Çokuluslular Tedarik Zincirlerinden Sorumludur

IndustriALL Küresel Sendika'nın faaliyet gösterdiği sanayi, enerji ve maden sektörlerinde çokuluslu şirketler ağır basıyor. Ama bu şirketler ürünlerini yapan işçilerin sadece yüzde 6'sını istihdam ediyor. Tedarik zincirlerinde sendikal haklardan ve geçim ücretlerinden çokuluslu şirketleri sorumlu tutuyoruz.

Ocak ayında ITUC, önde gelen 50 çokuluslu şirketin, ürünlerini doğrudan üreten işçilerin sadece yüzde 6'sını istihdam ettiğini gözler önüne seren Skandal raporunu yayımladı. Geriye kalan yüzde 94'ü ya da 116 milyon gizli işgücünü tedarikçiler ve taşeronlar istihdam ediyor.

Genel olarak bu işçilerin ücretleri ve çalışma koşulları daha da kötü ve sendikal hak ihlallerinin büyük bölümü tedarik zincirlerinde gerçekleşiyor. Birleşmiş Milletler'in işletme ve insan haklarıyla ilgili yönlendirici ilkelerinde öngörüldüğü üzere, çokuluslu şirketlerin tedarik zincirleri konusunda gerekli özeni gösterme sorumluluğu var.
InduustriALL, 47 şirkette ve onların tedarikçilerindeki on milyonun üzerinde işçiyi kapsayan küresel çerçeve sözleşmeleriyle bunu pekiştirmeye çalışıyor. İki milyondan fazla hazır giyim işçisi için daha güvenli fabrikalar öngören Bangladeş'te Yangın ve Bina Güvenliği Anlaşması bununla ilgili. 

Tedarik zinciri sorumluluğu, işkolu düzeyinde toplu pazarlık yapıları kurarak sendika özgürlüğünü ve geçim ücretlerini güvenceye almaya yönelik ACT hazır giyim markalarıyla işbirliğimizin temelidir.

Markaların ürünlerini kendilerinin üretmediği bir başka sektör ise elektronik sanayisidir. Marka imajı, tıpkı hazır giyim sanayisinde olduğu gibi, zedelenmeye açıktır. Bunun içindir ki IndustriALL, Filipinler'de NXP Semiconductors'ın sistemli sendikal baskısına karşı başarılı kampanyasıyla, Apple'ı hedefledi ve Apple tepki verdi.
İsveç perakende devi H&M ile olan küresel çerçeve sözleşmemiz, Myanmar ve Pakistan'daki uyuşmazlıkların çözülmesinde etkili oldu. IndustriALL ile H&M'nin aktif müdahalesi sayesinde, Çinli bir tedarikçi firma sonunda Myanmar'da sendikayı tanıdı ve Pakistan'da işten atılan 88 işçi işe iade edildi.
Tedarikçilerin ve taşeronların işçi haklarını ihlalleri sıcak bir gündem maddesidir. Bu nedenle, “Küresel tedarik zincirlerinde insana yakışır çalışma”, ILO'nun Haziran ayındaki Uluslararası Çalışma Konferansı'nda ana gündem maddesi olacak.

IndustriALL ve öbür küresel sendikalar, şirketin merkezinin bulunduğu ve tedarik zincirinin uzandığı ülkelerdeki hükümetlerin ve müşteriler ile tedarikçilerin rol ve sorumluluklarını açıklığa kavuşturmak üzere küresel tedarik zincirleri hakkında bir sözleşme yapılmasını istiyor. Böyle bir sözleşme, yasal sorumluluk öngörmeli ve tedarik zincirlerinde işçilerin haklarına saygıyı sağlayacak politika ve mevzuat oluşturma konusunda yönlendirici olmalıdır.
Hükümetlerin sözleşmeyi beklemesi gerekmiyor. Fransız parlamentosu şirketlerce gösterilmesi gereken özen yükümlülüğü konusunda bir yasayı görüşüyor. Diğer ülkeler ise sözgelimi ücretlerin ya da sosyal güvenlik primlerinin ödenmemesi halinde müşterilere sorumluluk yüklüyor.
Şirketlerin yapıları değişti. Küresel tedarik zincirlerinde sendikal hakları ve geçim ücretlerini hayata geçirmek için yasaların ve pazarlık yapılarının bunu dikkate alması gerekiyor.