RAPOR Dördüncü Sanayi Devrimi Gerçekleşiyor

İmalat dünyası sismik bir değişim geçirmek üzere. Bazılarına göre, üretimin gidişatında dönüşüm yaratacak dördüncü bir sanayi devrimi yaşıyoruz. Bunun işçiler üzerindeki etkisi muazzam olacak.

“Sanayi 4.0”, dördüncü sanayi devrimi olarak anılan üretimde bilgisayarlaşmayı tanımlamak için ilk olarak 2011 yılında Almanya'da türetilmiş bir terimdir.
Birinci sanayi devrimi, 18. yüzyılın sonlarından itibaren, su ve buhar gücünden yararlanan makineler kullanan üretimin doğuşuna tanık oldu. İkinci sanayi devrimi, yığınsal üretim bantlarında elektrik enerjisinin kullanılmasıyla, 20. yüzyılın başlarında gerçekleşti. Üçüncü sanayi devrimi, analog ve mekanik üretimden elektronik ve dijital teknolojiye geçişle birlikte, 1970'lerden itibaren oluştu.Dördüncü sanayi devrimi ise üretkenliği artırmak ve maliyetleri düşürmek için akıllı teknolojiyi ve gerçek zamanlı verileri kullanıyor.Akıllı fabrikalarda makineler, depolama sistemleri ve üretim, --insan müdahalesine ihtiyaç olmaksızın-- karmaşık işleri gerçekleştirebiliyor, bilgi alışverişi sağlayabiliyor ve birbirine talimat verebiliyor.Ocak 2015'te Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu toplantısında konuşan Angela Merkel, dördüncü sanayi devrimini, “online dünya ile sanayi üretimi dünyasının kaynaşmasını hızla sağlama” yöntemi olarak tanımladı.Dördüncü sanayi devrimi esas olarak “nesnelerin interneti” (günlük hayatta kullanılan nesnelerin internete bağlanarak veri gönderip alabildiği iletişim ağı) denen iletişim sistemine dayanıyor.Milyarlarca sensörü/algılayıcıyı, aygıtı ve bunların yarattığı bilgi ya da veri akışını desteklemek için çevrim içi bilgi dağıtımı (bilişim aygıtları arasında ortak bilgi paylaşımını sağlayan hizmetler) da gerekiyor.

Veri analizinde kaydedilen ilerleme, güçlü yazılımın gerçek zamanda imalat sistemlerinden gelen bütün bu bilgiyi (ya da Büyük Veri'yi) analiz etme kapasitesine sahip olması anlamına geliyor. Bu ise çokuluslu şirketlere, tedarik zincirlerindeki üretimle ilgili en son/güncel bilgiye ulaşma olanağı sağlıyor. Ayrıca, şirketlerin iş dünyasının trendlerine daha iyi yanıt verebilmesini ve daha sağlıklı öngörülerde bulunarak daha iyi planlar yapabilmesini mümkün kılıyor.
Öte yandan, üç boyutlu baskı teknolojisindeki gelişmeler, araştırma ve geliştirme maliyetlerini önemli ölçüde düşürme ve hatta üretim tesislerini duyulan ihtiyacı devre dışında bırakma potansiyeli taşıyor.

İşçiler üzerindeki etkileri

Dijitalleşme kuşkusuz farklı sektörlerde yeni iş/istihdam alanları yaratacak. Robotlar gitgide daha da geliştikçe ve makineler birbirini kontrol eder hale geldikçe, işçilere duyulan ihtiyaç azalacak mı?

IndustriALL'un otomotiv çalışma grubunun Toronto'daki son toplantısında konuşan IG Metall'den Christain Brunkhorst bu konuda şunları söyledi: “Gerçek etkinin ne olacağını henüz bilmiyoruz. Tekrara dayalı ya da zor işleri robotlar üstleneceği için, işçiler açısından bazı ergonomik iyileştirmeler olmakla birlikte, işçilerin akıllı fabrikalara ayak uydurmak için hızla yeni beceriler edinmesi gerekecek.”

Otomotiv sektöründe sadece üretim yöntemleri akıllanmıyor; özerk/sürücüsüz arabalar sanayide yeni bir dönüşüme yol açabilecek.Brunkhorst şu saptamayı yapıyor: “Yeni teknolojilerin planlanması, kurulumu ve bakımıyla ilgili alanlarda, yüksek vasıf gerektiren birçok yeni iş alanı doğabilecek, ama bu süreçte düşük vasıflı işçiler kayba uğrayabilecek.”

Akıllı teknoloji ve sistemler aynı zamanda işçilerin davranışlarının ve performansının kapsamlı bir şekilde kontrol altına alınmasına ve izlenmesine yol açabilecek. Akıllı fabrikalar bireysel esneklik konusunda beklentilerin artmasına yol açıyor ve güvencesiz çalışmanın yaygınlaşması öngörülüyor

IG Metall işletme konseylerini bu değişim konusunda bilgilendiriyor ve değişimin işgücü üzerindeki etkilerini değerlendirmek üzere incelemeler başlatıyor. Brunkhorst bu konuda şöyle diyor: “Bu aşamada sendika olarak bizler, otomotiv sektöründe bu yeni teknolojiler kurulurken, geçiş sürecini etkilemeyi amaçlıyoruz.”
Bu arada, 1,2 milyon işçi istihdam eden iPhone üreticisi Foxconn, beş yıl içinde üretim bantlarındaki işçilerin yüzde 30'unun yerini robotların alacağını açıkladı.

IndustriALL'un enformasyon-iletişim teknolojileri, elektrik ve elektronik sektörlerinden sorumlu direktörü Kan Matsuzaki şöyle diyor:“Dördüncü sanayi devrimi birçok sektöre sandığımızdan daha çabuk girecek. Sendikalar sanayi devriminin istihdam, çalışma koşulları ve işçi hakları üzerinde yaratacağı muazzam etkiye hazırlıklı olmalı ve adil geçişe yönelik çalışmalara ağırlık vermeli.”

Kaynak: Global Worker / IndustriALL Küresel Sendika