Taşeron işçiliği Hindistan'da toplumsal bir felaket

23-24 Haziran 2015 günlerinde düzenlenen çalışma toplantısına, farklı sektörlerdeki sanayi sendikalarını çatısı altında toplayan, IndustriALL üyesi Shramik Ekta Mahasangh'dan (SEM) 35 temsilci katıldı.

SEM'in çatısı altında yer alan IndustriALL üyesi sendikalar geçici işçileri örgütlemek için mücadele veriyor. Çalışma toplantısında sendikaların karşı karşıya olduğu engelleri aşmaya yönelik stratejiler üzerinde duruldu. 

Katılımcılar yerli ve çokuluslu şirketlerin çok az sayıda sürekli işçi işe aldığını, daha çok sendikasız ve güvencesiz işçi istihdam ettiğini dile getirdiler.

Şirketlerin sürekli işçileri işten çıkardığı ve aynı işi çok daha düşük ücretle yapacak geçici işçileri işe aldığı sayısız somut örnekle anlatıldı. Toplantı salonundaki sürekli işçilerin nerdeyse tamamının işyerlerinde aynı işi çok daha düşük ücrete (yüzde 80 daha düşük ücrete!) yapan arkadaşları vardı.

Geçim ücreti taşeron işçilerinin büyük bölümü için çok uzak bir hayal. Oysa birçoğu aynı işte yıllardır çalışıyor. Ya işçilerin kısa süreli sözleşmeleri sürekli olarak yenileniyor ya da yasaların sürekli kadroya alma baskısından kurtulmak için bu işçiler istihdam acentaları aracılığıyla istihdam ediliyorlar. Bu durumun 20-25 yıl, hatta daha uzun zaman sürdüğü oluyor.

Bu uygulamanın güvencesiz olarak istihdam edilen taşeron işçileri üzerinde, sadece istihdam koşulları bakımından değil, toplumdaki yerleri bakımından da etkileri korkunç. Güvencesiz işçilerin düşük ücretlerinin çeşitli sonuçları var. En çok sözü edilenlerden biri evlenememek. Damat adayı işçiyse ilk sorulan soru, işinin sürekli olup olmadığı.

Sürekli işte çalışmıyorsa evlenemiyor.

Taşeron işçilerinin çocuklarını belli bir yaştan sonra okula göndermeleri de imkânsız. Bunun ilk kurbanı genellikle kızlar oluyor. Ne var ki erkek çocuklar da aynı kaderi paylaşıyorlar. O zaman da, diyelim ki daha 14 yaşındayken, önlerinde taşeron işçisi olmaktan başka seçenek kalmıyor.

Birçok taşeron ve acenta işçisi hiç tatil yapmadığından söz ediyor. Bir taşeron işçisi, her gün sekiz, bazan on saat çalışırken, birden günde 12 saat çalışmaya zorlandığını anlatıyor. Ya o kadar süre çalışacak ya da işini kaybedecektir.

Taşeron işçileri ne kendilerinin ne de ailelerinin ilaç paralarını ödeyebiliyorlar. Çocuk bakımı ya da kreş diye bir şey yok. Analık izni yok. Banka kredisi alma olanağı yok. Yok oğlu yok! Bu liste uzayıp gidiyor.

Birçok kadın, gebe kalırsa geçici işini kaybedeceği korkusuyla ya da sürekli işe geçemeyeceği korkusuyla, evli olduğunu gösteren takılarını özellikle saklıyor.

SEM mücadele veriyor ve güvencesiz işçileri örgütlemeye çalışıyor. Bu ise bir dizi yeni soruna kaynaklık ediyor. Sadece sendikalaşan taşeron işçileri işlerini kaybetmekle kalmıyorlar, sürekli işçilerin sendikaları da güvencesiz işçileri örgütlemeye giriştikleri için baskı ve tacize uğruyor ve mağdur ediliyor.

SEM, bu durumun üstesinden gelmek için, Eylül 2014'te, Maharaştra eyaletindeki güvencesiz işçileri örgütlemek için Maharaştra Taşeron İşçileri Sendikası (MCWU) adında ayrı bir sendika kurdu. Sendikanın tescili, işverenlerin baskısı sonucunda, teknik bazı nedenler bahane edilerek şimdiye kadar reddedildi. Mart 2015'te prosedür yeniden başlatıldı ve şimdi Ağustos'ta tescilin yapılması bekleniyor.

Yeni sendika, güvencesiz işçilerin birçok kez iş değiştirmesi halinde bile sendika üyeliğini korumasını öngörüyor.

SEM şimdilerde, IndustriALL'un Güney Asya Güvencesiz Çalışma Projesi'nin desteğiyle, Pune bölgesinde farklı sanayi alanlarındaki taşeron işçilerinin durumuyla ilgili bilgi toplamak amacıyla bölgenin haritasını çıkarıyor.

MCWU güvencesiz işçileri örgütlemeye başlamak üzere örgütçüler görevlendirecek. Daha sonra ise, olanak bulur bulmaz, taşeron işçileri adına yerel düzeydeki şirket yöneticileriyle müzakere etmek amacıyla yerel komiteler kuracak.

SEM, Maharaştra'daki ikinci en büyük şehir olan Pune ve yöresinde 2015 sonuna kadar en azından 3.000 güvencesiz işçiyi örgütlemeyi öngörüyor. Sendika, daha sonra ise, eyaletin öbür bölgelerinde örgütlenmeye başlamayı planlıyor.