Her yıl "Meme Kanseri Farkındalık Ayı" olan Ekim ayı boyunca

meme kanserine dikkat çekmeyi amaçlayan etkinlikler düzenleniyor...

Erken Teşhisle Kurtulmak Elinizde

 
 

1985 yılından beri her yıl "Meme Kanseri Farkındalık Ayı" olarak etkinliklerin, kampanyaların düzenlendiği Ekim ayında sivil toplum örgütleri, sağlık kuruluşları meme kanserinin sebepleri, önleme ve erken teşhisle kurtulma yöntemlerini tekrar tekrar hatırlara getiriyor. Herkesin bu etkinlik ve kampanyalara erişim imkanı olmayabilir, kendi imkânlarınızla yapabilecekleriniz de var...

Günlük koşuşturmaca ve işlerin yoğunluğu içerisinde pek çoğumuz yaşadığımız sağlık sorunlarını görmezden gelir, genellikle ağrılara dayanmaya çalışırız, kendiliğinden geçeceğini umarız. Ayrıca, kadın sağlığı dendiğinde sadece doğum ve üremeyle ilgili sorunları öne çıkaran sağlık anlayışında kadın sağlığını koruyucu önlemlerin yetersizliği de çoğu kez vazgeçmemize, işin peşini bırakmamıza yol açar.

Bununla birlikte, meme kanseri gibi pek çok hastalıkta farkındalığın artmasına bağlı olarak erken bir evrede teşhis edilmesi sayesinde kurtulma şansı yüksek.

Mücadelede başarılı olabilmek için neyle mücadele ettiğinizi bilmeniz, karşınızda duran şeyi tanımanız gerekir. Meme kanseri hakkında ne kadar çok şey bilirseniz, yakalandığınızda kurtulma şansınız o kadar yüksek olur.

Meme kanseri nedir?

Memede süt salgısı yapan hücrelerin oluşturduğu lobül adlı oluşumlar lobları oluşturur. Lobları birbirine bağlayan süt kanalları, meme ucunda birleşir. Lobül ya da süt kanallarını oluşturan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla meme kanseri oluşur.

İlk belirtiler neler?

Meme kanserinde en çok rastlanan belirti memede kitle hissetdilmesidir. Kitleler her zaman kötü huylu olmayabilir, ancak geciktirmeden bir uzmana başvurmanızda fayda var.

Kitleleri nasıl ayırt ederiz?

Uzmanlar, memede iki farklı kitlenin varlığından sözediyor. Bunlardan birisi, adet dönemi büyüyen ve ağrılı olanlar, içi sıvı dolu kitle şeklinde olup kist adı verilir. Kistler, kanser belirtisi sayılmazlar. Kanser riski oluşturabilecek kitleler, içi farklı dokuyla dolu olanlardır. Bunlara solid kitle adı verilir. Ayırt etmenin en iyi yolu ultrason muayenesidir.

Meme kanserinin diğer belirtileri:

Memede veya koltuk altında kitle oluşumu,

Meme, meme başı veya areolada cilt ya da renk değişikliği (çökme, soyulma vs.)

Meme ucunda yeni gelişen bir içe çökme, çekilme.

Meme ucunda kanlı veya şeffaf akıntı,

Memenin büyüklük veya şeklinde herhangi bir değişiklik.

Bu belirtilerden herhangi birine rastladığınız takdirde vakit kaybetmeden doktorunuza başvurun.

Erken teşhis mümkün:

Meme kanserinin erken teşhis edilmesi mümkündür. Bunun için üç yöntem bulunmaktadır:

Kendi kendine muayene

Klinik muayene

Mamografi

Elle muayene:

Elle muayene yöntemiyle, yaklaşık bir cm’lik bir kitleyi tespit etmek mümkün. Elle muayene yöntemiyle belirtilerin çoğu bulunabilir. Kanserli kitleler görece sert, kenarları düzensiz, yüzeyi pürtüklü görünür ve meme dokusu içinde rahatça oynatılamaz.

Yaşa bağlı risk durumu:

Ailenizdeki kadınlarda meme kanseri geçmişi olup olmadığını öğrenin.

Uzmanlar, 20 yaşından itibaren her ay kendi kendine muayene uygulanması gerektiğini belirtiyor.

40 yaşın altındaysanız, doktorunuzun önerisine göre, 1 ila 3 yılda bir doktor veya hemşireye muayene ettirin.

Yaşınız 40’ın üzerindeyse, yılda bir meme muayenesi yaptırın ve mamografi çektirin.

50 yaşın üzerinde olan kadınlarda meme kanserine yakalanma riski daha fazladır. Ancak her yaşta meme kanserine yakalanma olasılığı vardır.

Kendi kendine muayene için en uygun zaman:

Adet dönemindeyseniz, adet döngüsünün 5.-7. günleri göğüsler inmiş ve normale dönmüş olduğunda; emziriyorsanız, emzirme bittikten ve sütünüz boşaldıktan sonra; menopoz dönemindeyseniz ve adet görmüyorsanız sizin belirlediğiniz ayın bir gününde; hormon ilaçları nedeniyle düzenli olarak adet görmeye devam ediyorsanız adet döngüsünün 5.-7. günleri arası kendi kendine muayene için en uygun zamanlardır.

İstatistikler:

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart 2016’da yayınladığı ölüm istatistiklerine göre, 2014-2015 yıllarında meme tümöründen hayatını kaybeden kadınların sayısı
7 bin 603 olarak kaydedilmiş.

Türkiye’de her 100 bin kadından 40’ı meme kanserine yakalanıyor. Her yıl 100 bin kadının 13’ü meme kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor.

Kadınlarda en sık görülen meme kanseri, her 4 kadın kanserinden birisi olmaya devam ediyor. Bir yıl içinde toplam 17.531 kadına meme kanseri teşhisi konulmuştur.

 

MEME KANSERİ FARKINDALIK AYI VE PEMBE KURDELE

Ekim ayı, Meme Kanseri Farkındalık (Bilinçlendirme) ayı. 1985 yılından beri her yıl, dünyanın her yerinde, meme kanseri hakkında farkındalık yaratmak ve kadınları bilinçlendirmek amacıyla kampanyalar, etkinlikler düzenlenir.

Pembe kurdele, uluslararası meme kanseri farkındalık sembolüdür ve dünyanın her yerinde aynı anlamı taşır. Kurdeleyi takmak, meme kanserli kadınlara moral desteği anlamına gelir.

 

Aşağıdaki adımları takip ederek meme muayenenizi kendiniz yapabilirsiniz:

KENDİ KENDİNE MUAYENE

 

Gözle değerlendirme:

Elleriniz kalçalarınızdayken, avuçlarınızı önde sıkarken, kollarınız yanlarda serbest sallanır durumdayken, elleriniz havadayken ve vücut öne serbestçe eğilmiş durumdayken, toplam beş ayrı pozisyonda her iki memenizi aynada iyice inceleyin. Memelerinizde belirgin şişlik, meme cildinde içe doğru çekilme alanları, renk değişiklikleri, kızarıklık, yüzeysel damarlarda önceden olmayan bir belirginleşme, ciltte "portakal kabuğu" görüntüsü veya göğüs büyüklüklerinde farklılık, meme ucunda içe doğru çekilme, tümüyle içe gömülme, meme başında şekil ve renk değişiklikleri, gözle değerlendirmede aramanız gereken belirtilerdir.

      

Elle değerlendirme:

Elle değerlendirmede baş ve serçe parmağı dışındaki üç parmağınız bitişik olacak şekilde, meme dokusunun üzerinde gezdirerek parmakların hassas uçlarıyla küçük dairesel hareketlerle, dokuyu hissederek tarama yapın. Yatar pozisyonda ve ayakta yapılan elle değerlendirmede, aşağıdaki yöntemlerden birini tercih edebilirsiniz.

(1) Memenin üst tarafından başlayarak her yönden meme ucuna ışınsal hareketlerl

(2) Memenin dışından meme ucuna dairesel hareketlerle.

(3) Memenin üst tarafından meme dokusunun altına kadar dikey hareketlerle.

 

 

     

Ayakta elle değerlendirme:

Muayene ettiğiniz memenin tarafındaki kolunuzu başınızın üzerine koyun, parmaklarınızı hiç kaldırmadan yukarıdaki yöntemlerden birine göre küçük daireler çizerek hareket ettirin. (Duş altında sabunla kayganlaştırarak daha iyi sonuç alabilirsiniz).

Yatay halde elle değerlendirme:

Sırtüstü yatın. Sağ omzunuzun altına bir yastık yerleştirdikten sonra sağ elinizi başınızın altına koyun. Meme dokunuz bir yana doğru kaymamalı ortada durmalıdır. Sol el parmaklarınızla memenizi yukarıda anlatıldığı şekilde tümüyle tarayın. Aynı işlemleri sol taraf için de tekrarlayın.

SONUÇ Memede ele gelen bir kitlenin habis olma olasılığı düşükse de, her kitle mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir. Gözle değerlendirmede bir sorun olduğunu düşündüğünüzde, sıkmayla sıvı geldiğinde ve/veya elinize kitle geldiğini fark ettiğinizde gecikmeden doktora başvurmalısınız. Memedeki kitlelerin %80’i aylık muayenede saptanır.

 


 


(Kaynak: Petrol-İş Kadın Dergisi, Sayı 54, Ocak 2017)