ALTIN TEPSİSİ EKSİK

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda kabul edilen, “Türk Petrol Yasa Tasarısı”, uluslararası petrol devlerine geniş olanak sağlıyor. Buna karşın Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) devre dışı bırakılıyor. Türkiye’deki petrol alanlarını yabancı şirketler için “cazip” hale getirmeyi amaçlayan tasarıda yer alan düzenlemeler özetle şöyle:

Vergi ayrıcalığı

• Yabancı şirketler ithal etmiş oldukları sermayelerini, getirdikleri döviz cinsinden, ancak transfer tarihindeki kur üzerinden transfer edinceye kadar elde ettikleri gelirleri, “devlet hissesi hariç”, kurumlar ve gelir vergilerinden istisna edebilecek.

• Arama ruhsatının süresi karalarda 5, denizlerde 8 yıl olacak. Süre karalarda en fazla 9, karasuları içi denizlerde ise en fazla 14 yıl olabilecek.

• Petrol aramalarına açık bir sahaya yapılan ilk arama ruhsatı başvurusunun kapsadığı alan ilan edilecek. İlk ve sonraki başvuruların içeriği ilan tarihini takip eden 90 gün boyunca gizli tutulacak. Bu süre içinde aynı yeri kapsayan başvurular da değerlendirilecek.

• İşletme ruhsatı sahibine talebi halinde ürettiği petrolü nakletmek üzere boru hattı inşa izni de verilecek.

• Petrol hakkı sahibi, arama veya işletme ruhsatında veya civarındaki arazinin kullanma hakkını, arazi özel mülkiyet konusu ise anlaşma, anlaşmazlık durumunda kamulaştırma yoluyla elde edebilecek. Hazine arazileri de kullanılabilecek.

• Arayıcı veya işletmeci, su arama ve bulunan suları kullanma hakkına sahip olacak. Mevcut sular da kullanılacak.

• Ormanlar ve milli parklardaki ruhsat ve izin alanlarında, petrol arama ve işletme faaliyetleri yapılabilecek.

• Petrol hakkı sahibinin, petrol işlemlerinde kullanılacak malzemeyi, ekipmanı, akaryakıtı ithal etmesi ya da yurtiçinden teslim alması gümrük vergisinden, yapılan işlemler harçlardan, düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesna olacak.

• Petrol hakkı sahibi ihraç ettiği petrolden sağladığı dövizi yurtdışında muhafaza edebilecek. Bu döviz tutarı Türkiye’ye ithal edilmiş sermaye ile bunu aşan net kıymetlerin transferinden mahsup edilecek.

• Petrol hakkı sahibi, Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Yasa hükümlerine bağlı olmaksızın 6 ay süreyle yabancı personel çalıştırabilecek.

• Petrol hakkı sahipleri, yörelere uygulanan teşviklerden de yararlandırılacak.

• Tasarı ile yürürlükteki Petrol Yasası’nda yer alan “petrol ile ilgili; müsade, arama ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi alma hakkı devlet adına, TPAO’ya aittir” maddesi kaldırılıyor. Uzmanlar Karadeniz’deki ruhsatların tamamının TPAO’nun elinde olduğunu, tasarının yasalaşması ile Karadeniz’de devlet adına iş yapma hakkının ortadan kalkacağına işaret ediyor.

• Petrol Yasası’nda yer alan “milli menfaatin korunmasına” ilişkin madde de kaldırılıyor.