Geçti ‘bor’un pazarı: 3 yıllık ürün satıldı

2010’da dünya bor tüketiminin %45’i cam elyaf, %10’u seramik, %9’u borosilikat cam, % 5’i tarım, %4’ü deterjan, %2’si ferro bor sektöründe kullanıldı. Cam elyaf sektöründe tüketim Çin ve ABD’de yoğun.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Eti Maden İşletmeleri’ne ait fabrikalarda önümüzdeki 3 yıl boyunca üretilecek bor ürünlerinin tamamının satıldığını belirterek, “Önümüzdeki 3 senenin bütün ürünü satıldı” dedi. Bakan Yıldız, bor meselesine dışarıdan bakıldığı zaman Türkiye’nin durumunu çok enteresan bir noktada gördüğünü belirterek, “Bir taraf Türkiye’nin tüm borçlarını ödeyecek bor madenimizin olduğunu söyleyerek meseleyi abartıyor, bir taraf da önemsizleştirme noktasında duruyor. Biz ise terazinin tam orta noktasında, yani mutedil olma çizgisinde duruyoruz. Bor bir potansiyeldir, fakat asla hemen yarın kullanacağınız bir nakit para da değildir” diye konuştu. Bazı çevrelerin söylemlerinin tersine bor madeninin bir kilogramının bile hammadde olarak satılmadığını da vurgulayan Yıldız, şöyle konuştu: “Bunlar yanlış bilinen konulardır. Ham maddeden kasıt şudur; bor hiçbir ticarette, hiçbir üretimde başrolde değildir. Yani hammaddesi bor kimyasalı olan, bor cevheri olan dünyada hiçbir malzeme yoktur. Bor her zaman bir katkı maddesidir. Bor kimyasalı hiçbir zaman tek başına bir şey ifade etmez. Bu bir petrol değildir, bir bakır değildir, bir kömür değildir, bir altın değildir. Bir üründe ya yüzde, ya binde, ya milyonda mertebesinde katkısı olur. Bor kimyasalı genelde 4 sektöre satılır. Deterjan sektöründe hemen hemen satış kalmadı. Burada bor kullanımının artırılması bizim ticari, teknik ve Ar-Ge marifetlerimize bağlı. Pazarın büyütülmesi için yeni kullanım alanları bulmak esastır.”

Yıldız, bakanlığına bağlı Eti Maden İşletmeleri’nin ürettiği ürünün yüzde 97’inin ihraç edildiğini ve şirketin hiç ithalatı bulunmadığını belirterek, “Yerli hammadde bor kimyasalına dönüştürülüyor ve satılıyor. Meşhur cari açığın aleyhine çalışan bir kurum” dedi. Yıldız, Eti Maden’in Türkiye’nin en fazla kâr eden kuruluşlar listesinde bulunduğunu ve bu yılın ilk 9 ayında yaptığı 576 milyon lira kâr ile, geçen senenin 440 milyon lira kâr oranını şimdiden geçtiğini söyledi. 2002’de 230 milyon lira olan kârın bu yıl sonunda 800 milyon lira olacağını ifade etti. Şirketin dünyanın 84 ülkesinde 2 bine yakın müşterisi bulunduğunu anlatan Yıldız, “Dünya bor pazarında 2005’ten bu yana lideriz. Son 7-8 yıldır kapasitemizi neredeyse 5 kat artırdık, buna rağmen yok satıyoruz” dedi. Yıldız, bor işletmelerinde önümüzdeki 3 yılın malının satıldığını belirtti.

Dünyadaki 4 milyar tonluk rezervin 3 milyarı Türkiye’de

Dünyada bor rezervi ile tüketimi arasında çok büyük bir orantısızlık olduğunu kaydeden Taner Yıldız, dünyada 4 milyar ton bor rezervi bulunduğunu, fakat yıllık tüketimin 4 milyon ton düzeyinde bulunduğunu söyledi. Türkiye’nin 1 milyar 679 milyon 408 bin 624 tonu Emet’te, 741 milyon 408 bin 624 tonu Kırka’da, 618 milyon 903 bin 710 tonu Bigadiç’te, 5 milyon 850 bin 228 tonu Kestelek’te olmak üzere toplam 3 milyar 43 milyon 751 bin 86 ton bor rezervi bulunuyor.

Bor ihracatının yüzde 40’ı Çin’e

Enerji Bakanı Taner Yıldız, şu anda dünyada 2 milyar dolar bor pazarı bulunduğunu ve pazarın yüzde 47’sinin Türkiye’ye ait olduğunu söyledi. İhracatta en önemli pazarın Çin olduğunu da belirten Yıldız, Türkiye’nin Çin’e yaptığı toplam ihracatın yüzde 40’ının tek başına bor olduğunu söyledi.

Bu sene 500 bin tonluk penta fabrikası için ilk ihalenin yapıldığını, ikinci ihalenin ise bu ay içinde yapılacağını ifade eden Bakan Yıldız, “Gelecek sene de 500 bin tonluk daha borik asit fabrikası ihalesi yapılacak. Dolayısıyla 2014’te kapasitemiz 1 milyon ton artmış olacak, yani 2 milyon ton olan kapasitemiz 3 milyon tona çıkacak” diye konuştu. (Vatan Gazetesi)