İŞTE LOBİLERİN SSK İLAÇ FABRİKASINI KAPATTIRMAK İSTEMELERİNİN NEDENİ

SSK’nın ürettiği ilacın eşdeğeri ilacı yüzde 646 oranında

daha pahalıya satan ilaç firmaları var

 SSK’dan daha ucuza satan yerli ve yabancı firma yok

Petrol-İş Sendikası, İstanbul-Şişli’de kurulu SSK İlaç Fabrikası’nda üretilen 20 çeşit ilaç ile  yerli ve yabancı firmaların ürettikleri eşdeğer ilaçların fiyatlarını araştırdı. Yerli ve yabancı firmaların ürettiği ilaçların, SSK İlaç Fabrikası’nda üretilen eşdeğer ilaçlara göre pahalılık oranı yüzde 20 ile yüzde 646 oranında değişiyor. SSK’nın ürettiği toplam 20 çeşit ilaç yerli ve yabancı ilaç üreticilerinin ürünlerine göre ortalama olarak ise yüzde 159 daha ucuz.

SSK’nın ürettiği ilaçlar, bu ilaçların orijinalleri veya diğer ilaç üreticisi firmaların ilaç fiyatları ile maliyet analizi  yapma imkanı veriyor. Bu durumdan rahatsız olan yerli ve yabancı ilaç firmaları, her dönemde siyasi iktidarlara baskı yaparak, SSK İlaç Fabrikasını kapattırmak istiyor.

Petrol-İş Sendikası, İstanbul-Şişli’de kurulu SSK İlaç Fabrikası’nda üretilen 20 çeşit ilaç ile  yerli ve yabancı firmaların ürettikleri eşdeğer ilaçların fiyatlarını araştırdı. Yerli ve yabancı firmaların ürettiği ilaçların, SSK İlaç Fabrikası’nda üretilen eşdeğer ilaçlara göre pahalılık oranı yüzde 20 ile yüzde 646 oranında değişiyor. SSK’nın ürettiği toplam 20 çeşit ilaç,  yerli ve yabancı ilaç üreticilerinin üretip piyasaya sürdüğü eşdeğer ilaçlara göre  ortalama olarak ise yüzde 159 daha ucuz. SSK’nın ürettiği ilaçlar, bu ilaçların orijinalleri veya diğer ilaç üreticisi firmaların ilaç fiyatları ile  maliyet analizi  yapma imkanı veriyor. Bu durumdan rahatsız olan yerli ve yabancı ilaç firmaları  ise her dönemde siyasi iktidarlara baskı yaparak SSK İlaç Fabrikası’nı kapattırmak istiyor.

Vitaminlerde yüzde 646 oranında daha pahalıya satılan ilaçlar var

Sendikanın aylık yayın organı Petrol-İş Dergisi’nin Kasım sayısında yer alan araştırmada, SSK’nın ürettiği 20 çeşit ilaç ile yerli ve yabancı firmaların ürettiği 95 çeşit eşdeğer ilacın fiyatları karşılaştırıldı.  Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü’nün 1 Ağustos 2004 tarihinde onayladığı fiyatlar üzerinden yapılan kıyaslama, ilaçta nasıl korkunç ve haksız kazançlar sağlandığını ortaya koyuyor. Örneğin B kompleks vitaminler arasında yer alan SSK’nın Vitabeks kapsül ilacında adet birim fiyatı 48 bin lira iken Münir Şahin firması tarafından satılan eşdeğer ilaç BEVİTOL 20 TB ‘nin (tablet) adet birim fiyatı 358 bin lira. Yani bu firma bu ilacı SSK İlaç’a göre yüzde 646 oranında daha pahalıya satıyor. Santa Farma firması ise aynı türden BENORAL 30TB adlı ilacı birim fiyat üzerinden SSK’ya göre yüzde 353 daha pahalı olarak piyasaya sürüyor.

Ağrı kesicilerde fiyatlar iflah kesiyor

Bileşiminde etkili madde olarak asetil salisilik asit bulunan ağrı kesicilerden SSK tarafından üretilen İŞASPİN 500 Mg tablet ilacın birim fiyatı 19 bin lira iken  Atabay firması eşdeğer ilaç olan ATASPİN  B 0.5’in  adedini 87 bin liradan satıyor. İlsan İltas firması da eşdeğer ilaç olan ASABRİN TB’nin adedini 111 bin liradan yani SSK’ya göre yüzde 484 oranında yüksek fiyatla satıyor.  Yine ağrı kesici kategorisine giren ilaçlardan SSK’nın ürettiği  SESKAMOL 20 TB tabletin birim fiyatı 22 bin lira iken, Bilim İlaç eşdeğer ilaç olan VOLPAN TB’nin  yüzde 132 daha yüksek olarak 51 bin liraya, Toprak İlaç’ın ürettiği TERMACET 500 MG TB’nin  yüzde 257 daha yüksek fiyat ile 78 bin 500 liraya geliyor.

Antibiyotiklerde vurgun

Antibiyotik ilaçlardan olan, bileşiminde etkili madde olarak sulfametakzasol ve trimetoprim bulunun ve SSK tarafından üretilen SULFAPRİM Fort tablet adlı ilacın adet birim fiyatı 92 bin lira iken diğer firmalar tarafından üretilip satılan eşdeğer ilaçların birim fiyatları SSK İlaç’a göre yüksek oranda pahalı. SSK’nın ürettiği bu eşdeğer ilaca göre İ.E Ulugay firmasının ürettiği eşdeğer ilacın birim fiyatı yüzde 351, Koz İlaç’ın ürettiği eşdeğer ilacın birim fiyatı yüzde 391 bin, Genesis İlaç’ın ürettiği eşdeğer ilacın birim fiyatı yüzde 433, Roche’nin ürettiği eşdeğer ilacın birim fiyatı ise yüzde 628 oranında daha pahalı.  Yine aynı kategoride yer alan ve etkili maddesi 400 mg sulfametakzasol ve 80 mg trimetoprim olan ilaçlardan SSK’nın SULFAPRİM tabletinin birim fiyatı 46 bin lira iken,  Glaxo Smithklin eşdeğer ilaç olan SEPTRIN TB’yi yüzde 428, İ. Ethem Ulugay firması da KEMOPRİM TB adlı ilacı yüzde 407 oranında daha yüksek fiyattan satıyor. SEPTRIN’in birim fiyatı 242 bin 667 lira iken, KEMOPRİM’in birim fiyatı 233 bin lira.

Ülser ilaçlarında fiyat farkı yüzde 511’e ulaşıyor

Bileşiminde etkili madde olarak famotidin bulunan ülser ilaçlarından SSK’nın ürettiği SESKATİDİN 40 Mg TB ilacın birim fiyatı 49 bin 630 lira iken eşdeğer ilaçlardan Atabay tarafından üretilen GASTROFAM  40 MG TB’nin birim fiyatı 146 bin 333 liraya, Mustafa Nevzat İlaç tarafından üretilen NEVOFAM  40 MG TB 133 bin liraya, Biofarma tarafından üretilen FAMOSER 40 MG TB 155 bin 667 liraya, Deva tarafından üretilen NEOTAB 40 MG TB 230 bin liraya, Eczacıbaşı tarafından üretilen GASTROSİDİN 40 MG TB 272 bin 667 liraya, İlsan-İltaş tarafından üretilen FAMODİN 40 MG TB adlı ilacın birim fiyatı da 303 bin 333 liraya geliyor. Yani Famodin adlı ilaç, SSK tarafından üretilen eşdeğer ilaca göre piyasada yüzde 511 daha pahalıya satılıyor. Bu katagoride yer alan ilaçları üreten firmaların ilaçlarının fiyatları SSK’ya göre yüzde 195 ile yüzde 511 arasında değişen oranlarda daha pahalı. SSK’nin ürettiği toplam 20 çeşit ilaç ile yerli ve yabancı firmaların ürettikleri eşdeğer ilaçların birim fiyatlarını ve bu ilaçların SSK İlaç’a göre pahalılık oranları tabloda görüldüğü gibi ilaçtaki haksız kazancı ortaya koyuyor.

SSK İlaç Fabrikası’nın geleceği belirsiz

SSK İlaç Fabrikası ürünlerini bugün yalnızca SSK’nın poliklinik eczanelerine veriyor.  Ancak SSK, önümüzdeki günlerde uygulamaya konulacak sistemle yeni bir külfetin altına sokulacak. İlaç sıkıntısını çözmek iddiasıyla serbest eczanelerden ilaç alımı başlatılmasıyla birlikte, kurumun ilaç maliyeti 2.5 milyar dolara yükselecek. Yürürlüğe girmesi beklenen yeni sistemle, SSK’lılar da Emekli Sandığı mensupları gibi serbest eczanelerden ilaç alabilecek. Uygulamanın ne zaman ve hangi şartlara göre başlayacağı kesin olmamakla birlikte, SSK Sağlık İşleri Genel Müdürü Servet Karahan, sektör temsilcileriyle bu konuda toplantılar yapıyor. Serbest eczanelerden ilaç alımının başlatılmasıyla birlikte SSK’nın poliklinik eczaneleri kapanacak. Eczacı da kadroları da dağılacak.  Bütün bunların yanı sıra İstanbul- Şişli-Bomonti’de kurulu SSK İlaç Fabrikası üretimini sürdürüyor. Ancak SSK İlaç Fabrikası’nın geleceği de belirsizliğini koruyor. SSK’lıların dışarıdan ilaç almaya başlaması ve SSK poliklinik eczanelerinin kapatılmasının planlanması SSK İlaç Fabrikası’nın geleceği ile ilgili endişeleri artırıyor. Şu anda yalnızca SSK’nın poliklinik eczanelerine ilaç verebilen fabrikanın, yeni sisteme ayak uydurabilmesinin mümkün olmadığı bildiriliyor. Oysa yıllardır yatırım yapılmayan SSK İlaç Fabrikası Türkiye için çok önemli bir misyona sahip.  Araştırma, SSK’nın bütün ürünlerinin piyasa eşdeğerlerinden daha ucuz olduğunu gösterdi. Bu fabrika, tüm ürünlerini piyasadan daha ucuza mal ediyor ve SSK’ya ucuza satıyor.

Öztaşkın: SSK İlaç Fabrikası yaşatılmalıdır

Petrol-İş Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın araştırmaya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, SSK’nın Türkiye’nin genel nüfusunun yarısına yakın kısmına sağlık ve sigorta hizmeti sunduğunu, sigorta hizmeti bir tarafta tutulursa, sağlık hizmetlerinin en önemli ayağını ilaç tüketiminin oluşturduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“Biz ilaç sektöründe ve dolayısıyla da bu fabrikada örgütlü bir sendikayız. SSK tedavi giderlerinin yarısı ilaca gitmektedir. Genel tedavi giderleri içerisinde ilacın payı % 45-50 civarındadır. SSK’nın ilaç giderlerini azaltabilmek, fiyat ve kalite açısından piyasalarda düzenleyici ve dengeleyici bir işlev görmek amacıyla SSK İlaç Fabrikası kurulmuştur. Ve bu fabrika teknolojisi yetersiz olmasına rağmen çalışanların ve fabrika yöneticilerinin özverili çalışmalarıyla ayakta kalabilmiştir. Fabrikanın SSK’nın ilaç giderlerine katkısı binde 4 civarında olmasına rağmen  SSK’ya gerçek ölçülebilir katkısı yüzde 10 civarındadır. Çok küçük pazar payına rağmen SSK İlaç Fabrikası halen fiyat ve kalite açısından piyasaların düzenlenmesine ve dengelenmesine katkı koymaktadır. Onun için, bu fabrika yaşatılmalıdır. Yıllardır iktidarlar kamusal yarar yerine piyasa yararını öne çıkaran politikalar izledikleri için SSK İlaç Fabrikası hep göz ardı edilmiş, gerekli modernize ve kapasite artırımı yatırımları yapılmamıştır. Artık bu politikalardan vazgeçilmeli, toplumsal yarar ilkesiyle SSK İlaç Fabrikası faaliyetine devam etmelidir.”

Fabrikanın 3 temel sorunu bulunduğunu belirten Öztaşkın bu sorunları, teknolojisinin eski ve emek yoğun olması, yerinin üretim için uygun olmaması ve teknik personel yetersizliği olarak sıraladı. En son teknoloji ile yeni bir ilaç fabrikası kurulmasının bedelinin, 30-32 milyon dolar civarında olduğunu, bu rakamın da SSK ilaç giderlerinin sadece % 3’üne tekabül ettiğini belirten Öztaşkın şöyle devam etti:

 “Ulaşım sorunları olmayan, yeni bir yerde, yeni bir teknolojiyle kurulacak fabrikada SSK’da  en çok tüketilen antibiyotikler, hormonlar, serumlar ve radyolojik tetkik araçları da üretilmelidir. İlaç tüketimindeki sorunları aşmak için son günlerde ortaya atılan görüşlere göre, poliklinik eczaneleri kapatılarak özel eczanelerden hizmet alınacak şekilde bir düzenlemeye gidilmek istenmektedir. Bu uygulama sigortalıların lehine ve kolayına gibi görünse de Kurum’un ilaç giderlerini yüksek oranda artıracaktır. Kurum toptan ve pazarlık yolu ile sağladığı avantajlardan mahrum olarak, piyasa fiyatlarıyla, depocu ve eczacı kârı ilave edilmiş olarak ödemelerde bulunacaktır. Bu durum ise sigorta kaynaklarını kurutmak, özel ilaç firmalarının üretim ve dağıtım çarklarına teslim olmak demektir.”

 PETROL-İŞ, SSK İLAÇ FABRİKASI İÇİN NELER ÖNERİYOR?

İlaç fabrikaları hammadde bakımından dışa bağımlı kurumlardır. Bu bağımlılığı kırmak için hammadde fabrikası da kurulmalı, ithal edilen ilaçların hammaddeleri ucuz temin edilen  ülkelerden satın alınmalıdır. İlaç ambalajları israfa yol açmayacak şekilde yapılmalıdır. Fabrika ürünlerinin sağlık tesislerine sevk edilmeleri kolaylaştırılmalıdır. İthal ilaçlar özel sektör aracılığıyla değil bizzat kurul tarafından satın alınmalıdır. Bu ilaçların üretim çalışmalarına da başlanmalıdır.  Fabrikanın laboratuarı  en gelişmiş teknoloji ile donatılmalı ve laboratuarda yeni ilaç araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılmalıdır. Fabrikada yeterince kimya mühendisi, eczacı, biyo kimyacı ve teknik personel istihdam edilmelidir.  SSK İlaç Fabrikası ürünlerine eşdeğer piyasa ilaçlarının kurum sağlık tesislerinde kullanılması kısıtlanmalıdır. Doktorların tedavilerde  fabrika ürünlerini tercih etmesi sağlanmalıdır. Özel sektörün tanıtım ve promosyon çalışmaları mesai dışına çıkarılmalıdır. Ucuz ilaç kullanma kampanyası sürdürülmeli, kurum hekim ve eczacılarına benimsetilmelidir. Fabrika ürünlerinin devlet ve  üniversite hastaneleri ile serbest piyasa da kullanılması sağlanmalıdır. TTB ve Eczacılar Birliği’nin fabrika ürünlerinin tüketiminde desteği sağlanmalıdır.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ESKİ BAKANI YAŞAR OKUYAN:

Dönemimde fabrikayı kapattırmak istediler

SSK İlaç Fabrikasının 20 çeşit ilaç ürettiğini, bunun da bu ilaçların orijinalleri veya başka ilaç üreten firmaların ilaç fiyatları ile bir maliyet analizi karşılaştırması yapma imkanı verdiğini belirten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Yaşar Okuyan, ilaç  sektörünü rahatsız eden konunun bu olduğunu, bu nedenle ilaç sanayicilerinin, lobilerin ilaç fabrikasını kapattırmak istediklerini söyledi. Okuyan, Petrol-İş Dergisi’nde yer alan söyleşisinde şunları belirtti:

 “SSK İlaç Fabrikası’nda son derece mütevazi şartlarda 20 çeşit ilaç üretiliyor. Bu ilaç fabrikası inanılmaz baskılarla kapatılmak istendi. Benim bakanlığım döneminde bunu ben yaşadım. Hem de hükümetin içerisindeki bir bakan arkadaşımız- Sağlık Bakanı Osman Durmuş- bu ilaç fabrikasını denetlediklerini belirterek hijyenik şartlara uygun üretim yapılmadığı gerekçesiyle kapatmak istedi. Halbuki çok fazla kullanılan ilaçların hiç olmazsa bir bölümünün bu fabrikada üretilmesi piyasayı dengelemesi bakımından çok önemli. SSK İlaç Fabrikası’nın aslında yeni yatırımlarla daha modernize hale getirilmesi lazım. Bir çok ilaç firması SSK İlaç Fabrikası’nın ilaç üretmesinden hoşlanmıyor. Halbuki bu fabrika piyasada en azından belli ilaçlarda, belli gruplarda hiç olmazsa bir dengeleme unsuru da olabilir maliyetleri  itibariyle. Bu fabrika bir denge getirebilir. Şu anda SSK’nın İlaç Fabrikası aslında son derece mütevazi bir ihtiyacı karşılıyor. Zannediyorum SSK ilaç tüketiminin yüzde 3’üne tekabül ediyor. Dolayısıyla yüzde 3’ünü bile zor karşılarken fabrika hep yıllardan beri ilaç sektörünün, ilaç sanayinin gözünde bir ur olarak olarak görüldü ve mutlaka kapatılması için yoğun çabalar sarfedildi. Benim bakanlığımdan önce de bu oldu. Benim bakanlığım döneminde de bu oldu. İlaç sektörü kurnazca davranıyor. Doğrudan doğruya ortaya çıkmıyor ama bunu bazı gazetelerde yazdırıyorlar, bazı partilere söylettiriyorlar, bazı milletvekillerini devreye sokuyorlar. Veyahut da sağlık bakanlarını, bazı bakanları şu veya bu gerekçeyle ama sonuçta o ilaç fabrikasının kapatılması gibi bir konuda devreye sokmak suretiyle hep fabrikanın kapatılmasını  gündeme getirdiler. SSK İlaç Fabrikası 20 çeşit ilaç üretiyor. Bu da, bu ilaçların orijinalleri veya başka ilaç üreten firmaların ilaç fiyatları ile bir maliyet analizi karşılaştırması yapma imkanı veriyor. İlaç sektörünü rahatsız eden bu. İlaç fabrikasını kapattırmak istemelerindeki en temel sebep bu. Şimdi siz farzedelim orada bir antibiyotik üretiyorsunuz. Diyelim ki antibiyotiğin orijinalinin fiyatı  50 milyon lira. Bir başka fabrikada jenerik olarak üretilmiş olanı diyelim ki 30 milyon  lira. Ama SSK bunu 5 milyon liraya üretiyor. Şimdi bunları yan yana getirdiğiniz vakit kamuoyunda şöyle bir değerlendirme yapılması kaçınılmaz. Bir dakika kardeşim ne oluyor? Biri 5 milyon, biri 30 milyon, biri 50 milyon lira niye diye bir soru gelebilir. Burada SSK İlaç Fabrikası’nın aslında ilaç sektöründe, ilaç piyasasında Türkiye’de iyi kötü maliyet analizi yapmak için  referans alınabilecek bir pozisyonu var. Bunu herkes gözardı ediyor. Olay sadece bu fabrikanın SSK’nın ilaç tüketiminin yüzde 3’ünü karşılaması değil. Bence bunun yüz katı önemli olan hadise, piyasada bir fiyat analizine imkan vermesi. Bu da tabii bazı ilaç firmalarının, ilaç sanayicilerinin işine gelmiyor. Dolayısıyla kapatılmak isteniyor. “

İŞTE İLAÇTA HAKSIZ KAZANCIN BOYUTLARI:

SSK İLAÇLARI İLE PİYASADAKİ EŞDEĞERLERİNİN FİYAT KARŞILAŞTIRMASI