İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu her yıl binlerce insan hayatını kaybediyor, sakat kalıyor ve yaralanıyor. İSİG Meclisi'nin raporuna göre 2016 yılında 1970 işçi çalışırken hayatını kaybetmiş. Bu rakam, Soma maden kazasının yaşandığı 2014 yılından bile daha yüksek. Çıkarılan onlarca yasa ve yönetmelik ise maalesef bu olumsuz tabloyu değiştirmeye yetmiyor. Elbette denetim eksikliğinden işverenin kar hırsına, iş güvenliği kültürünü bir türlü yerleştirememekten cezaların caydırıcı olamamasına kadar birçok eksiklikten, hatadan, yetersizlikten bahsetmek mümkün.

Bu olumsuz durumu değiştirmek adına yapılacak şeylerden biri de; işçi ve işverenin samimi olarak birlikte hareket ederek, bu konuda bir irade ortaya koymaları ve her iki tarafın da ortak irade doğrultusunda kararlılıkla yürümeleri. Böyle bir yöntemden bahsedince karşımıza mevzuatımızda da yerini bulan, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları çıkıyor. Bu kurullar; işçi ve işveren tarafın birlikte oturup toplantı yapabileceği, işçinin üretimdeki İSİG sorunlarını ve eksiklikleri gündeme getirebileceği, işverenle birlikte alınacak koruma tedbirlerine karar verebilecekleri bir ortama olanak sağlıyor.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları günümüzde; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 22. Maddesinde düzenlenmiş ve bu kanuna bağlı olarak çıkartılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik ile detayları belirlenmiştir.

Öncelikli olarak belirtmek gerekir ki; kurullarda alınacak kararlar, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olmak zorundadır. Örneğin, yapılan işin niteliği sebebiyle fazla mesai yapmanın yasak olduğu bir işyerinde, herhangi bir sebeple, çalışanların fazla mesai yapacağı bir çalışma organizasyonu uygulanamaz, kurul bu yönde bir karar alamaz, aldığı takdirde işveren bu kurul kararını uygulayamaz.

Hangi İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturulur:
İlgili yönetmeliğe göre kurullar, 50 ve daha fazla işçi çalıştıran ve altı aydan fazla süren işlerin yapıldığı işyerlerinde kurulur. Bir diğer şart ise, işyerinin 6331 sayılı kanun kapsamında olmasıdır. Genel olarak baktığımızda, 6331 sayılı kanun tüm işyerlerini kapsayacak yapıda olmakla beraber, bazı istisnalar kanun kapsamı dışında bırakılmıştır. Bunlar özetle; TSK, polis, jandarma ve MİT faaliyetleri, afet ve acil durum ekiplerinin müdahale faaliyetleri, ev hizmetleri, işçi çalıştırmaksızın kendi hesabına mal ve hizmet üretenler ve son olarak, cezaevlerindeki işyurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri olarak belirlenmiştir.

İşyerinde, alt işveren yani taşeron bulunması durumunda ise, yine çalışan sayısı göz önünde bulundurularak, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturulur. Böyle durumlarda asıl işveren ve taşerondan; 50 ve daha fazla çalışanı olan işveren kurul oluşturur, diğer işveren tarafından kurula temsilci gönderilir. Her iki işyerinin çalışan sayısı 50 ve üzerindeyse iki ayrı kurul, her iki işyerinin de çalışan sayısı 50'nin altında olup toplam sayı 50 ve üzerinde ise ortak bir kurul kurulur. Böyle durumlarda, koordinasyon asıl işveren tarafından sağlanır.

Kurulun Oluşumu:

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu, asıl olarak yedi kişiden oluşur. Bunların 5'i işveren tarafından atanırken, ikisi işçiler arasında yapılacak seçimle belirlenir. Bu üyeler:

a. İşveren veya İşveren Vekili: Aynı zamanda kurul başkanıdır. Oyların eşit çıkması halinde, işverenin kararı geçerli sayılır. Yapılan kurul toplantılarında bizzat işveren veya işveren vekilinin bulunarak kurul tutanaklarına imza atması; işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda önemli kararların alındığı bu toplantılarda işverenin en üst düzeyde yer alması açısından önemlidir. Ayrıca, kurul tutanaklarında işveren veya vekilinin bizzat imzası bulunacağından, alınan kararlar işverene tebliğ edilmiş sayılacak ve ayrıca bir tebliğe ihtiyaç kalmayacaktır. Bu şekliyle de alınan kararlar işveren açısından bağlayıcı kararlardır. İşveren kurul toplantısı için gerekli olan toplantı yeri, araç ve gereçleri temin eder. Kurul başkanı, kurul üyelerinin görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli zaman ve kaynak sağlamalıdır. Ayrıca, kurul üyeleri başta olmak üzere tüm çalışanları; tespit ettikleri tehlikeleri ve işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından uygunsuz olduğunu düşündükleri durumları, kurul gündemine taşımaları için teşvik eder.

b. İş Güvenliği Uzmanı: İşveren tarafından atanır, ancak 6331 sayılı kanunun 18/2-a maddesi gereği, işyerinde görevlendirilecek iş güvenliği uzmanı hakkında çalışan temsilcisinin görüşünün alınacağı unutulmamalıdır. Bilindiği gibi, iş güvenliği uzmanları A, B ve C sınıfı olmak üzere farklı seviyelerde sertifikalandırılmışlardır. İşyerlerinde tehlike sınıfına göre farklı seviyede uzmanlar görev yapabilir. İşyerinde birden fazla iş güvenliği uzmanı bulunuyorsa, sertifika sınıfı açısından işyerinin tehlike sınıfına uygun olan iş güvenliği uzmanı kurulda görev almalıdır. İş güvenliği uzmanı aynı zamanda kurul sekreteridir. Toplantıların planlanması, en az 48 saat öncesinden kurul üyelerine duyurulması, kurul gündeminin oluşturulması, tutanakların tutulması ve dokümantasyonun sağlanması, iş güvenliği uzmanının sorumluluğundadır.

c. İşyeri Hekimi: İşveren tarafından atanır. İşyeri hekimliği sertifikası olan bir tıp doktorudur. İşyerindeki çalışma şartlarını izleyerek, çalışanlara yönelik tıbbi programları ve periyodik kontrolleri belirler. Yaptığı faaliyetleri belgelendirerek, yıllık faaliyet raporu hazırlar ve kurula sunar.

ç. İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi: İşveren tarafından atanır. Uygulamada genelde İK müdürü veya idari işler müdürü gibi kadrolar bu vazife ile görevlendirilir. İş güvenliği uzmanının tam zamanlı olarak çalışmadığı işyerlerinde, kurul sekreterliği görevini de üstlenirler. Kurulun, işyerindeki çalışma organizasyonunu belirlemek gibi bir görevi de olduğundan, kurulda görev alması elzemdir.

d. Sivil Savunma Uzmanı (bulunması halinde): Kamu kurumlarında ve büyük ölçekli bazı özel işyerlerinde bulunan Sivil Savunma Uzmanı, görevi itibariyle iş güvenliği uzmanı ile benzeşmekte, savaş ve doğal afet durumlarında koordinasyonu sağlamak, acil durum planları, tahliye planları ve tatbikatları gibi konularda çalışmaktadır. İşyerinde görevlendirilmiş bir sivil savunma uzmanı varsa, işveren tarafından kurula üye olarak atanır.

e. Formen, Ustabaşı veya Usta (bulunması halinde): Ara kademe yönetici diyebileceğimiz, işçi ile üst yönetim arasındaki iletişimi en iyi sağlayabilecek pozisyonda olan formen/ustabaşı kurul kararlarının uygulamaya geçmesi bakımından kilit roldedir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları'nda alınan kararların çalışanlara uygulatılması genelde formen/ustabaşı marifetiyle yapılır. İşin uygulayıcısı olan yani tehlike ve risklere en çok maruz kalan işçilerin, iş güvenliği ile ilgili talep ve tespitlerini kurula taşıyarak işverene iletecek olan da çalışan temsilcileri ile birlikte formen/ustabaşı grubudur. İşyerindeki formen, ustabaşı veya ustaların yarısından fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilir. En fazla oyu alan asil, ikinci sıradaki oyu alan ise yedek üyedir. Seçimle belirlenemediği durumlarda işveren tarafından atanması da mümkündür. Düzenli olarak çalışma arkadaşları ile istişare ederek, öne çıkan konuları kurulun gündemine getirirler. Kurulda alınan kararların uygulanması noktasında görülen eksiklikleri veya uygunsuzlukları, sonraki toplantılarda kurula aktarırlar.

f. Çalışan Temsilcisi: İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından çalışan temsilcisi ile ilgili hükümler, 6331 sayılı kanunun 20. maddesinde düzenlenmekle birlikte, yine aynı maddenin 5. bendinde işyerinde yetkili sendika bulunması halinde, işyeri sendika temsilcilerinin çalışan temsilcisi olarak da görev yapacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla yetkili sendikanın örgütlü olduğu işyerleri için, çalışan temsilcisi bakımından 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 27. maddesinde belirtilen hükümler ve yetkili sendika tüzüğünde belirtilen hükümler de geçerlidir. Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. Görevlerini yapmaları sebebiyle, çalışan temsilcilerinin hakları kısıtlanamaz. Çalışan temsilcisinin, işyeri sendika temsilcisi olmadığı durumda, seçimle belirlenmesi esastır. Aşağıdaki tablo doğrultusunda çalışan sayısına göre temsilci sayısı belirlenmektedir. Bu tablo, işyeri sendika temsilci sayıları ile büyük oranda benzerlik göstermektedir.

Kurul Üyelerinin Eğitimi:
Kurul üyeleri ve yedeklerinin iş sağlığı ve güvenliği konusunda görevlerini yerine getirebilmeleri için özel eğitim almaları gerekmektedir. Eğitimler iş saatinde yapılır ve en az aşağıdaki konuları kapsamalıdır.

a. Kurulun görev ve yetkileri: Yasal mevzuatta kurul üyelerine verilen görev ve yetkiler nelerdir? Bu görevlerle ilgili yapılacak çalışmaların sistemi, plan ve programı nasıl olmalıdır? Yapılacak işlerde, kimler hangi faaliyetlere ne ölçüde katkı sağlar?

b. İSG mevzuatı ve standartlar: Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, kurulun alacağı kararlar, yasal mevzuat çerçevesinde olmalıdır. Bu sebeple, kurul üyelerinin yasal mevzuatı genel çerçevesiyle bilmesi ve daha da önemlisi, neyi nerede arayacaklarını öğrenip mevzuata ulaşabilmek için bir yol geliştirmeleri gerekmektedir. Ayrıca İSG mevzuatımız artık sıklıkla standartlara atıf yapmaktadır. Bu sebeple, TSE standartları hakkında da genel bir bilgi sahibi olmak ve bu standartlara gerektiğinde nasıl ulaşılacağını bilmek önemlidir.

c. Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri: İş kazalarının çoğu birbirinin tekrarı gibidir. Önlem alınmadığı sürece, benzer koşullarda benzer kazaların görülmesi beklenebilir. Sık rastlanan kazaların ve sebeplerinin öğrenilmesi, İSG konusunda o işletmede zayıf kalınan yerlerin gün yüzüne çıkmasını sağlar. Zayıf noktaların güçlendirilmesi için alınacak tedbirler, benzer iş kazalarının tekrar yaşanmasının önüne geçer.

ç. İş hijyeninin temel ilkeleri: İşyeri binasının yapısından ve havalandırma koşullarından veya üretimden kaynaklanan toz, gaz, duman, buhar gibi kirleticilerin bilinmesi; bunların etkilerinin azaltılması için alınacak tedbirleri belirleme açısından önemlidir. Bunun dışında gürültü ve titreşim gibi fiziksel risk etmenlerinin de iş hijyeni içerisinde değerlendirileceğini belirtmek gerekir. Ayrıca, işyerinde kullanılan kimyasallar başta olmak üzere, tüm kirleticilerin etkilerini azaltmak adına, işçilerin uygulaması gereken kişisel hijyen kuralları, bu işlem için kullanılacak temizleyici maddelerin belirlenmesi gibi konular da iş hijyeninin bir alanıdır. Tüm bu tehlikelere karşı alınacak koruma tedbirlerini belirlemek, tehlikenin seviyesini tespit edebilmek adına yapılacak ölçüm ve analizlere karar vermek için öncelikle bu konularda bilgi sahibi olmak gereklidir.

d. Etkili iletişim teknikleri: Kurul üyeleri, yaptıkları görev gereği hem işçilerle hem de üst düzey işveren yetkilileriyle etkili bir iletişim içerisinde olmak durumundadır. İşçilerden aldıkları bilgileri uygun bir üslupla işverene aktarmak ve kurulda alınan kararları da yine uygun bir üslupla çalışanlara aktarmak durumundadırlar. Bu süreçte, teşvik etme, emir verme, anlaşmazlıkları çözme, denetleme gibi eylemlerde bulunacak, gerektiğinde eğitim verecek ve gelişmeleri rapor edeceklerdir. Bu faaliyetlerin sağlıklı yürüyebilmesi için, kurul üyelerine aktif dinleme, karşısındakini anlamaya çalışma ve fikirlerini ifade etme yetenekleri kazandıracak bir eğitim verilmelidir. Unutulmamalıdır ki; hatalı iletişim ve kullanılan yanlış üslup, çoğu zaman konunun içeriğinin önüne geçmekte ve amaca ulaşmayı imkansız hale getirmektedir.

e. Acil durum önlemleri: İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun görevlerinden biri de, işyerindeki yangın, doğal afet ve benzeri tehlikeler için alınan tedbirleri denetlemektir. Bu tedbirleri denetleyebilmek ve yeterliliklerini sınayabilmek için kurul üyelerinin, işyeri acil durum organizasyonu, acil durum tahliye planları, acil durum ekipleri, acil durumlarda kullanılacak araç gereçlerin yerleri, acil durumlarda izlenecek iç ve dış iletişim yöntemleri gibi konularda eğitimli olmaları gereklidir.

f. Meslek hastalıkları: Kurul üyelerinin meslek hastalıklarıyla ilgili genel bir bilgi sahibi olmaları beklenmekle birlikte özellikle kendi bulundukları işyerinde görülme olasılığı fazla olan meslek hastalıkları ve bunlardan korunma yöntemleri hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Bu hastalıkların önlenmesi ve erken teşhisi için yapılacak tıbbi programlar hakkında kurul üyeleri bilgilendirilir.

g. İşyerlerine ait özel riskler: Her işyerinde, yapılan faaliyete göre karşılaşılabilecek tehlike ve risklerin türleri değişmektedir. Gerçekleşme olasılığı en fazla olan risklerin belirlenmesi ve buna göre alınacak önlemlerde önceliklerin belirlenmesi önemlidir. Bir işyerinde öncelikli tehlike yüksekte çalışma iken, bir diğer işyerinde zararlı kimyasallar olabilir. Geliştirilecek önlemlerin belirlenmesi noktasında, işyerine has bu özel risklerin bilinmesi ve kurul üyelerin bu konuda eğitilmesi zaruridir.

ğ. Risk değerlendirmesi: Risk değerlendirmesi genelde İş Güvenliği Uzmanı'nın görevi gibi algılansa da aslında ilgili bölümde çalışanlarla oluşturulacak bir ekibin görevidir. Kurul üyeleri zaman zaman bu ekiplerin içerisinde olmak veya oluşturulan risk değerlendirme tablolarını onaylamak durumunda kalacaklardır. Bu sebeple, işyerinde uygulanan risk değerlendirme metodolojileri hakkında bilgi sahibi olmaları, risk değerlendirmeleri için gerektiğinde doğru veriyi sunabilmeleri ve oluşturulan risk değerlendirme raporlarını anlayabilmeleri gerekmektedir.

Kurulun görev ve yetkileri:
Kurul, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili işyerinde uyulması gereken kuralların yazılı olduğu bir İş Sağlığı ve Güvenliği İç Yönerge Taslağı hazırlayarak işveren veya işveren vekilinin onayına sunar. Bu iç yönerge; işyerinin İSG politikası, işyeri yönetiminin yükümlülükleri, çalışanların hak ve sorumlulukları, sağlık gözetimi ve çalışanların İSG eğitimi konuları, kurul üyeleri ve kurulun toplanma süresi ile ilgili bilgiler, risklerden korunma ilkeleri, işyerinde üretilen veya kullanılan ürünler ve bunlardan kaynaklanacak tehlikeler, acil durum prosedürleri, yangın veya patlamadan korunma ve bunlarla mücadele yöntemleri, kazaların raporlanması,  kaza veya ramak kala bildirim formları, iş izin formları, görev tanımları, uyarı levhaları, kişisel koruyucu donanımlar ve hangi alanda hangi ekipmanın kullanılacağı hakkında bilgiler, ortam ölçümleri ile diğer test ve kontroller, ödül ve ceza uygulamaları gibi bilgileri içerir. Hazırlanan taslak kurulda tartışılır ve son hali verildikten sonra işveren tarafından onaylanarak işyerinde duyurulur. Ayrıca kurul üyeleri tarafından iç yönetmeliğin uygulaması izlenerek, yapılan tespitler rapor haline getirilir. Buna bağlı olarak alınması gereken tedbirlerle ilgili değerlendirmeler kurul gündemine getirilerek tartışılır.

Kurul işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında çalışanlara rehberlik yapmak ve onlara yol göstermek durumundadır. Hazırlanmış olan iç yönetmeliğin öğrenilmesini sağlar. Çalışanları hak ve sorumlulukları ile ilgili olarak bilgilendirir. Çalışanların yapmış oldukları bildirimlerle ilgili olarak kendilerine geri dönüş yapılmasını sağlar ve tereddütleri giderir.

İşyerinde işçi sağlığı ve iş güvenline ilişkin tehlikeleri ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkabilecek riskleri tespit edip, alınması gereken önlemleri belirlemek de yine İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu'nun görevlerinden biridir. Ayrıca alınması öngörülen tedbirlerin etkinliğinin denetlenmesi ve gerektiğinde bu tedbirlerin revize edilmesi için yeni kararlar alınması da kurulun görevidir.

Kurulun bir diğer görevi de gerçekleşen iş kazaları, ramak kala olayları, meslek hastalıkları veya işçi sağlığı ve iş güvenliğini tehlikeye düşüren herhangi bir olayla ilgili gerekli araştırma ve incelemeyi yapmaktır. Bu inceleme sonuçları rapor haline getirilerek kurul gündeminde değerlendirilir. Önerilen tedbirler, kurulda karar alınarak hayata geçirilir.

İşyerinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimlerinin planlaması, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları'nda yapılır. Bu eğitimlerin içeriği, Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde belirlenir. Yapılan eğitimlerin başarıya ulaşıp ulaşmadığı, kurul üyeleri tarafından değerlendirilir, bu anlamda gerekli görülen tedbirler alınır.

İş kazaları istatistiklerinde, bakım çalışmaları sırasında yaşanan kazaların sayısı ciddi bir yekün tutmaktadır. Bu sebeple bakım çalışmalarından önce iyi bir planlama yaparak, olası kazaların önüne geçmek gerekir. Örneğin üzerinde çalışılacak makineyi besleyen elektrik, hava, buhar gibi enerji kaynaklarının kesilmesi ve yanlışlıkla tekrar açılmaması için gerekli kilitleme/etiketleme faaliyetinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca makinelerin, kazanların ve bunları besleyen hatların içerisinde kalan hammadde, yanıcı/parlayıcı malzeme veya diğer kimyasalların bakım sırasında çeşitli risklere yok açabileceği unutulmamalıdır. Tüm bu sebeplerle, bakım faaliyetleri sırasında alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi ve uygulamasının takip edilmesi de İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu'nun görevleri arasındadır.

İşyerinde yaşanabilecek tüm kazalar, işyerinin kendisinden kaynaklanmayabilir. Yangın, doğal afet ve sabotaj gibi tehlikeler, hatta komşu işyerlerinden gelebilecek tehlikeler için alınan tedbirlerin yeterliliğinin denetlenmesi ve kurulan acil durum ekiplerin çalışmalarının izlenmesi de kurulun görevlerinden biridir.

Kurul, işyerindeki işçi sağlığı ve iş güvenliği durumu ile ilgili bir rapor hazırlayarak, o yıl içerisinde yapılan faaliyetleri değerlendirmeli ve bir sonraki sene için planlamalar yapmalıdır. Hazırlanan raporda, işyerinde yapılan risk değerlendirmeleri, ortam ölçümleri, işe giriş muayeneleri ve periyodik muayeneler, analizler, testler ve eğitim faaliyetleri bir tablo halinde bulunmalıdır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 13. maddesinde işçinin çalışmaktan kaçınma hakkı düzenlenmektedir. Ciddi ve yakın tehlike ile karşılaşan çalışanların, kurulun bulunduğu işyerlerinde kurula başvurarak tehlikenin tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkı bulunduğu, kurulun çalışanın talebi doğrultusunda karar verdiği durumda, işçinin gerekli tedbirler alınana dek çalışmaktan kaçınabileceği ve bu süre içerisinde ücreti ve diğer haklarının ödeneceği belirtilmiştir. Kurulun görevlerinden bir de bu madde ile düzenlenmiş olan çalışmaktan kaçınma hakkının kullanılması ile ilgili talepleri değerlendirmek ve karara bağlamaktır. Kurul, çalışanlardan bu tür bir talep geldiğinde acilen toplanarak karar verir. Toplantıda alınan karar, çalışan ve çalışan temsilcisine yazılı olarak tebliğ edilir. Bu tür acil gündemli toplantılar, normal takviminde yapılacak toplantıların yerine geçmez.

İşyerinde kullanılan ekipmanların yeni teknolojiye ayak uydurması ve daha güvenli versiyonları ile ikame edilmelerini takip eder. Çalışanların meslek hastalıklarıyla karşı karşıya kalmamaları için iş organizasyonunu düzenler, gereken yerlerde rotasyonlu çalışma planları yapar, işyeri hekiminin önerisi doğrultusunda gerektiğinde çalışanların yerlerini değiştirir. Proaktif bir yaklaşımla, iş kazaları ve meslek hastalıklarını öngörerek; çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir önleme politikası geliştirir.

Kurulun Çalışma Usulleri:
İşveren, kurul üyelerini çalışanlara yazılı olarak ilan etmelidir. Kurul üyeleri belirlendikten sonra, bir ay içerisinde ilk toplantısını yapar. Sonrasında, her ay veya kurulun tehlike sınıfının müsaadesi çerçevesinde almış olduğu karara göre iki veya üç ayda bir olağan toplantılar yapılır.

Bilindiği gibi, işyerleri tehlike seviyeleri bakımından “Az Tehlikeli”, “Tehlikeli” ve “Çok Tehlikeli” olmak üzere üç ayrı sınıfa ayrılmıştır.  Yönetmelik, kurulların asıl olarak ayda bir kez toplanacağını belirtmekle birlikte, kurul kararı alınarak, tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinin bu süreyi iki aya, az tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinin ise üç aya çıkartmasına müsaade etmiştir.

Kurul sekreteri; toplantının gündemi, yeri, günü ve saatini toplantıdan en az 48 saat önce tüm kurul üyelerine bildirir. Toplantı gündemi, sorunların ve işçi sağlığı ve iş güvenliği konularını önemine göre belirlenir. Kurul üyeleri tarafından gündeme katkı yapılabilir. Mevzuat değişiklikleri, eğitim raporları, iç denetim raporları, KKD'lerin değerlendirilmesi, İSİG hizmetlerinin değerlendirilmesi, iş kazası incelemeleri, tehlike veya ramak kala bildirimleri, bakım onarım çalışmaları gibi konular gündemi oluşturabilir. Gündemdeki konuların görüşülmesinde bir öncelik sıralaması yapılması, süre kısıtı sebebiyle bazı konuların görüşülmesinin sonraki toplantıya bırakılma ihtimaline karşı faydalı olacaktır.

Açıklık kazandırılamayan konular, sonraki toplantıda görüşülmek üzere ertelenir. Bu süreçte iş güvenliği uzmanı veya konunun diğer yetkilileri tarafından gerekli inceleme ve araştırmalar yapılır. Gerekiyorsa ortam ölçümleri ve diğer tetkikler yaptırılır, farklı bir uzmandan veya resmî kurumlardan görüş alınır. Akabinde konu, bu araştırma sonuçlarıyla birlikte tekrar görüşülür. Örneğin ortamda bir koku olduğu iddia ediliyorsa, bu konuda kişisel yorumlarla hareket etmek yerine, ölçüm yaptırmak ve ölçüm sonuçlarına göre hareket etmek uygun olacaktır.

Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası hallerinde, kurul üyelerinden biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Olağanüstü toplantılar, olağan toplantıların yerine geçemez ancak iki toplantını tarihi çakışırsa, durum belirtilerek toplantılar birleştirilebilir.

Kurul toplantılarının günlük mesai saatleri içerisinde yapılması esastır. Toplantıda geçen süre, günlük çalışma süresinden sayılır.

Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılan üye sayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Oyların eşit çıktığı durumlarda, başkanın oyu belirleyici olur. Üyeler çekimser oy kullanamaz. Çoğunluğun sağlanamaması veya farklı bir nedenle toplantının yapılamaması halinde, durumu belirten bir tutanak düzenlenir. 

Her kurul toplantısında, görüşülen konular ve alınan kararlarla ilgili bir tutanak düzenlenir ve kurul üyeleri tarafından imzalanır. Onaylanan tutanak, işverene tebliğ edilmiş sayılır. Tutanaklar resmî belge niteliğindedir ve gerektiğinde müfettişlere gösterilmek veya diğer resmî kurumlara ibraz edilmek üzere saklanır.

Toplantıda alınan kararlar, gereği yapılmak üzere ilgililerine ve gerektiği kadarıyla çalışanlara duyurulur.

Her toplantıda, önceki toplantılarda alınan kararların uygulaması değerlendirilir. Gerekiyorsa, henüz tamamlanmamış eski kararlarla ilgili olarak yeni kararlar alınır.

Kurulca işyerinde ilan edilmiş kararlar, işveren ve çalışanlar bakımından bağlayıcıdır.

İşverenin, kurulun ve çalışanların yükümlülükleri:
İşveren, kurulun çalışması için gerekli ortamı, araç ve gereçleri hazırlamakla mükelleftir. Ayrıca, kurulca hazırlanan toplantı tutanakları, kaza inceleme raporları, denetim sonuçlarına ait kurul raporları gibi evrakları muhafaza ederek işyerinde bulundurmak zorundadır.

İş sağlığı ve güvenliği kurulları, yapacakları tekliflerde, bulunacakları tavsiyelerde ve verecekleri kararlarda işyerinin durumunu ve işverenin olanaklarını göz önünde bulundururlar. Ancak bu kural, İSG mevzuatında belirtilen kural, kısıtlama ve talimatların yerine getirilmemesi için bir bahane olarak kullanılmamalıdır. Örneğin, işverenin maddi durumu yeterli değil diyerek, güvenli bir iskele kurmadan veya emniyet kemeri gibi kişisel koruyucu donanımları temin etmeden yüksekte çalışma faaliyetine izin verilmesi uygun değildir.

Kurul üyeleri, görevlerini yaparken edinmiş oldukları işyerine ait ticari sırları, üretim tekniklerini ve işyerinin ekonomik durumu hakkında bildiklerini gizli tutmak zorundadır.

Kurullar, teftiş yapmaya yetkili İş Müfettişlerine, incelemelerinde yardımcı olmakla mükelleftirler.

Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanması ve alınan tedbirlere uyulması hususunda kurulla iş birliği yapar. Kurulda alınan kararlara ve kurul kararıyla konulan kurallar, yasaklar ve talimatlara riayet ederler. Kurul kararlarının uygulanması aşamasında yaşanılan güçlüklerle ilgili olarak, çalışan temsilcileri aracılığıyla kurula bilgi verirler.