‘TPAO’nun yok edilmesine izin vermeyeceğiz’

26 Mart günü TBMM Genel Kurulu’na gönderilen Türk Petrol Kanun Tasarısı’nı sektörün içinde yer alan Meslek Odaları ve Petrol-İş Sendikası kabul edilemez buldu. Dün JW Marriot Oteli Aden Salonu’nda bir araya gelen TMMOB’ye bağlı Petrol, Jeoloji ve Jeofizik Odaları, Türkiye Petrol Jeologları Derneği ve Petrol-İş Sendikası yöneticileri Türk Petrol Kanunu Tasarısı’nın Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) özelleştirilmesinin ilk adımı olduğunu ifade etti.

Petrol Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Kul beş örgüt adına yaptığı açıklamada, söz konusu kanun tasarısında “Milli Menfaatler” bölümünün kaldırıldığını ifade ederek; “stratejik öneme sahip petrol arama ve üretim faaliyetlerinde yabancı devletlerin hakimiyetinin önü açılmıştır” dedi.

TPAO yok ediliyor

TPAO’nun bir kamu kuruluşu olarak mevcut yasada sahip olduğu hakların elinden alındığını belirten Mehmet Kul sektörün tamamen piyasanın insafına terk edildiğini söyledi. Petrol-İş Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın da, 1980 öncesi entegre bir yapıya sahip olan TPAO’nun Türkiye’nin en büyük 63. şirketi olduğunu hatırlatarak, 1980 sonrası yalnızca arama ve üretim faaliyetleri ile sınırlandırılan şirketin içerisinden Tüpraş, Botaş, Pet-Kim, Petrol Ofisi gibi dev özelleştirme devirleri çıkmasına rağmen 2011 yılında en çok kar eden şirket olduğunu söyledi.

Türk Petrol Kanunu Tasarısı ile petrol arama ruhsatı için yapılacak başvurularda aranan, teknik yeterliliğe ve tecrübeye sahip olunma şartı kaldırılacak, vergi oranı yüzde 55’ten yüzde 40’a indirilecek ve bir şirketin sahip olabileceği arama ruhsatı sayısındaki kısıtlama da kaldırılacak. Mehmet Kul tüm bu düzenlemelerle birlikte TPAO’nun özel şirketlerle baş edemeyecek duruma geleceğini ve özelleştirileceğini söyledi. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Dündar Çağlan ise, TPAO’nun özelleştirilmesi değil özerkleşmesi gerektiğini belirterek “TPAO gibi stratejik öneme sahip bir kuruluşun THY modeline benzer bir şekilde ya da herhangi bir şekilde özelleştirilmesini kabul etmemiz mümkün değildir” dedi.

Enerjide kamu yararı gözetilsin

Petrol Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Kul yasaya dair taleplerini şu şekilde sıraladı;

Milli Menfaatler Bölümü yasaya eklensin ve yasanın her maddesi kamu yararı gözetilerek hazırlansın, TPAO’nun petrolle ilgili araştırma, arama ve işletme ruhsatı alma hakkı korunsun, TPAO arama, üretim, rafinaj ve dağıtım faaliyetlerini de içeren entegre bir yapıya kavuşturulsun, Vergi ödemeleri sınırlandırılmasın, Orman ve milli parklarda petrol arama faaliyetine izin verilmesin, Petrol şirketlerine istihdam ettikleri personel sayısının iki katı kadar yerli personel çalıştırılması şartı getirilsin.

Açıklamanın tamamlanması ardından TPAO teşkilat yasası değişikliği ve Petrol Kanunu tasarısının kabulü sürecinde neler yapılacağı üzerine gelen bir soruya Petrol-İş Sendikası Başkanı Mustafa Öztaşkın “iş bırakmaya hazırlandıklarını” duyurarak cevap verdi.

Zamanlama ne ifade ediyor?

2007 yılında TBMM’de kabul edilerek dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen yasanın yeniden gündeme gelmesinin Kuzey Irak ve Ortadoğu’daki gelişmelerle ilgisinin olup olmadığına dair bir soruya Petrol Jeologları Derneği Başkanı İsmail Bahtiyar TPAO’nun Bağdat yönetimine saygı duyarak faaliyet yürüttüğünü ancak son beş yılda Kuzey Irak’ta Türkiyeli özel bir şirketin var olduğunu bildiğini söyledi. Mehmet Kul ise zamanlama konusunda kesin bir bilgileri olmadığını dile getirdi.