Ürdün sendikaları Suriyeli mültecilere nasıl yardım ediyor?

Ne var ki bu ay Dünya Gıda Programı Ürdün'de yaşayan 230 bin kadar Suriyeli mülteciye gıda yardımını kesmek zorunda kaldı. Ülkedeki 200 bin kadar mülteciye yapılan yardım ise yarı yarıya kısıldı. Bunun sonucunda bazı Suriyeli aileler günde 50 sentten az bir parayla geçinmek zorunda.

IndustriALL Küresel Sendika'nın Viyana'daki Dünya Kadın Konferansı'ndaki temsilcisi Ürdün Tekstil ve Giyim İşçileri Sendikası'ndan (JTGCU) Ahlam Alteravi, mültecilerin işgücüne katılmasını sağlamak için sendikaların neler yaptığını açıkladı.

Ürdün'de sendikalar Suriyeli mültecilere nasıl yardımcı oluyor?

Suriyeli mülteciler dört yıl önce Ürdün'e gelmeye başlayınca, gıda ve battaniye gibi malzeme yardımı sağlamaya giriştik. Ama çalışma ve oturma izni için gereken parayı ödemeden iş bulamıyorlardı. Buna ise bütçeleri yetmiyordu. Bu nedenle yardım için bize başvurdular. Öte yandan, bazı şirketler, Bangladeş gibi ülkelerden gelen göçmen işçiler yerine vasıflı Suriyeli işgücünü istihdam etmek için bizden destek istedi.

2013 sonunda, sendikamız ve diğer sendikalar, vasıflı Suriyeli mültecilerin işgücü piyasasına katılmasına olanak sağlamak üzere, Ürdün iş çevrelerinin örgütüyle birlikte Çalışma Bakanlığı'yla görüştü. Çalışma Bakanlığı talebimizi kabul etti ve Suriyeli mültecilerin çalışma izni için ödeyecekleri parada yüzde 50 indirim yaptı.

Bölgedeki şiddet Ürdün'ü dolaylı olarak başka nasıl etkiliyor?

Suriyeli mültecilerin yanı sıra, Ürdün'e giderek artan sayıda Iraklılar da geliyor. Bu ülkemiz için bir sorun. Su, petrol ve elektrik kullanımını azaltmak zorundayız. Ürdün'deki bütün bu insanların ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla gıda maddesi, daha fazla elektrik enerjisi ve daha fazla petrol ithal etmek zorundayız. Nüfusumuz altı milyon dolayındaydı. Şimdi dokuz ya da on milyona yaklaştık. Bu nedenle, Suudi Arabistan sınırında çöle ve bütün boş yerlere mülteci kampları kurulmaya başladı.

Mülteciler Ürdün'de işgücü piyasasını nasıl etkiledi?

İşgücü piyasasına katılamayan binlerce Suriyeli var hâlâ. Ne var ki Ürdün kentlerinde çok sayıda Suriyeli mülteci yaşıyor. Gıda, tekstil ve inşaat gibi sektörlerde birçok genç ve vasıflı işçi çalışıyor. Bu nedenle işverenler ve bazı şirketler, genç Ürdünlüler'den daha vasıflı oldukları için Suriyelileri çalıştırmayı tercih ediyor. Üstelik mülteciler daha düşük ücretleri kabule hazırlar. Ücretlerin düşüklüğü Birleşmiş Milletler'den sağlanan destekle telafi ediliyor. Ürdün'ün yerlisi olan işçilerin böyle düşük ücretleri kabul etmesi mümkün değil.

Ürdünlü işçilere yardım etmek için ne yapılıyor?

Şimdi uluslararası kuruluşlar, Suriyeli mültecilerin Ürdün işgücü piyasasındaki kadın ve genç işçilerin durumunu olumsuz etkilemeyecek şekilde işyerlerinde çalışmasını sağlamak üzere bir program hazırlıyor. Program, özellikle eğitimli Ürdünlüler'in işlerini kaybetmeyeceği şekilde Suriyeli işçilerle birlikte çalışmasını sağlamayı amaçlıyor. Ülkemizde üniversite öğrenimi görmüş, vasıflı ve iyi yetişmiş kadın ve gençlerin oranı yüksektir. 

Ürdün'de bir milyonu aşkın göçmen işçi de var ve bunların ancak dörtte biri kayıt içi. 

Ürdün'de özellikle tekstil sektöründe birçok göçmen işçi var. Tekstil işçilerinin yüzde 75'ini oluşturan göçmen işçiler Bangladeş, Hindistan, Sri Lanka, Myanmar, Çin, Nepal ve Madagaskar'dan geliyorlar. Sektörde çalışanların ulus yapısı son derece çeşitli.

İşverenler göçmen işçileri çok tutuyor, çünkü göçmen işçiler düşük ücret alıyorlar, uzun saatler çalışıyorlar, gebe kalmıyorlar ve yıllık izinlerini sözleşmelerinin bitiminde kullanıyorlar. Ürdünlü kadınların aile sorumlulukları daha fazla; onlar yıllık izinlerini, hastalık izinlerini ve doğum izinlerini kullanıyorlar. İşletmeler bu nedenle göçmen işçileri tercih ediyor. Ama biz bu göçmen işçilerin yerini Suriyeli mültecilerin alması için çaba harcıyoruz.

Ürdün'de bir tekstil işçisinin ortalama ücreti ne kadar?

Tekstil işçilerinin ücreti 110 Ürdün dinarı (155 dolar) civarında. Ürdün'de ortalama ücret ise 350-420 Ürdün dinarı (490-590 dolar). Ürdünlü işçilerin büyük bölümünün bizim sektörümüze ilgi duymadığı anlamına geliyor bu.

Ürdün'de tekstil sektöründeki ücretleri artırmak için neler yapıyorsunuz?

2013'te tüm işçilerin (göçmenlerin ve Ürdünlülerin) ücretlerinin yılda 5 Ürdün dinarı (7 dolar) artırılmasını öngören bir işkolu (sektör) sözleşmesi imzaladık. Bu toplu sözleşme Mayıs 2015'te sona erdi, ama 2017'ye kadar uzatıldı. 2017 sonu itibariyle asgari ücret ayda 120 Ürdün dinarı (170 dolar) olacak.

Kaynak: IndustriALL Küresel Sendika

Çeviri: Dış İlişkiler Servisi