IndustriALL'un Ortadoğu ve Afrika kadın ağı kuruldu

IndustriALL Küresel Sendika'nın MENA (Ortadoğu ve Kuzey Afrika) bölgesi için düzenlediği “Örgütlenerek Sendikal Güç Kazanmak” konulu konferans çerçevesinde, Lübnan, Fas, Tunus, Irak, Ürdün ve Mısır'dan petrokimya, oto parçası, petrol, gaz ve tekstil sektörlerini temsil eden 15 kadın, bir kadın ağı kurmak üzere bir araya geldi.

Lübnan, Fas, Tunus, Irak, Ürdün ve Mısır'daki sektör sendikalarından gelen kadınlar, ülkelerinde ve işyerlerinde karşılaştıkları sorunlardan bahsettiler.

Tunus'ta kadınlar aileleri pahasına sendikalara katılıyorlar. Irak'ta kadınlar, fabrikada erkeklerle yan yana çalışsalar da, sendikal çalışmaya katılmaları için anne-babalarının rızası gerekiyor.

Fas'ta elektrik kablo parçaları sektöründe çalışan 8000 kişinin üçte ikisi kadın. Kadınlar sağlık nedenleriyle de çok zorluk çekiyorlar. Çok hızlı çalışmaya zorlanıyorlar ve sonra kas zorlanmasından ya da tekrara dayanan zorlanmadan kaynaklanan rahatsızlıklar yaşıyorlar.

Fas'ta yasalarda bazı iyileştirmeler yapılıyor, ama yasalar ile uygulama arasında uçurum var. Bazı kadınlara ücretleri ödenmiyor, sanayide yasalar uygulanmıyor, gebe kadınlar çalışamıyor, evlilik ve çocuklar kadınların meslek yaşamını kısıtlıyor. “Kadınlar ücretsiz çalıştırılıyor, ücret eşitliği ve iş-yaşam dengesi yok.” Aile sorumlulukları kadınların geleceğini olumsuz etkiliyor. Kayıtdışı sektörde çalışan kadınlar en korunmasız kesimler. Sözleşme görüşmelerinde kadınların sorunları göz ardı ediliyor, eylemlerde ve taleplerde kadınların ihtiyaçları dikkate alınmıyor. Cinsel taciz ciddiye alınmıyor.

Tunus'ta tekstil sektörünün yüzde 85'i kadınlardan oluşuyor ve bu oran daha da artıyor. Bununla birlikte hijyen ve tuvalet yokluğu ciddi boyutlarda. Sorunların işyeri düzeyinde ele alınması gerekiyor. Kadınların üst düzey görevleri hedeflemesi gerekiyor, ama günlük yaşamın dayattığı engeller nedeniyle bu gerçekleşmiyor.

Mısır'da kadınların petrol sektörüne katılımı söz konusu değil. Zamanla erkekler bu konuda daha destekleyici davranmasına rağmen, kadınlar hâlâ isteksiz.

Ürdün'de tekstil sektöründe işgücünün yüzde 60'ı kadın. Analık iznine işverenler külfet gözüyle bakıyorlar. Şimdi sosyal güvenlik analık iznini kapsıyor. Tekstil sektöründe birçok dil ve kültür engeli var, çünkü sektörde dokuz farklı ulustan insanlar çalışıyor. Çalışma süreleri uzun, günde 8 ilâ 10 saat arasında değişiyor. İşletmelerde üretkenlik hedefleri yüksek ve tuvalet molasına vakit kalmıyor. Bu nedenle Ürdün'lü kadınlar evde kalmayı ya da bir başka iş aramayı tercih ediyorlar. İşten ayrılma nedenlerinden biri de cinsel taciz. Bazı kadınlar ise bu duruma boyun eğmek zorunda kalıyorlar.

Kadına yönelik şiddet toplantıda öncelikli bir konu olarak ele alındı. İş yaşamında şiddetin çeşitli türleri var. Tekstil sektöründe cinsel taciz çok yaygın, fakat tacizi kanıtlamak çok zor. Ayrıca kadınlar evlerinden uzak yerlerde çalışıyorlar ve ulaşım koşulları güvenli değil.

Değişik ülkelerde savaşlar ve dini çatışmalar kadınların katılımını sınırlıyor.

Irak Basra Bölgesi Elektrik Sendikası'ndan Haşmeya Muhsin ise şu talebi vurguladı: “Kadınlar duvarı yıksın, kadınlar kendilerini dayatsın.”

Kadın üye sayısı artmalı

İş hayatında ve sendikal çalışmada kadınlar ciddi zorluklarla karşı karşıya olmalarına rağmen, bölgedeki olumlu bazı uygulamalar kadınların geldikleri noktayı da gösteriyor. Toplantıda Fas'taki IndustriALL kadın ağıyla ilgili deneyim sunuldu. Ağ düzenli olarak toplanıyor, etkinlikler düzenliyor ve eğitim çalışmaları yürütüyor. Farklı sendikal merkezlerden kadınlar ortak sorunlar üzerinde birlikte çalışmak ve çalışan kadınların sendikalara katılımını sağlamak için bir araya geliyorlar.

Toplantıya katılan delegeler kadınların psikolojik engelleri aşmak için eğitime ihtiyacı olduğunu vurguladılar.

Kadınlar bölge ağının hedeflerini şöyle belirlediler:

● IndustriALL üyesi sendikalar ulusal düzeyde kadın ağlarının kurulmasını tamamlamalıdır; bölge ağı ulusal düzeydeki ağlara bağlanmalıdır.

● Kadınların yönetim görevlerine erişmesini sağlayacak önlemler alınmalıdır.

● Kadın sendika üyelerinin toplumsal cinsiyet konusunda kapasitesinin geliştirilmesine yönelik eğitim çalışmaları artırılmalıdır

● Sadece kadınlar için atölye ve eğitim çalışmaları düzenlenmelidir.

● IndustriALL üyesi sendikaların etkinliklerine kadınların katılımı sağlanmalıdır.

● IndustriALL üyesi sendikaların Dünya Kadınlar Günü'nü kutlaması sağlanmalıdır.

● Medyanın kadın sorunlarına eğilmesi sağlanmalıdır.

● Kadınlarla ilgili yasaların uygulatılması, yasa yoksa çıkarılması için kampanyalar düzenlenmelidir.

● İş yaşamında kadına yönelik şiddete karşı mücadele etmek için bir strateji üzerinde mutabakat sağlanmalıdır.

● Kadın üyelerin sayısını artırmak ve farkındalık yaratmak için örgütsüz sektörler örgütlenmelidir.

IndustriALL Genel Sekreter Yardımcısı Monika Kemperle, kadınların olumlu çalışmalarından övgüyle söz ederek şöyle konuştu: “IndustriALL bu kadın ağına kesinlikle destek verecektir. Bu kadınlar zorlukların üstesinden gelme ve mücadeleyi sürdürme konusunda herkes için örnektir.” ■

(Kaynak: Petrol-İş Kadın Dergisi, Sayı 51, Haziran 2015)