Üniversite mezunu kadın işsizler artıyor

 TÜİK 2014 Hane Halkı İşgücü Anketlerinden hareketle DİSK-AR tarafından yapılan bir araştırmada geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 17.5 olarak tespit edilirken, işsiz sayısının 5 milyon 473 bine ulaştığı belirtildi. İşsizlik gerçeğini kadınlar çok daha ağır bir biçimde yaşıyorlar.

 Araştırmaya göre, resmi işsizlik oranı % 13 olan kadınlar için tarım dışı işsizlik oranı % 17.5, geniş tanımlı işsizlik oranı % 25 seviyesinde gerçekleşti. Kadınlarda işsizlik Şubat 2014 döneminden bu yana 209 bin kişi artarken, erkeklerde artış 64 bin kişi olarak belirlendi.

Kayıt dışı

Yüksek öğretim mezunları arasında işsiz sayısı, kamu atama dönemi olmasının da etkisi ile son dönem verilerinde azalsa da, Şubat 2014 döneminden bu yana 130 bin kişi artarak 725 bin seviyesine ulaşmış durumda. Şubat 2014 döneminden bu yana üniversite mezunu resmi işsiz sayısındaki artış 272 bin kişi olarak gerçekleşti. Yaklaşık her dört işsizden biri üniversite mezunu. Özellikle yükseköğretim mezunu kadınlar işsizliği en ağır biçimde yaşayan kesimler içerisinde. Şubat 2014 döneminden Kasım 2014 dönemine ilave işsizlerin yarısı üniversite mezunu kadın. Erkeklerde üniversite mezunu işsiz oranı % 8.5 iken, kadınlarda bu oran % 17 seviyesine ulaşıyor. Türkiye genelinde yaklaşık her 3 kişiden biri (% 34) kayıtdışı çalışırken, kadınlarda bu oran % 47, erkeklerde % 28 olarak gerçekleşti. ■

Çocuk gelinler ve imam nikâhı hâlâ çok yaygın

Kamer Vakfı’nın, AB Türkiye Delegasyonu ve Açık Toplum Vakfı desteğiyle 2014 Ocak - 2015 Mayıs arasında gerçekleştirdiği “Kadın Hakları İnsan Haklarıdır Projesi”nin nihai raporu yayınlandı. Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki 23 il ve Karadeniz Bölgesi'ndeki 3 ilde, 24.723 kadınla yapılan yüz yüze görüşmeler, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Sabancı Üniversitesi ve Dicle Üniversitesi öğretim üyelerinin katkılarıyla değerlendirildi ve raporlandı.

Rapordan bazı çarpıcı örnekler:

● Tarama çalışmasına katılanların yüzde 1.7’sinin sadece resmi nikâhlı olduğu, buna karşılık yüzde 95.5’inin resmi nikâhın yanısıra dini nikâh da yaptığı belirlendi.

● Taramada görüşü alınanların yüzde 90’ı kadınların şiddet yaşadığını düşünüyordu.

● Şiddete uğrayan kadınların kurtulmak için mücadele verdiğini ifade edenlerin oranı ise sadece yüzde 38.6 oldu.

● İlk evlilik yaşı 18 ve daha yukarı olanların oranı yüzde 59.6. Buna karşılık 16-17 yaşlarında evlenenler yüzde 25, 13-15 yaşında evlenenler yüzde 14.6 ve 12 ile daha küçük yaşta evlenenler de yüzde 0.7 olarak belirlendi.

● Erken yaşta evlilik oranı ortalama yüzde 40 gibi görünüyor. Erken yaşta evlilerin  yüzde 34.2'si ‘anlaşarak ve severek’ yanıtını verirken, yüzde 5.1'i  ise zorla evlendirildiğini ifade etti. Bu arada, görücü usulü evlendirilenlerin dörtte birinin de ‘istemiyordum, aile büyüklerimin isteğiyle evlendim’ yanıtını vermesi dikkat çekiciydi.

● Görücü usulü evlilik yapanlar evlilikleri ile ilgili düşüncelerini ifade ederken yüzde 1 kan bedeli, yüzde 16.6 berdel, yüzde 14.7 kuma, yüzde 1.7 kayın evliliği yüzde 2 beşik kertmesi ve yüzde 64 akraba evliliği yanıtını verdiler. Taramada “ailenizde kadınlar mirastan pay alabilirler mi?” diye soruldu; bu soruyu katılımcıların yüzde 54.3'ü “hayır kadınların miras hakkı yoktur” dedi.

Proje kapsamında yapılan taramada 24.723 hane ziyareti ve kadınlarla yapılan görüşmelerin dışında, ayrıca, 26 ilde toplam 390 kamu kurum ve kuruluşu ziyaret edildi. Kamu kurum ve kuruluşları 26 ilde yapılan toplantılara davet edildiler. Kamuya açık bu toplantılara 1000 kamu kurum ve kuruluşu yetkilisi ve 3.000 civarında kadın ve erkek katıldı. ■

Yönetim kademelerinde daha fazla kadın

IndustriALL'den Dünya Kadın Konferansı

IndustriALL Küresel Sendika'nın ilk Dünya Kadın Konferansı'nın gündemi Stockholm'de yapılan kadın komitesi toplantısında belli oldu. Buna göre kadınlar sendikalarda temsili, iş sağlığı ve güvenliğini, analığın korunmasını, kadına yönelik şiddeti konuşacaklar.

14-16 Eylül 2015 günlerinde Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılacak konferansa 140 ülkeden 250 dolayında temsilcinin katılması bekleniyor. Konferansın ev sahipliğini IndustriALL üyesi PRO-GE yapacak.

Gündemdeki ana konular arasında şunlar var: iş sağlığı ve güvenliği, kadına yönelik şiddet, analığın korunması, kadınların sendikalarda temsili.

IndustriALL genel sekreteri Jyrki Raina Stockholm'deki komite toplantısında kadın kotasını desteklediğini açıkladı.

“IndustriALL'un bütün yönetim kademelerinde yüzde 40 kadın görmek istiyorum” diyen Raina, Ekim 2016'da Brezilya'da yapılacak IndustriALL kongresinde kotanın kabul edilmesi için öncülük yapacağını vurguladı.

Raina, ayrıca, IndustriALL'un bütün dünyada kadın sendikacıları güçlendirmek için sürekli çaba harcadığını hatırlattı ve IndustriALL'un sektör eşbaşkanlarının halen yarı yarıya kadın ve erkeklerden oluştuğunu belirtti.

Kadınlar sendika yönetimine

Eylül'deki dünya konferansından önce üzerinde gerekli çalışmaların yapılması için, toplantıya kotayla ilgili bir karar taslağı sunuldu. Karar daha sonra 2016'daki Kongre'ye sunulacak.

IndustriALL genel sekreter yardımcısı Monika Kemperle bu konuda şöyle dedi:

“Karar gerçekleştirmek istediklerimizin ifadesidir. Daha sonraki adımlar, bunu nasıl gerçekleştireceğimiz konusunda olacaktır.”

Yüzde 40 kotayı Latin Amerika, Asya-Pasifik ve Afrika onayladı, ama Avrupa ve Kuzey Amerika henüz onaylamadı.

Brezilya metal işçileri konfederasyonu CNTM'den Monica Veloso şöyle dedi:

“Birçok kadın karar kademelerinde görünmüyor. Kadınlar işyerinde varlar, ama sendikalarda yoklar. Kadınlar ulusal ve uluslararası düzeylerde sendikalarında katılımcı ve öncü olmalıdırlar.”

Komite toplantısındaki temsilciler kadınlar arasında dayanışmaya ve birliğe duyulan ihtiyacı dile getirdiler ve kadınların sendikal hareketteki konumunun gelişmesine erkeklerin daha fazla katkıda bulunması gerektiğini belirttiler.

Kemperle, kadınların katılımını güvence altına alacak kota kararının yanı sıra, IndustriALL'un özellikle bedensel olmayan çalışmanın ağır bastığı sektörlerde ve güvencesiz işlerde daha fazla kadını ve genci örgütlemesi gerektiğini vurguladı. Ve şöyle dedi:

“Sendikaların çehresi değişmeli ve işgücündeki yeni çehreleri -kadınları ve gençleri- yansıtmalıdır.”

2015 Dünya Kadın Konferansı için son kayıt günü 30 Haziran. ■