MISIR GENEL PETROL İŞÇİLERİ SENDİKASI'NIN İLK KADIN GENEL SEKRETERİ AİDA MOHİ EL-DİN:

 

"BİZ KADINLAR HERŞEYİN ÜSTESİNDEN

GELECEK GÜÇTEYİZ"

Aida Mohi El-Din, Mısır'da gaz dağıtımından sorumlu Gasco Petroleum şirketinde  İnsan Kaynakları Müdürü olarak çalışıyor. İşyerinde örgütlü Mısır Genel Petrol İşçileri Sendikası'nın da genel sekreteri. Sendikanın yirmi beş yönetim kurulu üyesinde tek kadın yönetici. Kendisiyle Mısır'da toplum hayatında, çalışma yaşamında ve sendika dünyasında kadın olmak üzerine küçük bir söyleşi yaptık.

Söyleşi: Selgin Zırhlı Kaplan

Petrol-İş Sendikası'nın Şubat 2024'teki Mısır ziyaretinde Mısır Genel Petrol İşçileri Sendikası'yla  imzalanan eğitim ve kültürel iş birliği anlaşmasına istinaden, karşılıklı deneyim alışverişinin sağlanması kapsamında Mısır Genel Petrol İşçileri Sendikası 10-15 Kasım 2024 tarihleri arasında sendikamızı ziyaret etti. Gelen heyet içerisinde  sendikanın genel sekreterliğini yürüten ve sendikanın ilk kadın yöneticisi ünvanını taşıyan Aida Mohi El-Din de vardı. Aida Mohi El-Din, Mısır'ın gaz dağıtımından sorumlu Gasco Petroleum Şirketi'nde İnsan Kaynakları Müdürü olarak çalışıyor. Ayrıca Mısır Sendikaları Konfederasyoru'nda Kadın Çalışanlar Sekretaryasında görevli.

İsmim Aida Mohi El-Din. 50 yaşındayım, evliyim ve kendini üniversiteye adamış iki kızım var. Kızlarımdan biri evli. İkisi de çalışıyor.

25 yıldır Gasco Petroleum şirketinde çalışıyorum. Şu anda insan kaynakları genel direktörüyüm.

Gasco Petroleum bir kamu şirketidir. Gaz alanında uzmanlaşmış bir şirket. Mısır'ın bütün bölgelerine gaz dağıtımıyla ilgili tüm faaliyetleri yürüten ana şirketiz. Şirketimiz ayrıca propen de üretiyor. Gazın dağıtımı, iletimi ve depolanmasından sorumluyuz.

Şirkette beş bin civarı çalışan bulunuyor, bu çalışanların yaklaşık dokuz yüzü kadınlardan oluşuyor.

Kadınlar daha çok mühendis, doktor, muhasebeci, yönetici gibi uzmanlık gerektiren işlerde çalışıyor. Dağıtım, iletim ve depolama alanlarında gerekli tüm yerlerde kadınlar çalışıyor.

Şirketin ayrıca merkezi de bulunuyor. Bu merkez, bütün Mısır'a gaz dağıtımını sağlayan panellere sahip. Gaz dağıtımının planlaması belirli odalardan yapılıyor.

Başka bir işte çalışmadım hiç. Kahire'de bulunan ve Mısır'ın en büyük üniversitesi olan Ain Shams Üniversitesi'nde İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden mezun oldum, sonra muhasebecilik yaparak işe başladım. Sonra bu pozisyonda çalışmaya başladım.

İşe başladığımdan beri sendikalıyım. 2005 yılında sendikaya seçimle gelinen pozisyona geldim, sendikanın sekreterlik bölümünde başladım. Yirmi yıldır seçilmiş olarak yönetimdeyim. Sendikadaki yöneticilik görevim nedeniyle işyerinde belli saatler çalışıyorum.

Mısır Genel Petrol İşçileri Sendikası heyetindeki tek kadın olan Aida Mohi El-Din, sendikanın ilk kadın genel sekreteri.

Çalışma Bakanlığı'nın sendikal sistemi iyileştirmek için aldığı bir karar doğrultusunda, sendika seçimleri yasayla belirlenmiş durumda.

Sendikaların seçimleri belirli dönemlerde ve bakanlık izniyle yapılıyor, bakanlık bu seçimlere karışmıyor, sadece seçim tarihlerini belirliyor. Seçim tarihleri, önce şube düzeyinde gerçekleştiriliyor, daha sonra sendikada ve son olarak konfederasyonda olacak şekilde belirleniyor. Şube seçimleri önemli, en temel seçimlerden bir tanesi. Önce şube düzeyinde seçiliyorsunuz yani. Ben de önce şube seçimlerine katıldım, benimle birlikte başka kadınlar da seçime girdi. Mısır Petrol İşçileri Sendikası'nda 25 yönetim kurulu üyesinden en az birinin kadın olması zorunluluğu var.

İş Yasası'na dayanan bir uygulama. Anayasa'da bir maddede yapılan değişiklikle de parlamentodaki vekillerin en az yüzde yirmibeşi* kadınlardan oluşması şartı getirilmişti.

Başta sadece şube genel sekreteriydim. O zamanlar daha çok bakıcı hizmeti alıyordum. Sabahtan öğlene kadar çalışıyordum, o arada bakıcıya bırakıyordum. Sonra işten çıkıp çocukları alıyordum, günün kalanında ben bakıyordum. Çocuklar büyüdükten sonra çeşitil kurslara gitmeye başladılar.

İlkokuldan sonra yüzme, basketbol kurslarına gönderdim. Ücretli kurslar bunlar. 

Eşim polis memuruydu o yüzden hiç vakti olmuyordu. İşi gereği sürekli dışardaydı. Mısır'da polis memurları çok yoğun çalışıyor. Sabah başlıyorlar gece yarısına kadar çalışıyorlar. Yirmi dört saate yakın çalışıyordu. Ama evde olduğu zamanlar elinden geldiğince yardım ederdi.

Biz kadınların bunun üstesinden gelebilecek güçte olduğuna inanıyorum. 2018'de çocuklar büyüyüp üniversiteye gittikten sonra şubeden genel sendikaya geçtim.

Sendikada faaliyetlere dayalı tüm işler genel sekreterden geçiyor. Toplantıların planlanmasından gerçekleştirilmesine, şube toplantılarının yapılmasına kadar birçok sorumluluğum var. Bu işlerin bütün ayrıntıları benden geçiyor. Başkan yardımcısından çok daha fazla sorumluluğum var. Ayrıca Mısır Sendikaları Konfederasyonu'nda kadın çalışanlar sekretaryasındayım.

O alandaki bütün işlerden de ben sorumluyum. Örneğin Cenevre'de konfederasyonların toplantısı olduğu zaman, orada bütün sendikalar adına katılıyorum.

Bir tane konfederasyon var diyebiliriz, başka var ama kağıt üzerinde. Mısır Sendikaları Konfederasyonu'na bağlı 27 üye sendika bulunuyor. Tüm işkollarındaki toplam sendika sayısı bu kadar.

Kadınlar haklarına sahip çıkıyor ve  seçimlere katılıyorlar. Sadece ben değil, seçime giren bir çok kadın var. Zorunluluktan öte, kadınlar bu iş için mücadele ediyorlar. Aksi durumda sadece bir kadın olurdu, yasal zorunluluk da yerine getirilmiş olurdu. Ama böyle değil, birçok kadın katılım gösteriyor. 

En az bir kadın yönetici şartı var. Daha da fazla olabilir. Bir şubede örneğin  beş yönetici de kadın, birinde üç kadın yönetici var. Ancak merkeze gelmek daha zor. Merkez yönetimine aday olan beş kadın vardı, beş kadınla da yarıştım, ben kazandım.

Cam tavan hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizde de yaşanıyor mu?

Mısır'da kadınların çalışmaları önünde herhangi bir engel yok, bu konuda özgürler, istedikleri gibi çalışabilirler.  Yönetim kurulunuzla yaptığımız toplantıda Mısır'da kadınların altın çağını yaşadığını belirttim. Bunun sebebi devlet başkanı Abdülfettah es-Sisi döneminde kadınların özel olarak desteklenmesi. Yani pozitif ayrımcılık uygulanmaya başlandı. Sadece sendikalar açısından değil, mesela bakanlıklarda da kadınlara yer verildi. İl yönetimlerinde, valiliklerde aynı şekilde. Birçok kadın vali olarak seçildi. Dolayısıyla toplumsal olarak da desteklenmeye, teşvik edilmeye çalışıldı.

Sendikamızın üç yüz bin üyesi var. Bu rakamın yaklaşık yüzde otuzu, yaklaşık doksan bini kadınlardan oluşuyor. Bakanlar da sendikalardan geliyor. Sendikamızın bir önceki genel başkanı şimdiki çalışma bakanı. Aynı zamanda konfederasyonun da başkanıydı. Sendikamızın merkez yönetiminde şimdilik ben varım. Ayrıca, yönetim kademelerinde kadınların oranı yüzde onbeş.

Buna yönelik eğitim faaliyetlerimiz, spor etkinliklerimiz var. Kadınların katılımı artırmaya yönelik her türlü faaliyet yapıyoruz, tüm kadınları bu faaliyetlere davet ediyoruz. Ayrıca gelecekte lider olabilmeleri için onları eğitiyoruz. Yönetim kuruluna nasıl seçilirler, orada nasıl yer alabilirler, buna yönelik özel eğitimler düzenliyoruz.

2018'den 2022'ye kadar olan dönemde  eğitimlere çok sayıda kadın katılmıştı. 2022'den bugüne, kadınlara yönelik kurslara daha fazla kadının katıldığını gördük. Bu aslında birinci dönemin teşviki. İkinci dönem bunun sonucunu daha fazla katılım şeklinde gördük. Sendikada herhangi bir pozisyona seçilmiş, bütün kadınlar bu eğitimlere katıldı. Tamamının katılması, bizim açımızdan bir başarıdır. 

En büyük sorunumuz "kadınlar bu işi yapamaz", "kadından sendikacı olmaz", "kadınlar sendikalarda yönetime gelemez, geldiklerinde de bu işi doğru düzgün yapamazlar" önyargıları. Bu önyargıları kırmak gerekiyor. Ben bunu kırmayı başaran kadınlardan biriyim. Mısır Petrol İşçileri Sendikası tarihinde ilk defa bir kadın, genel sekreter seçildi.  Bütün çabamız, kadınların bu işi yapabileceğini göstermek. Bunu da göstermiş oluyorsunuz. Kadınlar bunu yapabilir, kadınlar da bu pozisyonlara gelebilir ve yönetebilirler. Genel başkanınız Süleyman beyden tabii ki çok memnunuz, bunu onlara da söyledim, ama bir sonraki gelişimizde, yönetim kurulu içerisinde bir kadın görmek isterim elbette.

Hayır ama sizin kadın dergisini gördük ve çok beğendik, yanımıza aldık. Mısır'a döndüğümüzde en kısa zamanda benzer bir dergi çıkartmak için çalışmalara başlamayı düşünüyoruz.

Ben teşekkür ederim.