Fındık yabancıya teslim

Soma'da, 301 işçinin ölümüyle sonuçlanan facianın meydana geldiği madende, bilirkişi incelemesi tamamlanarak, ocağın işletmeci firmaya teslim edildiği bildirildi. Yıllık 1.5 milyar doların üzerinde gelir sağlanan ve dünya üretiminin yüzde 75'ini gerçekleştiren Türkiye'de fındık, yabancı sermayenin kontrolüne geçiyor. Tarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım’a göre, Türkiye'nin geleneksel ihraç ürünü olan fındıkta yeni politika üretilemezse, yabancılar hakim olacak.

Rekolte tahminleri arasındaki farklılıklar ve fındık devi Oltan Gıda'ın İtalyan Ferrero şirketine satılması sektörde tartışma yarattı

29-30 Mart tarihlerinde yaşanan don felaketinin fındığa ciddi şekilde zarar verdiğini, ortalama 600 bin ton fındık üretimi yapan Türkiye'nin fındık üretiminin en iyimser tahminlerle bile 500 bin tonun altında olacağını söyleyen tarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım, fındığın geleceği ile ilgili uyarılarda bulundu. Yıldırım fındıktaki sancıyı şöyle özetledi;

“Dünya fındık üretiminin yüzde 75’ini gerçekleştiren, yıllık 1.5 milyar doların üzerinde gelir sağlanan bir ürün göz göre göre yabancı sermayenin kontrolüne geçiyor. Üretimdeki düşüş nedeniyle fındıkta zorlu bir sezon yaşanacak. Bu zor sezonda havlu atacaklar olacağı gibi piyasaya girecek yeni aktörler de olacak. Hükümet, fındık fiyatı yükseldi diye üreticinin çok para kazandığını iddia ederek destekleri yine zamanında ödemeyecek. İhracatçı taahhütlerini yerine getirmek için çalışacak. Bu sezon öyle ya da böyle geçecek. Ama asıl tehlike, Türkiye, geleneksel ihraç ürünü olan fındıkta yeni politika üretemez ve yeni bir çıkış yolu bulamazsa bir ürünü daha yabancılara teslim edecek"
Türkiye'nin ve dünyanın en büyük fındık ihracatçısı Oltan'ın İtalyan çikolata devi Ferrero'ya satılmasının sürpriz olmadığını belirten Yıldırım, yaşanan süreçte yabancı sermayenin Türkiye'de fındık sektörüne daha çok yatırım yapacağının, yeni şirket satın almalarının kapıda olduğunu belirterek "

REKOLTE

Ağustos ayının ilk haftası ile başlayacak fındık hasadı öncesinde, kurumların ve meslek örgütlerinin açıkladığı rekolte tahminlerinin farklılıkları sektörde kafa karışıklıklarına sebep oldu. Bakanlık komisyonunun 411, Fiskobirlik'in 430, Ziraat Odaları Birliği'nin 417, ihracatçı birliklerinin 514, Trabzon Ticaret Borsası'nın 600 bin ton olarak tahmin ettiği rekolte rakamları piyasada kaosa neden oluyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin, Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turan Karadeniz başkanlığında kurulan tarafsız teknik komisyona yaptırdığı rekolte tespitine göre ise üretim 371 bin 185 ton olacak.

Türkiye'nin fındık üretiminin en iyimser tahminlerle bile 500 bin tonun altında olacağını söyleyen Ali Ekber Yıldırım, "Bu üretim tek başına ihracata bile yetmez. Son iki yılın rakamlarına bakıldığında Türkiye, 2012- 2013 sezonunda 268 bin 699 ton iç fındık ihraç etti. 2013-2014 ihracat sezonunda ise 10 ayda 221 bin 731 ton iç fındık ihraç edildi. Bu veriler ortalama 250 bin ton iç fındık ihraç edildiği kabul edilirse, bunun karşılığı 500 bin ton kabuklu fındık demektir. İç piyasada da en az 50 bin ton iç fındık tüketildiği düşünüldüğünde, toplam kabuklu fındık ihtiyacı en az 600 bin ton" dedi.

FİYAT DÜŞÜRME OPERASYONU

Ali Ekber Yıldırım'ın fiyatlarla ilgili olarak da şu görüşleri savundu;
"Hangi rekolte tahmini doğru kabul edilirse edilsin bu sezon üretimdeki düşüş nedeniyle ekonominin genel kuralı gereği arz yetersiz olduğu için fiyat yükselecektir. Üretimdeki düşüş nedeniyle üretici, yeterli fındık olmaması ve fiyatın yüksek oluşması nedeniyle ihracatçı, tek ürüne olan bağımlılık nedeniyle özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan herkes için fındık sezonu çok zor geçecek. İlk kez gündeme getirilen fındık ithalatının, fiyat düşürme operasyonundan başka bir amacı yok. Dünyada ithal edilecek fındık yok. Kaldı ki, bu talep bazı ihracatçıları rahatsız etmiş olacak ki, şimdi “biz ithalat istemedik” diye açıklama yapıyorlar." BirGün Ekonomi

***

'Fındıkta Türkiye etkinliği bitiyor'

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, Oltan Gıda'nın, çikolata üreticisi Ferrero'ya satılmasının, Türkiye'nin uluslararası fındık fiyatlarının belirlenmesinde etkili olma imkanını büyük ölçüde ortadan kaldıracağını belirtti. Yetkin, yaptığı açıklamada, Türk fındığının uzun zamandan bu yana yerli firmalar tarafından pazarlandığını vurgulayarak, "Bu yıl fındık rekoltesinin düşük olması nedeniyle fiyatların yüksek olması üreticilerin pazarlık gücünü artırsa da gelecekte fındık alımında ve işlenmesinde kartelleşme durumunun ortaya çıkması durumunda özellikle küçük üreticilerden oluşan fındık üreticileri çok zor durumda kalacak. Dünyanın başka bölgelerinde de fındık üretimini geliştirme imkanına sahip dev şirket, Türkiye'nin fındık piyasasındaki ağırlığını da zaman içinde azaltabilecek. Bu son gelişme, dünyanın bir numaralı fındık üreticisi olan Türkiye'nin uluslararası fındık fiyatlarının belirlenmesinde etkili olma imkanını da büyük ölçüde ortadan kaldıracak" diye konuştu.

Kaynak: Birgün Gazetesi