Patrona teşvik toplum yararına mı?

06.04.2015

Başbakan Ahmet Davutoğlu, yeni istihdam paketini açıkladı. Patronlara bolca ‘teşvik kıyağı’ getiren paketten, işçilere ‘ucuz ve geçici’ olması nedeniyle eleştirilen toplum yararına çalışma düştü. Davutoğlu, “Toplum yararına çalışanların sayısı artırılacak. Bu alanda 120 bin yeni istihdam alanı oluşturulacak” dedi. Davutoğlu paketin maliyetinin 7.5 milyar lira olacağını söyledi.

Başbakanlık Çankaya Köşkü’nde İstihdam, Sanayi Yatırımı ve Üretimi Destekleme Paketi’ne ilişkin basın toplantısı düzenleyen Davutoğlu’nun 11 ayaklı bir paket düzenlediklerini söyledi.

STAJYERLERİN PARASI İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN

Özel sektörün işyerlerinde 6 ay süreyle staj eğitimi vereceği kişilerin parası İşsizlik ödeneğinden karşılanacak.

İşbaşı eğitim Programı’nda çalışacak kursiyerlere İŞKUR tarafından net asgari ücret ödenecek. Patronlar kursiyerler için yaptığı harcamalar vergi matrahından düşürülebilecek.

Eğitim süresi sona erdiğinde eğitimi alan kişi o iş yerinde işe alınırsa, işe alınan o kursiyerin SGK primi 3.5 yıl boyunca SGK tarafından ödenecek.

TOPLUM YARARI MI?

Davutoğlu, “toplum yararına çalışanların sayısı artırılacak. Bu alanda 120 bin yeni istihdam alanı oluşturulacak. Kararnameyi bugün imzalayacağım” dedi.

Oysa bu program kapsamında işe başlayan işçilere bir taahhütname imzalatılıyor. Burada yer alan bir maddeye göre program kapsamında işe alınanlar işçi statüsü kazanamıyor. İşçi sayılmadıkları için de toplum yararına çalışma programı kapsamında işe alınanlar, İş Kanunu’ndan doğan hiçbir hakka sahip olamıyorlar. Yıllık izin, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, sendikaya üye olma hakkı, sosyal yardımlar vb.

PATRONA KIYAK ÇOK!

Paket, patronların 2015 ve 2016 yıllarında gerçekleştirecekleri yatırımları için vergi indirimi öngörüyor. Sadece yatırıma değil, yatırım yapan firmanın, yatırım döneminde diğer tüm faaliyetlerinden elde edeceği kazançlarına da yüksek miktarda vergi indirimi uygulanacak.

Teknolojik yatırım yapan firmalar ise 2012 yılında belirlenen teşvik paketinde yer alan, 5’inci bölge desteklerinden yararlandırılacak.

Yeni yatırımcıya daha fazla destek ve vergi indirimi verilecek. 2014 yılı sonunda uygulaması sona eren vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteğindeki yüksek oran ve süreler, 31 Aralık 2015’e kadar başlanılacak yatırımlar için uygulanmaya devam edilecek.

Vadeli ithalatta Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) oranı sıfıra indirilecek. Yatırım mallarının ve ara malların vadeli ithalatında KKDF oranı yüzde 6’dan yüzde 0’a indirilmekte, böylece sanayicinin girdi maliyeti azaltılmaktadır.

SÜRE UZATILDI

Paketle, sigorta primi işveren hissesi desteği hem süre hem de oran itibarıyla artırılıyor. Şu anki sigorta primi işveren hissesi desteği 1. bölgede süre itibarıyla yokken 2 yıla, 2. bölgede 3 yıla, 3. bölgede 3 yıldan 5 yıla, 4. bölgede 5 yıldan 6 yıla, 5. bölgede 6 yıldan 7 yıla, 6. bölgede 7 yıldan 10 yıla çıkarılacak.
Kadın girişimcilere de 100 bin liraya kadar ve 5 yıl vadeli kullanacakları krediler için Kredi Garanti Fonu aracılığıyla yüzde 85 oranında kefalet imkanı sağlanacak.

TEŞVİKLER AMAN AMAN BİR İSTİHDAM YARATMADI

Teşvik mevzuatı 2004’ten bu yana 5 kez değiştirildi. 2012’de getirilen 6 bölgeli son teşvik sistemi de çok işe yaramadı. Yeni teşvik sisteminin “yıldızı” olacağı iddia edilen Doğu ve Güneydoğu’daki en yoksul 15 ili kapsayan 6. Bölgede. Bölgeye yönelik yatırım tutarı, 2014 yılında yarı yarıya azaldı. Düşüş diğer bölgelerde de yaşandı. Patronların kazançları sağladıkları istihdamdan çok daha fazla oldu.

SEÇİM RÜŞVETİ

Toplum yararına çalışma adı altındaki istihdam biçimi, daha önceki seçim dönemi öncesinde artırılmıştı. Urfa’da bir önceki seçim döneminde bu program kapsamında işe alınanlar iki yıl sonra işsiz kalınca eylem yapmışlardı. Eylem sırasında, işe alındıkları için AKP Şanlıurfa Milletvekili Faruk Çelik’e ‘oy verdiklerini’ söyleyen işçiler, aynı zamanda Çalışma Bakanı olan Çelik’e tepki göstermişlerdi.

YARAR MI KÖLELİK Mİ!

“Toplum yararı” adı altında dayatılan çalışmanın işçilere yansıması şöyle:

* TYÇP’ye göre, İŞKUR’a kayıtlı işçiler asgari ücret karşılığında dokuz aylığına okullar, belediyeler, Diyanet, Orman Bakanlığı gibi kamu kuruluşlarında istihdam ediliyor.

* Program kapsamında işe başlayan işçilere bir taahhütname imzalatılıyor. Burada yer alan bir maddeye göre “TYÇP, herhangi bir kamu kurumunda geçici veya daimi surette işçi statüsü kazandırmaz ve Türkiye İş Kurumu, TYÇP kapsamında işyeri ve işveren sayılmaz” denilerek yasa devre dışı bırakılıyor.

* İşçi sayılmadıkları için de İş Kanunu’ndan doğan hiçbir hakka sahip değiller: Yıllık izin, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, sendikaya üye olma hakkı, sosyal yardımlar…

* Yaygınlaştıkça daha önce taşeron aracılığı ile yapılan işler artık bu program kapsamında çalışan işçilere yaptırılıyor. Çünkü programın finansmanı İşsizlik Sigortası’ndan sağlandığından işveren olan kamu kuruluşuna hiçbir maliyet yüklemiyor.

* Normalde İŞKUR, kendisinden işçi isteyenden “Çalışma koşulları itibarı ile iş yasalarında belirlenmiş hükümlere uygunluk” (En az asgari ücret verilmesi, günlük ve haftalık çalışma süresinin aşılmaması, fazla çalışma ücreti, yıllık izin vb.) sağlamasını ister. TYPÇ’de ise bu şartların hiç birine uyulmamaktadır.

* İşçi bir gün işe gelmezse ya da işyerinde şikayet edilirse iş akdi feshediliyor. Ancak kendisi istediği zaman işten ayrılamıyor. Ayrılırsa iki yıl İŞKUR programlarından yararlanamama yaptırımına maruz kalıyor.

İŞ İÇİN AKP’YE BAĞLILIK KRİTERİ

TYÇP’ye ilişkin tartışma konularından biri de çalışacak işçilerin seçilme yöntemi. Yönetmelikte iki yöntem belirlenmiş. Birincisi, noter kurası yöntemi. İkincisi liste (Başvuranlar içinden mülakat ya da iş ve meslek danışmanlığı sonucu katılımları uygun görülenlerin belirlenmesi) yöntemi. Bu yöntemlerle işe alınacakların oranları ise şöyle; yüzde 80 noter kurası, yüzde 20 liste yöntemi. Mülakat yönteminde işsizlik kriterinden önce AKP’ye bağlılık kriterinin öne çıktığını tahmin etmek hiç de zor değil. Diyarbakır Haber sitesinin şu haberi her şeyi özetler nitelikte: “Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesinde İŞKUR’un işe aldığı 120 kişi korucu çocukları, AKP ilçe yöneticileri, gençlik ve kadın kolları yöneticilerinin ailelerinden oluşuyor.” (EKONOMİ SERVİSİ)

Kaynak: Evrensel Gazetesi

http://www.evrensel.net/haber/109467/patrona-tesvik-toplum-yararina-mi