• industriAll global
  • industriAll europe
  • Retun See
  • Petrol-İş Kadın Dergisi
Belgesel: Petrol-İş Tarihi

Mehmet Akkaya/Aydınlık Gazetesi

Rakamlarla Türkiye'nin işçi gerçeği (1)

14.06.2012

*Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Temmuz 2009 istatistiklerinde toplam işçi sayısı, 5.434,433 görünmektedir. Aynı dönemde sendikaların üye sayısı ise 3.232,679 görünüyor. Sendikalı işçilerin 2.239,341’i Türk-İş, 431,550’si Hak-İş, 426,232‘si ise DİSK üyesi görünmektedir. O tarihteki bağımsız 37 sendikanın üyesi ise 135,556 gösterilmektedir. Bu rakamlara göre sendikalı işçi, toplam işçinin yüzde 59.8’i kadardır.

Oysa hem işçi sayısı, hem de sendikaların üye sayısı, bu şekilde değildir.*Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2011 yılı SGK verilerine göre saptadığı toplam işçi sayısı, 10.429.641 kişidir.

*İşçilerin yüzde 75,8’i erkek, yüzde 24,2’si kadınlardan oluşmaktadır.

*Türk-İş, DİSK ve Hak-İş Konfederasyonlarının toplam üye sayısı, 2011 yılında 884,665’dir.

*Türk-İş Konfederasyonu’na bağlı Türkiye’de faaliyet yürüten sendikaların 2011 yılındaki toplam üye sayısı 656,297’dir.

*Hak-İş’e bağlı sendikaların üye sayısı 140,456’dir.

*DİSK’e bağlı sendikaların üye sayısı 87,912’dir.

*Konfederasyonlara bağlı olmayan bağımsız sendikaların üye sayısı ise, 29,843’dür.

*Sendikalı işçilerin toplam işçiye oranı ise, yüzde 59,8 değil, yüzde 8,9’dur.

*Türk-İş Konfederasyonu, 2’si KKTC’de faaliyet yürüten 35, DİSK 17, Hak-İş Konfederasyonu 1’i KKTC’de faaliyet yürüten 13 sendikadan oluşmaktadır.

*Konfederasyonlara bağlı olmayan bağımsız sendika sayısı 31’dir.

*2010 verilerine göre, Türk-İş, DİSK, Hak-İş Konfederasyonlarının, Başkan, Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu Üyelerinin tamamı erkeklerden oluşuyor. Bu kademelerde bir tek kadın yönetici bulunmuyor.

*Yine 2010 yılındaki 94 işçi sendikasında, 94 Başkanın sadece 4’ü, 475 Yönetim Kurulu Üyesinin 34’ü, 281 Denetim Kurulu Üyesinin 32’si, 333 Disiplin Kurulu Üyesinin sadece 40’ı kadınlardan oluşmaktadır.

TÜİK’in 15 Mayıs’ta yayımlanan hane halkı işgücü istatistikleri Şubat 2012’ye aittir. TÜİK, bu tarihte işsiz sayısının 2 milyon 721 bin kişiye gerilediğini ve işsizlik oranının yüzde 10,4 olduğunu açıkladı. Oysa:

*Açık işsiz sayısı 2 milyon 721 bin,

*İş aramayıp çalışmaya hazır olan sayısı 2 milyon 272 bin,

*İş bulamamış mevsimlik işçi sayısı 97 bindir.

*Bunların toplamı bile, 5 milyon 90 bin ediyor.

*Çalışamaz halde olduğu belirtilen 3,5 milyon ve içeriği açıklanmayan bir 1,7 milyonluk kitleyi de işsizler arasında saymak lazımdır.

*Bunlarla beraber işsiz sayısı, 10,290 bin etmektedir.

* “Ücretsiz aile çalışanı” kategorisindekiler de işsizlik rakamlarının dışında tutulmaktadır.

*Gerçek işsizlik rakamı, bunların toplamıdır.

Murat Gezici’nin Vatan Gazetesi için, 2012 Nisan ayında, Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinde, 36 il, 156 ilçe, 172 mahalle ve köyde, 16 yaş ve üstündeki 1.239’u kadın ve 1.239 erkek, toplam 2.478 katılımcı işçiyle, hanede yüz yüze görüşme metoduyla yaptığı araştırmaya göre:

* İşçi kadınların yüzde 45,3’ü, erkeklerin yüzde 30,5’i, kendini toplumun bir ferdi saymıyor.

* Erkeklerin yüzde 51,1’i, kadınların yüzde 68,7’si hiç tatile gitmemiş.

* Erkeklerin yüzde 59,7’si, kadınların yüzde 70,4’ü, işini kaybetme korkusu yaşıyor.

* Yüzde 68,7’si iş yerindeki çalışma koşullarından hoşnut değil.

* Kadınların yüzde 80,3’ü, erkeklerin yüzde 75,1’i, özgürce sendika seçme hakkı olmadığını düşünüyor.

* Yüzde 49,4’ü çalışırken iş kazası geçirmiş.

* Yüzde 95,4’üne işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimi hiç verilmemiş.

* Erkeklerin yüzde 30,3’ü, kadınların yüzde 42,3’ü, 1 Mayıs’ın anlamını bilmiyor.

(http://www.tekgida.org.tr/Oku/4921/Isci-Profil-Ve-Yasam-Bicimini-Olcen-K...)

İşçi gerçeği rakamlarına devam edeceğiz.

Rakamlarla Türkiye'nin işçi gerçeği (2)

SGK verileri:
*Faruk Çelik, 7 Haziran 2012 tarihinde, Ekonomi Gazetecileri Derneğinde SGK verilerini açıkladı. Buna göre, sigortalıların sayısı, 17,713,904 kişi.
*Yaz aylarındaki geçici istihdamın da etkisi ile sigortalı işçi sayısı, 10.429.642’den, 11,825,161’e yükselmiştir.
*Sigortalı esnaf-sanatkarın sayısı 3,314,099, sigorta kapsamındaki memurların sayısı ise, 2,574,644.
*Toplam 10,230,190 emekli içinde, işçi emeklilerin sayısı, 5,850,599’dur.
*Memur emeklilerinin sayısı 1,861,678,
*Esnaf emeklilerinin sayısı ise, 2,412,399’dur.
*Primsiz aylıklılar statüsündeki emeklilerin sayısı ise, 105,614.

KİT’ler, Mahalli İdareler ve merkezi yönetimde çalışanların sayıları:
*4-c olarak bilinen, kanunun ‘geçici personel’ diye adlandırıp, 657 sayılı yasanın 4/c maddesinde belirtiler statüde çalışanların sayısı 27,103.
*KİT’lerdeki kapsam dışı personelin sayısı 1,109.
*399 sayılı Kanun Hükmündeki Kararname ile sözleşmeli olarak çalışanların sayısı 146,555’dir. Bunların 76,628’i KİT’lerde, 20,077’si Mahalli İdarelerde, 49,852’si Merkezi yönetimde çalışmaktadır.
*Kamu sektöründe sürekli işçi statüsündekilerin toplamı, 289,665’dir. Bunların 65,283’ü KİT’lerde, 134,920’si Mahalli İdarelerde, 89,962’si ise Merkezi Yönetimde çalışmaktadır.

İş kazası rakamları:
* Türkiye, iş kazaları sonucu ölümlerinde, El Salvador ve Cezayir’den sonra dünya üçüncüsüdür.
*Faruk Çelik, AKP döneminde, 2002-2011 arasında, 735 bin 803 iş kazası olduğunu, 108 bin 4 kişinin öldüğünü açıkladı.
*Türkiye’de, günde ortalama 172 iş kazası oluyor, 4 işçi hayatını kaybediyor, 6 işçi sürekli iş göremez hale geliyor.
*İş kazalarında birinci sırayı, %10,1 ile madencilik sektörü almaktadır.
*Her 3 ölümden biri ile inşaat sektörü ölümlerde birinci sıradadır.
*İş kazalarının %56,6′sı, 10 kişi ve altında işçi çalıştıran işyerlerinde olmaktadır.
*Her 100 çalışandan 3,7’si meslek hastalığına yakalanıyor.
*2010 yılında, 62.903 iş kazası sonucu 1.444, meslek hastalığı sonucu 10 işçi hayatını kaybetti. İş kazaları sonucu 1.976, meslek hastalıkları sonucu 109 kişi olmak üzere toplam 2.085 kişi sürekli iş göremez hale geldi.
*2010’da, kazaların 35.430’u, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu bulunmayan 50’nin altında işçi çalıştıran işyerlerinde oldu.

Çalışan çocuklar:
*12 Haziran, Dünya Çalışan Çocuklar günü. Dünyada 5-14 yaş arasında, 250 milyon, 12-17 yaş arası ise, 283 milyon çocuk, çalıştığı için okuldan mahrum olmaktadır.
Türkiye’de ise, TÜİK’in verilerine göre,
*Türkiye’de, 6-17 yaş arası, saptanabilen çalışan çocuk işçi sayısı, 1 milyondur.
*Toplam içinde 12 yaşındakiler %21,2, 11 yaşındakiler %28,2, 10 yaşındakiler %18,8, 9 ve altındaki yaştakiler ise %9,4 oranındadır.
*15 yaşındakiler, 18 yaşından küçüklerin %70,9′unu oluşturmaktadır.
*1 milyon çalışan çocuğun %66’sı (631 bin) erkek, %34’ü (326 bin) kızdır.
*1 milyon çocuğun %62,4′ü, haftanın 6 günü çalışıyor.
*Çocukların %38,9’u, günde 12 saat çalışıyor. Günde 8-10 saat çalışanların oranı ise, % 37′dir. Diğer bir deyişle, %75,9’u 8 saatin üstünde çalıştırılmaktadır.
*1 milyon çalışan çocuğun % 40’ının sigortaları yok.
*Otomotiv sektöründeki çocuklardan sigortası olmayanların oranı ise, %90’dır.

 

 

Rakamlarla Türkiye'nin işçi gerçeği (3)

AKP ile kamuda taşeronun girmediği yer neredeyse kalmadı. 'Kayıt dışılığa savaş açtık teranesi' sürdürülürken, taşeron sistemi, sendikalan bitirmenin ve kölece çalıştırmanın aracı olarak Hükümet eliyle her yere yayıldı.

Kaç taşeron var, taşeronlarda kaç işçi çalışıyor, bilen yok, açıklamalar birbirini tutmuyor.

Eski Çahşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, kamudaki taşeron isçi sayısını, 2010 yılında 174 bin 857 olarak açıklıyor.

Günümüzün Bakanı Faruk Çelik'e ise, 'kamu ve özelde çalışan bütün taşeron işçi sayısı 450 bin' dedi.

Sağlık Bakanı Recep Akdağ, sadece sağlık sektöründeki taşeron işçinin, 2011 yılında 119 bin 800 ol duğunu açıkladı. 2005 yılında 62 bin 127 iken, 6 yılda iki katına çıkmış. 52 bin 849'u temizlik hizmetlerinde, 38 bin 760ı bilgi sistemlerinde çalışıyor. Bakım ve onarandaki taşeron işçi sayısı 2005'te 198 iken, 2011 yılında 3 bin 64'e çıkmış.

Temizlik ve güvenlik hizmetlerinde başlayan taşeronlaşma, bilgi işlem, yardımcı sağlık, hemşire, radyoloji teknisyeni, laborant, tıbbi sekreter, hastabakıcı, laboratuar ve röntgen birimlerinden sonra 112 acil birimlerine kadar ulaşmış.

Sektördeki taşeron işçi sayısı, Üniversite hastanelerindekilerle 150 bine ulaşmış.

2010 yılında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunda taşeronda çalışan işçi sayısı 10 bin 239.

2010'da, Karayollan Genel Müdürlüğü de7 bin 429 taşeron işçi var. Bina temizliği, otoyollar ve diğer yolların rutin bakım-onanm, özel güvenlik, atölye tamir işleri ve iş makinesi operatörlüğü taşeronlara ve rilmiş.

Taşeron sistemi orduya da sızmış.

Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarında 2010'da, tam 2 bin 16 taşeron işçi çalışıyor. Taşıma, boyama, hazır yemek üretim ve dağıtımı, tamir, bakım ve onarım, temizlik işlerinin yanı sıra, bilgi sistem ağı altyapı tesisini de taşeronlara verilmiş ...

Belediye şirketleri ile başlayan sistem, belediyeleri taşeron cehennemine çevirdi. Belediyecilik, kamunun asli işi olmaktan çıkarıldı, şirketlere, şirketlere ve taşeronlara havale edildi.

Faruk Çelik, Belediye-îş Genel Başkanı Nihat Yur dakul'a, Belediyelerde 1,5 milyon taşeron işçi olduğu nu söylüyor.

Sadece, Ankara Büyükşehir Belediyesinin 17 şirketinden biri olan BUGSAŞ'da, 4000 taşeron işçi ça lışıyor. ASKİ'de, sayaç okuma, sayaç sökme takma, garaj, bilgi işlem, hukuk hizmetleri, kanal işleri ve atö yeler, taşeronda artık. Mamak ve Altındağ Bölge Mü dürlükleri satıldı.

İstanbul Belediyesinde İtfaiye birimi satıldı. Mezarlıklara taşeronlar bakıyor. IDO ve Zabıta hizmetleri ta şeronlaştı, IETT'ye taşeron girdi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesinde kadrolu personel 5 bin 90 iken, şirketlerdeki taşeron işçi sayısı 10 bin 200'e çıktı.

Özel sektör ise, tam bir taşeron cehennemi... 2300 kişinin çalıştığı yerde 68 taşerona da rastlayabi liyorsunuz, işçinin üç ayn taşeron şirketle muhatap ol duğu, ama hiçbirinin sorumluluğu üstlenmediği yerlere de rastlamak mümkün.

Tuzla'da çalışan 30 bin işçinin sadece 3 bini kadrolu.

Gemi inşaatında yüzde 71.4 ile 25 bin 29 kişi, inşaatta 1,5 milyon çalışanın 1,1 milyonu, güvenlik, bina ve çevre düzenlemede 634 bin kişi taşeronlarda çalışıyor.

Bu rakamlardan sonra, Faruk Çelik'in 'bütün taşeron işçi sayısı 450 bin' diyen açıklamasını hatırlayalım ve yine Faruk Çelik'in, kayıt dışı işçilikle ilgili açıkla masını okuyalım:

'Ülkemizde kayıt dışı istihdam oranı 2010 yılında yüzde 43,25 olarak tespit edilmiştir. 2011 yılının Eylül ayında ise kayıt dışı istihdam oranı yüzde 42,80'dir. 2011 verilerine göre 10 milyon 600 bin kişi kayıt dışı çalışmaktadır' İşte taşeron gerçeği, bu sayının içindedir ve her geçen gün büyümektedir.

 

Kaynak: Aydınlık gazetesi