Torba yasa sendikalı kadını fena vuracak

Yasanın tam metni elimizde değil hala, yine sızdırma haber yoluyla, ilgili bakanların basın açıklamaları ile haberdar olduk, haziranda yürürlüğe gireceğinden de.

Bu konuda daha önce yazıldı. Kadına bir hak paketi gibi sunulan bu yasada, kadınlar ciddi hak kayıplarına uğruyorlar. Doğum borçlanması: Eskiden 2 doğum için yapılabiliyordu. Her doğum için 720 gün (2 yıl) olmak kaydıyla ve SSK'lı işyerine girdikten sonra borçlanma yapılıyordu. Gazeteler “artık daha önceki doğumlar için de borçlanabiliyorsunuz, müjde” diye verdiler haberi.

Aynı doğum borçlanması, iki yerine üç çocuk şartı

Gerçek durum şu; daha önceki doğumlar için de borçlanabiliyorsunuz, doğru. Ama yeni taslakta şöyle bir şey var. Daha önce, ilk doğum için iki yıl olan borçlanma süresi şimdi ilk doğum için 6 ay, ikinci doğum için 1 yıla indiriliyor. Üçüncü doğumu yaptığınızda süre iki yıla çıkarılıyor... Ayrıca elbette doğum borçlanmasını kendi cebinizden yapıyorsunuz. Asgari ücret ya da bunun biraz üstünde bir ücretle çalışan kadın bunu nasıl yapabilir, ona hükümet karışmıyor. Dolayısıyla bu bir hak değil, nüfus politikasını kadınların sırtına yükleme biçimi. Türkiye'nin nüfusu azalıyor, ne yapılacak, kadınlar üç çocuk doğuracak... Üç çocuk doğurdu diye kadınların aldığı ücret artıyor mu? Yok... Kre sayısı artyor mu? O da yok... Çocuk arttıkça emeklilik süreciniz kısalacak... Paranız varsa, ödeyeceksiniz...

Tasarıda kadın işçi, 'doğum yapması ve yaptığı çocuklara bakması gereken bir işgücü' olarak tanımlanmış... 'Doğum yapan kadına 6 aya kadar yarı zamanlı esnek çalışma hakkı getiriliyor' deniliyor. İkinci ve üçüncü çocuk için yine esnek çalışma “hakkı” daha uzun. 'Çalışmadığı sürelerin ücretini devlet ödeyecek' deniyor. Siz sanıyorsunuz ki '6 ay çalışacağız, tam ücret alacağız'. Hayır öyle değil, bu hakkın(!) ilk iki ayında kadın maaşını eksiksiz alacak. Devlet maaşın ya da ücretin üstünü size ödemeyecek, işverene verecek...

Bir maaşı iki kadın paylaşacak

İlk olarak esnek çalışma bir hak değildir... Batı ülkelerinde de uygulanan bir çalışma rejimidir bu, orada güvenceli esneklik gibi durumlar var, bizde o da yok... Bir kadının yaptığı işi iki kadına yaptırıp, hem kadın istihdamı artmış gibi gösterecekler hem de bir ücret ikiye bölünmüş olacak... Bunu da hamile ya da yeni doğmuş, yani en kırılgan kadın işgücü üzerinden yapmak istiyorlar...

İşsizliğin yapısal hale geldiği Türkiye'de kadınların elinde olan çok düzenli ve güvenceli işleri de ellerinden almak istiyor hükümet. Nasılsa onların evde yapması gereken işler var, otursunlar çocuklarına baksınlar, deniyor kısacası.

Sendikalı değilseniz hakkınızı kim savunacak?

Başka önemli bir “hak” olarak gösterilen kreş saatlerinin kadınların çalışmasına göre ayarlanması meselesine gelince, bu hükümet döneminde kamu kreşleri ortadan kaldırıldı. Özel işletmelerde kreş mi var? Ayrıca baba niye çocuğunu kreşe götüremesin? 'Kadın çocuğunu şu saatte kreşten alacak, onu 15.00'dan sonra çalıştırmayın' diyeceksiniz, bunları işverenler uygulayacaklar, öyle mi? Biraz zor... Bunun böyle yapılıp yapılmadığını denetleyecek mekanizmanız var mı? Bir süre sonra 'aaa bu da amma sorunlu, çıkaralım bir bahane ile işten' dediğinde işveren, sendikalı da değilseniz hakkınızı arayacak kimse olmayacak.

Yok, kadınlara müjde denilen yasada hiçbir denetleme mekanizmasına yer yok... Siz doğumdan sonra yarım zamanlı çalışıp, bir süre tam maaş alacaksınız, ama devlet devreden çıkacak, o işverene verecek, işveren de size, verir mi, banka hesabına mı yatırır onunla devlet ilgilenmiyor.

Prime dayalı sistemde kadınlara emeklilik hayal

Yarım zamanlı çalışan yeni doğum yapmış annenin, işini paylaşacak diğer kadını nereden bulacaksınız? Özel istihdam büroları aracılığıyla bulunacak bu işçi kadınlar... (erkek de olabilir ama kadın işleri biliyorsunuz, düşük ücretli olduğu için, daha ziyade kadının yerine kadın ikame edilir). Bu arada özel istihdam bürolarının işlerini kolaylaştıracak düzenlemeler de var torba içinde. Yarı zamanlı çalışan kadın iki aydan sonra çalıştığı saatler üzerinden ücret alacak ve prim esasına göre emeklilik sisteminin olduğu ülkemizde hiçbir zaman emekli olamayacak...

Esnek ve düzensiz çalışma yaygınlaştırılacak

Hükümetin asıl emeline gelmiş bulunuyoruz. Özel istihdam büroları aracılığıyla esnek ve düzensiz çalışmayı yaygınlaştırmak... Evet bunu da ataerkil yapı nedeniyle toplumda esas işgücü olarak görülmeyen, kadın emeği üzerinden uygulamaya sokmak istiyorlar, bu büroları, daha sonra sıra erkekleer de gelecek... Bu süreçten sendikalar da nasiplerini alacaklar. O nedenle, kurtuluş yok tek başına ya hep beraber ya da hiçbirimiz deyip. Sendikalı kadınlar ve sendika üyesi olan herkes bu yasaya karşı çıkmalı, ortak bir mücadele hattı oluşturmalıdır.