IndustriALL Küresel Sendika'nın Küresel Çerçeve Sözleşmelerle İlgili Genel İlkeleri

IndustriALL Küresel Sendika'nın Yönetim Kurulu, örgütün küresel çerçeve sözleşmelerle ilgili yeni genel ilkelerini kabul etti.
Aşağıda yeni genel ilkeleri içeren metnin çevirisini veriyoruz.

IndustriALL Küresel Sendika'nın
Küresel Çerçeve Sözleşmelerle İlgili Genel İlkeleri

Giriş

IndustriALL Küresel Sendika'nın Haziran 2012'de Kopenhag'da yapılan Kuruluş Kongresi'nde kabul edilen Eylem Planı küresel çerçeve sözleşmeler (KÇS'ler) konusunda şu genel politik stratejileri belirliyordu:

Çokuluslu şirketlerdeki sendikal ağları ve küresel çerçeve sözleşmeleri kullanarak sınır ötesi üye kazanma ve örgütlenme kampanyaları düzenlemek
Küresel düzeyde müzakerelere yol açacak yapıcı çalışma ilişkilerini mümkün kılmak için küresel ve/ya da bölgesel düzeyde düzenli sosyal diyalog mekanizmaları kurmak amacıyla uluslarötesi şirketlerle sözleşmeler bağıtlamaya çalışmak
Çokuluslu şirketlerle küresel çerçeve sözleşmeler ötesinde sözleşmeler bağıtlanmasını sağlamaya yönelik örgütsel usul kuralları oluşturmak
Küresel çerçeve sözleşmeler ve OECD İlkeleri dahil mevcut bütün araçları kullanmak

IndustriALL Küresel Sendika'nın 17-18 Ekim 2012'de Frankfurt'ta düzenlediği küresel çerçeve sözleşmeler konulu konferansta ise, üye sendikaların küresel çerçeve sözleşmeler ve sendikal ağlarla ilgili deneyimleri ayrıntılı bir biçimde tartışılıyor ve üç kurucu örgütün geçmişte benimsediği ilkelere atıfta bulunularak Yönetim Kurulu'na tavsiyeler iletiliyordu.

Bu çerçevede, Yönetim Kurulu, önerilen ve yürürlükteki KÇS'leri inceleyerek IndustriALL'un imzaladığı KÇS'lerin durumu üzerine, bu konudaki başarıların, zorlukların ve diğer gelişmelerin özetini de içerecek şekilde, Yönetim Kurulu'na yıllık rapor sunmak ve önerilen KÇS'ler hakkında Sekretarya ile Yönetim Kurulu'na görüş ve tavsiyeler iletmek üzere sürekli bir Çalışma Grubu kurma kararı aldı.

Küresel çerçeve sözleşmelerin ana içeriği

Bir küresel çerçeve sözleşme, ILO'nun sözleşmelerinde ve içtihadında yer alan haklara ve Çalışma Yaşamında Temel İlkeler ve Haklarla İlgili 1998 tarihli ILO Bildirgesi'nde yer alan haklara açıkça atıflar içermelidir. Bu sözleşmeler şunlardır:

Sendika ve Toplu Pazarlık Özgürlüğü (87 ve 98 sayılı sözleşmeler);
Ayırımcılık (100 ve 111 sayılı sözleşmeler);
Zorunlu Çalışma (29 ve 105 sayılı sözleşmeler);
Çocuk İşçiliği (138 ve 182 sayılı sözleşmeler).

Ulusal mevzuatın ilgili ILO sözleşmelerinden daha az elverişli olması halinde, ILO'nun temel çalışma standartları ve ilgili içtihadı ulusal mevzuat karşısında öncelik taşımalıdır.

IndustriALL Küresel Sendika'nın, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, OECD'nin Çokuluslu İşletmeler Genel İlkeleri, ILO'nun Çokuluslu Şirketler ve Sosyal Politika İlkeleriyle İlgili Üçlü Bildirgesi, BM'nin İşletme ve İnsan Haklarıyla İlgili Yönlendirici İlkeleri ve BM Küresel İlkeler Sözleşmesi gibi temel uluslararası çalışma ve insan hakları standartlarının resmen tanınmasını sağlamaya çalışması önemlidir.

Küresel çerçeve sözleşmeler:

istisnasız, dünyanın dört bir yanındaki şirket işletmelerinin tümünü kapsamalıdır;
tedarikçi ve taşeron firmaların bu standartları benimsediği konusunda ilgili çokuluslu şirketin kesin ve açık bir taahhüdünü içermelidir;
şirketin sendikalara olumlu davranacağı, bütün sendika karşıtı faaliyetlerden kaçınacağı ve işçilerin bir sendikal örgüte katılması, üye kalması, üyeliğini aktarması ve üyelikten ayrılmasıyla ilgili olarak kesinlikle tarafsız kalacağı konusunda bir taahhüt güvencesi içermelidir;
sendika temsilcilerinin işyerine makul bir şekilde girebileceği konusunda bir hüküm içermelidir;
uygulama ve uygulamanın sağlanması konusunda etkin bir mekanizma ve bağlayıcı uyuşmazlık çözümü konusunda usul kuralları içermelidir.

İlgili çokuluslu şirket, küresel çerçeve sözleşmenin işçilere, yöneticilere, tedarikçilere ve taşeronlara ilgili yerel dillerde iletilmesini ve KÇS'nin içeriği ve uygulanması konusunda bütün bu gruplara yönelik öğretim ve eğitim çalışmaları düzenlenmesini sağlamalıdır.

Küresel çerçeve sözleşmeler, üzerinde anlaşmaya varılmış –ortak küresel şirket-sendika yapılarının kurulması dahil-- uygulama mekanizmaları içermelidir.

KÇS'lerin uygulanması, Genel Sekreter'le sıkı bir koordinasyon ve iletişim içinde, üye sendikalarca izlenecektir.

Bir küresel çerçeve sözleşmenin hükümleriyle ilgili şikâyet ya da ihlal halinde, kararlaştırılmış mekanizmaların yanı sıra, Şirketlerin Temel Hak İhlalleriyle Mücadelede Dayanışmaya İlişkin IndustriALL Küresel Sendika Bildirgesi uygulanmalıdır.

Usul kuralları

Başkan ve Genel Sekreter, ilgili çokuluslu şirketin herhangi bir işletmesinde/tesisinde üyesi olan, özellikle çokuluslu şirketin genel merkezinin bulunduğu ülkede işçileri örgütleyen ve temsil eden sendikalarla sıkı iletişim içinde ve Sektör Eşbaşkanları, Yönetim Kurulu üyeleri ve Çalışma Grubu ile sıkı işbirliği içinde, küresel çerçeve sözleşme müzakerelerini başlatma, sürdürme ve küresel çerçeve sözleşmeyi bağıtlayıp imzalama konularında tam yetkiye sahiptirler.

Genel Sekreter, sendikaların haritasının çıkarılmasından sonra ve çokuluslu şirketle görüşmeler başlamadan önce, ilgili üye sendikaları ve çalışma grubunu KÇS müzakerelerinin başlayacağı konusunda bilgilendirmelidir. İletilecek ilk bilgiler arasında KÇS metninin taslağı da yer almalı ve üye sendikalardan ve çalışma grubundan taslak hakkında görüş istenmelidir. Sendikalardan ve çalışma grubundan gelen görüşler derlendikten sonra, Genel Sekreter, ilgili çokuluslu şirketin yönetimine resmi bir taslak gönderecektir.

KÇS'lerin müzakeresinde, Genel Sekreter, süreci demokratik, katılımcı ve şeffaf bir şekilde yönetecek, çokuluslu şirkette üyesi olan sendikalara ve çalışma grubuna zamanında bilgi verecek ve danışacaktır. Genel Sekreter müzakerenin seyri hakkında üye sendikaları ve çalışma grubunu bilgilendirecek, onlardan görüşlerini ve önerilerini iletmelerini isteyecektir.

Genel Sekreter, gerektiğinde, görüşmeleri öbür küresel sendikalarla birlikte yürütmek ve eğer varsa, Avrupa İşletme Konseylerini ve/ya da sendikal ağları bilgilendirmek için elinden gelen çabayı gösterecektir.

Genel Sekreter, bir küresel çerçeve sözleşmeyi imzalamadan önce, nihai metni bilgi ve onay için üye sendikalara gönderecektir. Genel Sekreter çalışma grubuyla da görüş alışverişinde bulunacaktır. Yönetim Kurulu üyelerine de zamanında bilgi verilecektir.

İlgili çokuluslu şirketin işletmelerindeki sendikalı işçilerin çoğunluğunu temsil eden IndustriALL üyesi sendikaların çoğunluğu mutabakatını açıkladıktan sonra, Başkan veya Genel Sekreter, IndustriALL Küresel Sendika adına küresel çerçeve sözleşmeyi imzalayacaktır.

Küresel çerçeve sözleşme imzalandıktan sonra, imzacı tarafların kararlaştırdığı dillere çevrilecek, IndustriALL Küresel Sendika'nın web sitesinde yayımlanacak ve ilgili üye sendikalara iletilecektir.