Kadınlar ve gençler işsiz, güvencesiz

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Mayıs 2012 dönemi sonuçlarını değerlendirdi.

DİSK-AR’ın değerlendirmesinde Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmadığının altı çizilerek işsiz sayılmayan “umudu kesik” işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda Türkiye’de işsizliğin olduğundan düşük gösterildiğinin altı çizildi.

Umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranının %8.2 değil % 13.8, işsiz sayısının da 2 milyon 272 bin değil, 4 milyon 43 bin olacağına dikkat çekildi.

Gençler ve kadınlar…
DİSK-AR’ın değerlendirmesinde, gençlerin durumuna da işaret edilerek her iki gençten birinin kayıtdışı çalıştığı, umudu kesik işsizlerle birlikte her 4 gençten birinin işsiz konumda olduğu vurgulandı.

İşgücüne katılım oranının kadınlar için %30.2 düzeyinde olduğunun belirtildiği raporda lise ve üzeri eğitime sahip kadınların erkeklere göre 2 kat daha fazla işsizlik gerçeği ile yüzleştiğine dikkat çekildi: Erkeklerde işsizlik oranı lise mezunları için % 9.1, mesleki ve teknik lise için % 6.4, yükseköğretim için % 11.7 iken bu oran kadınlarda sırası ile % 17.8, % 18.9, %11.7 seviyesinde.

Kayıtdışı çalışmada da kadınların durumu daha kötü. DİSK-AR’ın değerlendirmesindeki rakamlara göre 2008 Mayıs döneminden sonra erkekler için kayıtdışı çalışma 198 bin azalırken kadınlar için 678 bin artmış durumda.

2009 yılı mayıs dönemi ile karşılaştırıldığında geçici çalışanların sayısı %36 artarak, 1 milyon 467 binden, 1 milyon 992 bine yükseldi. DİSK-AR, geçici çalışmanın yaygınlaştırılmasının hükümetin istihdam stratejisi açısından bir amaç olduğunu da hatırlattı.

Tarım sektöründe istihdam ise kriz öncesine göre 1 milyon 10 bin artmış durumda. Buna göre toplam istihdam artışının %30’u tarım kesiminde gerçekleşti.

Çalışma yaşamının yapısı tahrip ediliyor
DİSK-AR’ın raporunun son bölümündeki değerlendirme ve talepler ise şöyle:

“Türkiye’de işsizlik sorunu kadınların ve gençlerin çalışma hayatında karşılaştıkları engeller üzerinden ağır bir biçimde yaşanıyor. Türkiye’yi küresel sermayenin ucuz işgücü deposu olarak şekillendirmeye çalışan ucuz istihdam stratejisi, temelde çalışma yaşamının yapısını tahrip etmeye odaklanmıştır. İşsizlik sorunu, insan onuruna yaraşır iş ekseninde ele alınmalıdır". Bu amaçla;

1. Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
2. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
3. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
4. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır
5. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır
6. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
7. Taşeronlaşma ve kayıtdışı istihdam engellenmelidir.