İş kazaları kaderimiz mi?

ÖNCE bir durum tespiti yapalım; Türkiye’de her 100 çalışandan 17’si iş kazaları nedeniyle hayatını kaybediyor. Son 10 yılda iş kazaları nedeniyle ölen işçilerin sayısı neredeyse 10 binin üzerinde. Ve Türkiye, iş kazalarında Avrupa’da birinci, dünyada ise üçüncü sırada geliyor.

Peki, niye böyle? İş yerleri, önlem almıyor... Kamu yönetimi, denetim yapmıyor... Çalışan da işsizlik ortamında, ‘kusura bakma arkadaş, benim can güvenliğim yok, çalışmıyorum’ diyemiyor da ondan.

Hal böyle olunca da insan ister istemez, ‘iş kazaları bizim kaderimiz mi, yok mudur bu işin bir çözümü?’ diye sormadan edemiyor.

İşte bu noktada, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’e, iş kazalarının önüne geçilmesi adına naçizane bir önerim olacak. Madde madde anlatayım...

ÖNCE ÖNLEM SONRA DENETİM

·  İşyeri sahiplerine çalışanları için sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilir.

· Bu sayede çalışanlar, iş kazalarından kaynaklı vefat, sakatlık gibi risklere karşı sigortalanmış olur.

· Sigorta şirketleri, sigortayı yapmadan önce, işyerinde alınması gereken önlemleri belirler, işverenin önüne koyar. Şirketler, bir anlamda denetim görevini üstlenir. Böylece sigortacı hem riskini aza indirir, hem de işyerinde, iş kazalarına karşı gereken tedbirler
alınmış olur.

· Kaza meydana gelir ve bundan dolayı da çalışan hayatını kaybederse, sigorta şirketi, yakınlarına vefat tazminatı öder. Sakatlıkla sonuçlanan bir kazaysa, bu sefer çalışan, sakatlık tazminatı alır. Eğer bu kaza, kimsenin kusurundan kaynaklanmayan, beklenmedik bir kazaysa sorun yok. Ama işverenin kusurundan ya da ihmalkarlığından kaynaklıysa... O zaman sigorta şirketi tazminatları öder sonra da dönüp, işverenden hukuk yoluyla bunu alır. Bu sayede çalışanlar kendini güvende hisseder, beklenmedik bir kaza sonrasında da mağdur duruma düşmez... İşveren, sorumluluklarını yerine getirir, getirmezse de bunun faturasını ağır öder... Sigorta şirketi de hem denetim hem de sigortacılık görevini yerine getirir. İş kazalarının da bir nebze önüne geçilmiş olur.

SORUMLULUK SİGORTASI UYGULANABİLİR

Eminim birileri, ‘bu da nereden çıktı şimdi’ diyecektir. Bir yerden çıkmadı... Durduk yerde aklıma bir fikir geldi de paylaşıyorum değil. Bahsettiği sorumluluk sigortası, iş kazalarına karşı dünyanın birçok ülkesinde uygulanıyor. Bizde neden uygulanmasın?

Şunu da belirteyim... Kimi sorumlu işverenler, ferdi kaza sigortası adı altında, yukarıda bahsettiğim teminatların bir kısmını içeren; benzeri bir sigortayı, çalışanları için bugün de yaptırıyorlar. Yani, bizde de kazalara karşı uygulanan bir sigorta var ama isteğe bağlı ve dar kapsamlı.

Dolayısıyla, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve sigorta şirketlerinin ortak mutabakatı ile; her işverenin yaptıracağı, iş kazalarına yönelik kapsamlı bir sorumluluk sigortası, İş Güvenliği Yasası çerçevesinde uygulamaya konabilir. 

Belki bu sayede Tuzla’dan, Davutpaşa’dan, kömür sahalarından, inşaat alanlarından belli periyotlarla gelen ölüm haberleri de azalır ve Türkiye, iş kazalarındaki dünya sıralamasında geriler.