Malezya'da Sendikalar Örgütlenme Mücadelesi Veriyor

Malezya'da IndustriALL üyesi 12 sendikadan ikisi, Elektrik Sanayisi İşçileri Sendikası (EIWU) ve Elektronik Sanayisi İşçileri Sendika Koalisyonu (EIEU Koalisyon) ülkedeki elektronik işçilerini örgütlemek gibi zor bir görevi üstlenmiş bulunuyor.

Son 50 yılda, Malezya'da gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) yılda ortalama yüzde 6,5 oranında arttı. Bu ekonomi alanında Asya ülkeleri arasında bir rekordur. Bu büyümenin ana nedenlerinden biri elektronik sanayisindeki patlamadır.Elektronik sektörü Malezya'nın ilk serbest ticaret bölgesi Bayan Lepas'ta –ki bugün 'Doğu'nun Silicon Adası' olarak biliniyor-- 1972'de başladı ve sonra ülkedeki öbür eyaletlere doğru genişledi.2013 itibariyle, elektronik sektöründe çalışanların sayısı tahminen 350.000. Bunların yüzde 60 kadarı başta Endonezya olmak üzere, Nepal, Bangladeş, Myanmar, Filipinler, Vietnam, Kamboçya ve Hindistan'dan gelen göçmen işçiler.Genelde örgütsüz olan bu işçiler işyerlerinde sayısız sorunla karşı karşıya. Bu sorunları şöyle sıralayabiliriz: işe giriş için işçilerden harç adı altında alınan yüksek paralar,  ücretlerin düşük olması, geç ödenmesi ya da hiç ödenmemesi, sosyal hakların yokluğu, güvenlikten yoksun çalışma koşulları, barınma koşullarının elverişsizliği. Yasal korumanın yetersiz olması ise göçmen işçileri işverenler için kolay lokma haline getiriyor. İşçilerin yüzde 70-80'i kadın.

Sendikaların tanınması

Durumu değiştirmek isteyen IndustriALL üyesi sendikalar (EIWU ve EIEU Koalisyon) sektörde daha fazla işçiyi örgütleme kararı aldı. Ne var ki sendikaların karşısında iki ciddi sorun vardı: Malezya'daki baskıcı sendika ve iş yasaları ve göçmen işçilerle iletişim kurmadaki dil zorlukları. Bunun yanı sıra sendikalarda tamgün çalışan örgütçüler ve avukatlar da yoktu.

EIWU genel sekreteri Maniyam Puvan, Çalışma İlişkileri Yasası'nın Malezya sendikaları için önemli bir engel olduğunu söylüyor:

“Bu yasaya göre, sendikaların işverence tanınmak için başvurması gerekiyor. İşveren ise sendikanın tesciliyle ilgili olarak İnsan Kaynakları Bakanlığı'na başvuruyor. Bakanlık sendikanın tanınması ve tescili yönünde karar vermezse, sendika üyeleri işten atmalara karşı korunmuyor.”
Sendikanın tanınması bu konuda yapılacak gizli oylamada sendikadan yana yüzde 50+1 çoğunluk sağlanmasıyla gerçekleşebiliyor. Ama toplu sözleşme yapılacak birimin büyüklüğü (oylamanın kimleri kapsayacağı) yasal olarak belirlenmiş değil. Bu durum işverenlerin süreci kendi çıkarları doğrultusunda kullanmasına olanak veriyor. Sözgelimi işverenler, sonucu etkilemek için, oy verme hakkı olmayan geçici ya da göçmen işçileri oylamaya katabiliyor. Bu ise sendikanın yüzde 50 barajını aşmasını zorlaştırıyor.
Ama bu sorunlar sendikaların cesaretini kırmıyor. 2014 yılında hem EIEU hem EIWU, IndustriALL'un Asya bölgesindeki elektronik işçilerine yönelik beş yıllık örgütlenme projesine katıldı. Endonezya, Tayland, Vietnam ve Tayvan'da IndustriALL üyesi olan sendikalardan 600 kişi  örgütlenme eğitiminden geçti ve bu çalışmanın sonuçları hemen gözlendi.Malezya'da EIEU, işverenin yoğun direnişine ve uyguladığı sendikal baskı yöntemlerine rağmen, kuzey bölgesindeki çokuluslu bir elektronik şirketinde 900'den çok işçiyi örgütlemeyi başardı. Sendika ilk kez göçmen işçileri de kapsayan bir toplu sözleşme bağıtladı.

Sendikanın örgütlenme çalışmalarını anlatan Maniyam şöyle diyor:

“Çalışmalar her şeye rağmen sürüyor. Yeni şirketleri örgütlenme gündemimize alıyoruz ve oradaki işçilerle bağlantı kurmaya çalışıyoruz. Daha sonra o işçileri sendikalar konusunda bilgilendirmek için toplantılar düzenliyoruz.”2014 yılında IndustriALL Küresel Sendika üyesi sendikaları kapsayan bir kadın komitesi kuruldu. EIWU temsilcisi Kumari komiteye başkan seçildi. Kumari kadın konularının IndustriALL Malezya Konseyi'nin öncelikleri arasında yer almasını sağlamak için çalışacak. 

Kaynak: Global Worker / IndustriALL Küresel Sendika