"NE EVDE, NE İŞYERİNDE, NE SENDİKADA, PETROL-İŞ'TE KADINA ŞİDDETE MÜSAMAHA YOK"

İşyerlerinde yaşanan fiziksel şiddete, tacize ek olarak yıldırma amaçlı psikolojik taciz olarak adlandırılan mobbing de herhangi bir yaptırıma uğramadan varlığını sürdürüyor. Kadınlar, işyerlerinde aynı işi yaptığı erkeklerden daha düşük ücret alırken, doğum izni, emzirme izni vs. analık haklarını özgürce kullanamıyor, gece vardiyalarında sağlığını zorlayıcı koşullarda çalışıyor, gece servisinden evine çok uzak noktalarda indirilerek, karanlıkta ve ıssız yollarda tek başına yürüyerek güvenlikten yoksun bırakılıyor, iş güvenliği önlemlerinin yetersizliği nedeniyle meslek hastalıklarıyla karşı karşıya bırakılıyor.

En belirgin örneklerinin son olarak Flormar'da yaşandığı üzere, kadın işçiler Anayasal hakları olan sendikalaşma haklarını kullandığında işten çıkartılıyor, sendikadan vazgeçmeleri için tehdit ediliyor, aşağılayıcı hitaplara maruz kalıyor, doğum ve evlilik planlarına müdahale ediliyor, en doğal haklardan biri olan anne olma hakkı için işverenden izin alınması gerektiği söylenebiliyor. Flormar'da kadınlar, aynı işi yaptıkları erkeklerle aynı ücreti alamıyor, 15 yıllık çalışan da yeni başlayan da asgari ücrete mahkum ediliyor. Kadınlar, kaldırılamayacak ağırlıkta yükleri kaldırmaya çalışırken ağır bel ve omurilik sorunları yaşıyor. İş ortamında kimyasallar kullanırken maske takmadıkları için solunum yolu hastalıklarına yakalanıyorlar.

Sendikalı işyerleri, toplusözleşmeyle güvence altına alınmış ve çalışma şartları sendikasız işyerlerine göre daha iyi koşullara sahiptir. Flormar işçisi kadınlar, insana yaraşır iş ve ücret istedikleri için Petrol-İş'e üye oldular. Bu nedenle işten atıldılar ve Mayıs 2018'den beri fabrika önünde direniyorlar, altı aydır ücret alamadıkları için ekonomik şiddetin en ağırını yaşıyorlar.

Petrol-İş Sendikası olarak, toplumsal her meselede olduğu gibi, kadına yönelik şiddet konusunda da sendikalara önemli bir görev düştüğünün bilincindeyiz. Petrol-İş'te, ne evde, ne işyerinde, ne de sendikada, kadına yönelik şiddetin hiçbir çeşidine müsamaha yoktur. Dönem dönem yaptığımız etkinliklerde bunu dile getiriyoruz, getirmeye devam edeceğiz.

Sendikamızın tüzüğünde kadına yönelik şiddete kesin bir dille karşı koyan hükümler bulunmaktadır. Sendikamızın görev ve yetkilerinin tanımlandığı dördüncü maddede şöyle denmektedir: "Madde 4 - Sendikanın Görev ve Yetkileri: p) Kadın-erkek eşitliğini savunmak, bu eşitliğin inşası için evde, işyerinde ve sendikada gereken her türlü önlemin alınması ve uygulanması için çaba sarfetmek, bu amaçla kadın büroları ve komisyonları kurmak, kadına yönelik evde, işyerinde ve sendikada her türlü şiddete karşı mücadele etmek."
Ayrıca, tüzüğün, disiplin cezalarının tanımlandığı 123. maddesinde de Petrol-İş'in kadına yönelik şiddete ilişkin tutumunu gösteren şu ibare yer alıyor: "Madde 123 - Disiplin Cezaları: Merkez ile şube disiplin kurulları, Sendika Anatüzüğüne uymayan, Sendika tüzelkişiliği aleyhinde faaliyet gösteren, Sendikanın ilkelerine, amaçlarına ve hedeflerine aykırı davrananlar ile kadına yönelik cinsel taciz, mobbing ve şiddet uygulayanlar hakkında disiplin kovuşturması yapar. Kadınlara yönelik şikayetlerde, şikayetçi kadının beyanı esastır, karşı taraf aksini ispatla yükümlüdür."

2003 yılından beri yayın hayatına devam eden, Petrol-İş üyesi ve üye eşi kadınlar için çıkartılan Petrol-İş Kadın Dergisi'nin içeriğinde kadına yönelik şiddete büyük yer verilmekte, dönem dönem kampanyalar ve broşürler hazırlanmaktadır.

2009 yılından beri, "Toplumdan kaynaklanan daha çok da kadınların siyasal, toplumsal yaşamda, çalışma yaşamında ve sendikal örgütlenmede önlerini kesen cinsiyet temelli eşitsizlikleri ortadan kaldırarak, aktifleşmelerini sağlamak. Kadın erkek eşitliğini kurarak örgütün demokratikleşmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak." amacıyla, aktif üye eğitimlerinin bir bölümünde verilen toplumsal cinsiyet eğitimlerinde, kadın-erkek eşitliği ele alınıyor, kadınların toplumsal yaşamda uğradıkları ayrımcılık, şiddet, mobbing konularına ayrıntılı olarak yer veriliyor. Sendikanın doğru bir şekilde temsil edilmesi, ilkelerinin hayata geçirilmesi ve üye haklarının tam anlamıyla korunması ve eşit şekilde temsil edilmesinde önemli görev üstlenen temsilcilere yönelik eğitimlerde de toplumsal cinsiyet dersleri yer almaktadır. Bu eğitimlerde de Petrol-İş Sendikası'nın tüzük ve toplusözleşmelerle güvence altına alınan kadın hakları ayrıntısıyla ele alınmakta, işyerlerinde bu hükümlerin uygulanması konusunda en büyük görevlerden birisinin de temsilcilere düştüğü hatırlatılmaktadır.

Petrol-İş’in işyerlerinde imzaladığı toplu sözleşmelerde kadına yönelik şiddete karşı önemli maddeler bulunuyor:

1. İşçi  aşağıdaki hallerde ihbar önellerine uymak zorunda kalmaksızın işten ayrılabilir başlığı altında “İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa” hükmü bulunmaktadır.

2. Bazı sözleşmelerde  “KADIN ERKEK EŞİTLİĞİNE İLİŞKİN DÜZENLEME” başlığı altında “İşveren işyerinde ;
Türkiye’nin taraf olduğu Uluslararası Sözleşmeler, T.C Anayasası ve yasal mevzuat  gereği, kadın-erkek eşitliğine ilişkin  düzenlemelerin  yaşama geçirilmesi için gerekli tedbirleri alır. Buna yönelik  olarak   sendika ile ortak,  işyerinde cinsiyet ayrımcılığının önlenmesine ilişkin   eğitim  vb. gibi çalışmalar yapar. Çalışan kadınlara yönelik olası,  fiziksel, psikolojik, sözel ve cinsel her türlü taciz ve şiddetin önlenmesi için işyerinde gerekli önlemleri alır.
Kadın ve  erkekler arasında fırsat eşitliğini sağlayacak, mesleki eğitim ve kariyer ilerlemesi  olanaklarından kadın çalışanların  yeterli biçimde yararlanması  için gerekli tedbirleri alır.

Kadın ve erkek çalışanlar arasında ücret eşitliğinin temini için, eş değerde işe eşit ücret prensibini esas alır.” maddesi yer almaktadır.

3. “İŞÇİNİN KİŞİLİĞİNİN KORUNMASI (MOBBİNG)” başlığı altında da “İşveren işyerinde, insan haklarının korunması, iş sağlığı ve güvenliği ile  iş barışının temini  için Borçlar Kanunu  417, maddesi hükümlerine göre; Kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi , kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi için  eğitim dahil tüm çalışmaları yapar. Bu konuda gerekli önlemleri almak işverenin sorumluluğundadır.” denilerek mobbing doğrudan toplu iş sözleşmesinde tanımlanmıştır.

Petrol-İş'in bu senenin başlarında imzaladığı, dünya örgütümüz, küresel sendika IndustriALL'ın tüm dünyada kadına yönelik şiddetle mücadeleyi hedefleyen "IndustriALL Küresel Sendika Taahhütnamesi" kadına yönelik şiddeti insan hakları ihlali olarak ele almaktadır. Şiddetin, toplumsal cinsiyet eşitliği önünde engel olduğu belirtilen taahhütnamede, işyerinde kadına yönelik şiddetin, işçilerin haklarına, güvenliğine, sağlığına ve onuruna yönelik bir saldırı olması bakımından temel bir sendikal konu olduğunu önemle vurgulanmaktadır.

25 Kasım, Kadına Yönelik Şiddetle Uluslararası Mücadele günü vesilesiyle dünyadaki bütün kadınlara evde, işyerinde, sokakta, şiddetten arındırılmış bir yaşam temenni eder, Petrol-İş olarak bu konuda üzerimize düşeni yapmayı sürdüreceğimizi hatırlatırız.

Petrol-İş Sendikası
Merkez Yönetim Kurulu

IndustriALL Küresel Sendika Taahhütnamesi:
Kadına Yönelik Şiddet ve Tacize
HEM İŞYERİMİZDE, HEM DE SENDİKAMIZDA HAYIR!

Özellikle cinsel taciz biçimindeki şiddet, kadın işçilerin tüm dünyada yaşamlarını ciddi bir biçimde etkilemektedir. Kadına yönelik şiddet, kadınlara yönelik insan haklarının bir ihlalidir. Bu durum aynı zamanda, toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine de bir engel teşkil etmektedir. İşyerinde kadınlara yönelik şiddet, işçilerin haklarını, güvenliğini, sağlığını ve onurunu etkileyen temel bir sendikal konudur.

Kadınlara yönelik şiddetin hiçbir biçimi kabul edilemez!
Bu bağlamda sendikamız aşağıdaki taahhütleri yapmaktadır:

• Kadına yönelik her türlü şiddet ve taciz konusuna ilişkin kamuoyuna acık bir karsı duruş sergileyecek, cinsiyetçilik ve şiddeti devam ettiren tüm tutum ve eylemleri kınayacağız;

• Bu konuyu, kendi sendikamızda bir öncelik haline getirecek, bu hakların ihlalini önlemek ve mücadele etmek için gerekli kaynakları tahsis edeceğiz;

• Sendikamız üyelerinin, yöneticilerinin ve çalışanlarının farkındalıgını arttırarak, sendikamız içerisinde kadına saygı ilkesini tesvik edecek, işyerinde ve sendikamızda şiddet ve tacizin ortadan kaldırılmasının önemi konusunda eğitim verilmesini sağlayacağız;

• Üyelerimizi, özellikle kendi iş yerlerinde olmak üzere, kadına yönelik şiddet ve taciz konularında aktif olarak duruş sergilemeye teşvik edeceğiz;

• Kadına yönelik şiddeti önleme ve mücadele amaçlı kampanyalar düzenleyeceğiz;

• Hükümetlerin, kadınları şiddete karşı koruyucu yasalar çıkartmalarını ve uygulamalarını talep edeceğiz;

• İşverenlerin işyerindeki her türlü şiddet ve taciz yöntemlerine karşı politikalar geliştirmelerini ve şiddet uygulamalarının kadına karşı yıkıcı etkileri konusunda çalışanlarının farkındalığının arttırılmasını ve ortadan kaldırılmasının önemini öne çıkartmalarını isteyeceğiz;

• İşverenlerin, kendilerine ait işyerlerinde ve tedarik zincirlerinde kadına karşı her türlü şiddeti önlemek ve buna karşı mücadele etmek için somut politika ve prosedürler geliştirmelerini ve işyerinde kötü muamele veya saldırıya maruz kalmaları durumunda kadınların leyhinde güvenli mekanizmalar kurmalarını talep edeceğiz;

• Toplu iş sözleşmesi müzakerelerinde, kadınlara yönelik şiddet ve tacizin ortadan kaldırılmasına yönelik konuları taleplerimiz kapsamına alacağız.

Belgeye ekten ulaşabilirsiniz