OECD İlkeleri: Çok Uluslu Şirketler Sendikal Haklara Saygı Duymalı!

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Macaristan Ekonomi Bakanlığı'na bağlı Macaristan Ulusal İrtibat Merkezi ve Friedrich Ebert Vakfı'nın ortaklaşa düzenlediği “Çokuluslu Şirketlerle ilgili OECD Yönlendirici İlkeleri” toplantısı 24-25 Kasım 2015 tarihinde Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de yapıldı.

Toplantıya Macaristan, Romanya ve Türkiye'den davet edilen sendikalar katıldı. Ülkemiz sendikal hareketinden toplantıya Petrol-İş Sendikası Genel Sekreteri Ahmet Kabaca, Petrol-İş Sendikası Uluslararası İlişkiler Uzmanı Rıza Köse, Sosyal-İş Sendikası Genel Başkanı Metin Ebetürk, Birleşik Metal-İş Sendikası Uluslararası İlişkiler Uzmanı Eyüp Özer, Gıda-İş Sendikası Hukuk Danışmanı Erkan S. Ünüvar ve DİSK Uluslararası İlişkiler Uzmanı Kıvanç Eliaçık katıldı.

Çokuluslu Şirketlerle (ÇUŞ) İlgili Yönlendirici İlkeler, hükümetler tarafından desteklenen, çokuluslu şirketlerin bütün dünyadaki faaliyetlerinde sosyal sorumluluğu teşvik eden tavsiye ilkelerdir. Bu ilkeler ÇUŞ'ların bütün dünyada faaliyet yürütürken insan haklarına, çalışma ilişkilerine (işçilerin örgütlenme ve toplu sözleşme yapma hakkı), çevreye saygı duymasını, faaliyetlerinin şeffaf olmasını içermektedir.

ÇUŞ'lar temel işçi haklarına saygı duymalı!

Bu ilkelere göre “ÇUŞ'lar hem uygulamalarında hem de politikalarında insan haklarına saygı göstermelidir. Faaliyetlerinin insan haklarına yönelik mevcut ve olası etkilerini değerlendirmek, ele almak ve bu sorunları çözecek süreçleri oluşturmakla yükümlüdürler.”

Yine “ÇUŞ'lar temel işçi hakları standartlarına saygı göstermeli ve işçilerin ve ailelerinin temel ihtiyaçlarını sağlayacak insan onuruna yakışır çalışma koşullarını ve ücretleri sağlamalıdırlar.”

Sendikamızın örgütlü olduğu ÇUŞ'larda meydana gelebilecek  herhangi bir sendikal hak ihlali için sendikamızın da Türkiye'de Ekonomi Bakanlığı altında faaliyet yürüten OECD Türkiye Ulusal İrtibat Merkezi'ne başvurması, şikayet sürecinin nasıl işleyeceği, Türkiye Ulusal İrtibat Merkezi'nin görev ve sorumluluğunun ne olduğunun tartışıldığı bu toplantıda ulusal irtibat noktaları bir örgütlenme ve örgütlülüğün güçlendirilmesi aracı olarak masaya yatırıldı.

OECD ilkeleri şirketler açısından bağlayıcı olmalı!

Bu çerçevede toplantıda söz alan Genel Sekreterimiz Ahmet Kabaca konu ile ilgili bir konuşma yaptı. Ulusal irtibat merkezinin kullanılabilecek uluslararası araçlardan biri olduğunu belirten Kabaca, bu araçların özellikle bağlayıcı yönlerinin zayıf olduğunu, dolayısıyla şirketlere yaptırımlarının sınırlı olduğunu belirtti. Bu alanın (OECD ilkelerinin bağlayıcılığı) geliştirilmesinin sendikalar açısından önemli olduğunu belirten Kabaca, ilkelerin daha etkin bir şekilde hayata geçirilmesi gerektiğini söyleyerek sözlerini bitirdi.

İki gün süren toplantıda sunumlarla birlikte örnek olaylar üzerinde de gruplar halinde çalışmalar yapıldı.

Macaristan Kimya Sendikası ziyaret edildi

Toplantının sonunda Türkiye sendikalarından katılımcıların oluşturduğu heyet Macaristan Kimya Sendikası genel merkezini ziyaret ederek iki ülke sendikal hareketi üzerine bilgi ve deneyimlerini paylaştı. Burada bir konuşma yapan Genel Sekreterimiz Ahmet Kabaca aynı sektörde bulunan Petrol-İş ile Macaristan Kimya Sendikası'nın örgütlü olduğu işyerlerinin belirlenmesi ve ortak çalıma yürütülmesi gerekliliğine vurgu yaptı. Kabaca'dan sonra söz alan Macaristan Kimya Sendikaları Başkanı Tamas Szekely bu alanda yapılacak bir çalışmanın her iki ülkede aynı sektörde çalışan işçilerin yararına olacağını belirtti.