POAŞ Gerçeği-1 | Tuncay Mollaveisoğlu-Akşam

Artık önü kapandı Petrol Ofisi'nde devleti zarara uğratan Aydın Doğan başka devlet ihalelerine giremeyecek. Çünkü özelleştirme yasalarına göre; özelleştirme işlemlerini riske sokan, kamu zararına yol açan şirketlerin ihalelere katılması yasak İş-Doğan Ortaklığı, Petrol Ofisi'ni satın alırken kamuyu defalarca zarara uğratmış, son olarak da borçlarını ödeyemediğini söyleyerek, 271 trilyon liralık kamu alacağının ertelenmesini istemişti. Doğan Grubu'nun borcu, yine kamuyu zarara uğratan bir yolla ve usulsüz bir uygulama ile 2007 yılına kadar ertelendi. POAŞ'ı nasıl satın aldı? Petrol Ofisi ile ilgili her işlemde katmerli suç işleyen Doğan Grubu, yolsuzluklarının mürekkebi kurumadan TÜPRAŞ ihalesi ile ilgilenmeye başladı. Bu girişim akıllara POAŞ'ın özelleştirilmesinde yaşanan vurgunları getirdi. POAŞ'ı cebinden tek kuruş koymadan İş Bankası ile birlikte satın alan Aydın Doğan'ın, TÜPRAŞ'a da yolsuzluk tarihine geçen 'kendi kendini ödeyen özelleştirme' yoluyla mı talip olacağı konuşuluyor. Borç çıkmazı içinde Milyar dolarlık piyasa değeri olan TÜPRAŞ'ı almak isteyen Doğan Grubu'nun, Petrol Ofisi'nden kaynaklanan 271 trilyon liralık borcunu ödeyememesi gündeme bomba gibi düştü. Çünkü uzun süredir borç çıkmazı içinde olduğu bilinen Doğan Grubu'nun, bu borcunu 2007 yılına kadar 'ötelemesi', zor durumda olduğunu itiraf etmesi olarak yorumlandı. POAŞ'ı hortumladılar Petrol-İş Uzmanı Ayfer Eğilmez, İş-Doğan Ortaklığı'nın yasaları defalarca çiğnediğini, bir suç silsilesi halinde Petrol Ofisi'ne sahip olduklarını söylüyor. Eğilmez, Doğan Grubu'nun TÜPRAŞ'la ilgilenmesine ise ' bu kadarına pes' yanıtını veriyor. Eğilmez;, 'Kamuyu zarara uğratan Doğan Grubu'nun bundan sonra katılacağı kamu ihalelerinde baştan elenmesi gerekir' diyor. Eğilmez, İş-Doğan'ın POAŞ'la birleşerek borçlarını ödetmesi de büyük bir hortumlamadır diyor. Çünkü zarar etmesi imkansız petrol ofisi bu hortumla zarar eden ve vergisini ödeyemeyen bir şirket haline geldi. 90 milyon dolar 'faize teminat' Doğan Grubu'nun 'borç ötelemesinde 90 milyon dolar ek teminat verdik' açıklaması kamuoyunu yanlış bilgilendirmeye yönelik. Çünkü İş-Doğan Ortaklığı, Özelleştirme İdaresi'ne hala usulsuz olarak hisse senetlerini teminat olarak gösteriyor. 90 milyon dolarlık teminat ise 2007 yılına yayılan borcun faizinin teminatı. Yolsuzluk Komisyonu'nda POAŞ Bu görülmemiş özelleştirmeyi baştan sona mercek altına alan Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu, POAŞ raporunda, davaya konu olan usulsüzlüğü ayrıntılarıyla anlatıyor. Raporda Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK), birleşme şartına dikkat çekiliyor. SPK İş-Doğan A.Ş'den, teminatsız kalabilecek alacaklar için her tür ve miktarda teminatın derhal yerine getirileceği sözünü istiyor. Üstelik bu sözün şirketlerin yönetim kurulu kararı ile verilmesini şart koşuyor. Doğan Holding ve İş Bankası da POAŞ ile birleşebilmek için her türlü teminatı vereceklerini garanti ediyor. Yeterli teminat sağlayacakları garantisiyle POAŞ ile birleşip, borçlarını POAŞ'ın karına yükleyen İş-Doğan A.Ş, daha sonra verdiği sözü tutmuyor. ÖİB sonucu bekliyor Özelleştirme İdaresi, İş- Doğan'ın borçlarını sürpriz bir şekilde ötelemeden önce, şirket aleyhine dava açmıştı. Bu dava sürerken, borçların vadeye yayılmasına karar verildi. İş-Doğan Ortaklığı , Özelleştirme İdaresi'nin (ÖİB) itirazına rağmen Sermaye Piyasası Kurulu'nun 'olur'u ile Petrol Ofisi ile birleşmiş, devletin alacağı tehlikeye düştüğü için de İdare, birleşmeye karşı dava açmıştı. Yeterli teminat bulamadılar Özelleştirme İdaresi, birleşmenin ardından POAŞ hisselerinin teminat olarak verilmesini kabul etmedi. Çünkü piyasa koşullarına göre hisse senetlerinin değeri sürekli değişiklik gösteriyordu. İdare, İş-Doğan'dan söz verdikleri gibi yeterli teminat vermelerini istedi. Ancak İş-Doğan amacına ulaşmıştı. POAŞ'la birleşen şirket, İdare'ye başka teminat vermeyeceklerini iletti. Bunun üzerine Özelleştirme İdaresi birleşmeye karşı İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi'nde dava açtı. Hisse senetleri teminat olur mu Yolsuzluk Komisyonu'nun, dönemin ÖYK yöneticileriyle ilgili Meclis Soruşturması açılmasını istediği konulardan biri POAŞ hissesinin satışında teminat olarak hisse senedinin gösterilmesi olayı. Raporda 'Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespit ve İhale Yönetmeliği'nin 'Teminat Olarak Kabul Edilebilecek Değerler' maddesine dikkat çekiliyor. Maddeye göre teminatlar; 'Tedavüldeki Türk Lirası, İdarece belirlenecek döviz cinsi, Hazine Müsteşarlığı'nca İhale Mevzuatı ile ilgili olarak belirlenen bankaların veya yetkili finans kuruluşlarının vereceği, İdarece şartları belirlenecek teminat mektupları ve devlet tahvilleri, teminat olarak kullanılması mümkün olan Hazine Bonoları ve Hazine kefaletini haiz tahviller' olabilir. Oysa yüzde 25.8 oranındaki POAŞ hissesinin satışında bu yönetmelik hükümleri çiğnendi. Hisse senetleri teminat olarak kabul edildi. Yolsuzluk raporunda ' hisse senedi rehninin teminat olarak kabulüyle usulsüz ve mevzuata aykırı bir işlem yapılmıştır' deniliyor. Kamunun alacağı tehlikede Raporda hisse senetlerinin rehnedilmesinin kamunun alacağını nasıl tehlikeye attığı da bir örnekle açıklanıyor. 05.06.2003 tarihinde ÖİB'nin faiz hariç anapara alacağı 271.2 trilyon lira iken, İdare lehine rehnedilmiş hisselerin değerinin 261.5 trilyon lira olduğu vurgulanıyor. 30.06.2003 tarihinde ise aynı orandaki hisselerin değerinin 236.3 trilyon liraya düştüğü belirtiliyor. Raporda İş-Doğan A.Ş'nin bu hisseler karşılığında toplam borcunun 358.7 trilyon lira olduğu, mevcut teminatların ise borcun yalnızca yüzde 66'sını karşıladığı vurgulanıyor. İşte bu nedenle dönemin ÖYK sorumluları ile ilgili 'Meclis Soruşturması' açılması isteniyor. ÖYK suç işledi Özelleştirme İdaresi'nin 'hisse senedi teminatı' ile ilgili açtığı dava sürerken borç öteleme operasyonu gerçekleştirildi. ÖYK'nın kararı ile yapılan bu operasyonda suç işlendi. Çünkü yasalara aykırı olarak İş-Doğan Ortaklığı hala hisse senetlerini teminat gösteriyor. 'Öteleme' skandalı Petrol Ofisi ihalesine İş Bankası ile ortak giren Doğan Grubu'nun, 1.2 milyar doları nasıl ödeyeceği merak konusu olmuştu. Çünkü bu parayı karşılayacak güçlerinin olmadığı biliniyordu. Ancak plan kısa sürede anlaşıldı. İş-Doğan, POAŞ'ın yüzde 51'ini borçlanarak alıp, bu borcu yine POAŞ'ın üzerine yıktı. Yani ceplerinden tek kuruş çıkmadan, satın aldıkları şirkete borçlarını ödetmeye başladılar. Daha sonra halka arz edilmesi gereken yüzde 25.8'lik POAŞ hissesi de blok halde İş-Doğan'a satıldı. Üstelik teminat mektubu almadan ve 3 yıl vade ile. Ancak Doğan Grubu'nu rahatlatan tüm bu usulsüz yöntemlere rağmen, Aydın Doğan borcunu ödeyemedi. Özelleştirme Yüksek Kurulu ise şok bir kararla 271.3 trilyon liralık borcu 2007 yılına yaydı.