Shell işçileri küresel bir sendika ağı kurdu

Toplantı, Shell'in petrol fiyatlarının düşmesi nedeniyle 6 bin 500 işte kısıntıya gideceğini açıklamasından hemen sonra yapıldı. Fiyatlardaki düşüş sektörde istihdamı kısma dalgasına yol açtı. Chevron, Halliburton, Baker Hughes, Centrica gibi diğer petrol üretim ve hizmet şirketleri de benzer kararlar aldı. Sektörle ilgili çevrelere göre, petrol fiyatları nedeniyle bu yıl içinde 100 bin işçinin işten çıkarılacağı tahmin ediliyor.

Shell, genel merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde bulunan çokuluslu bir enerji ve petrokimya grubu. Shell grubunun ana şirketi, İngiltere ve Galler'de kurulu bulunan Royal Dutch Shell'dir. 90.000 dolayında işçi istihdam eden Shell 70'ten fazla ülkede faaliyet gösteriyor ve günde 3,1 milyon varile eşdeğer petrol üretiyor.

Hollanda'dan FNV sendikası temsilcilerinin yaptıkları sunuş üzerine, katılımcılar, petrol sektörünün özelliklerini ve Shell'deki genel durumu değerlendirdiler. Sektör hâlâ sermaye yoğun nitelikte, işgücü maliyetleri nispeten düşük, şirketler küresel ölçekte asli faaliyetlere odaklanmış durumda, asli olmayan işleri düşük maliyetli tedarikçi firmalara yaptırıyor.

Toplantıda katılımcılar dünyadaki Shell işletmelerinde çalışma ilişkileri ve sendikal durum konusunda bilgi ve deneyim alışverişinde bulundular ve tartıştılar. Shell sendikalarının temsilcilerinin vurguladığı sorunlar arasında şunlar yer alıyordu: asli olmayan işlerde güvencesiz çalışmanın artması, toplu sözleşme süreçlerinin önündeki engeller ve zorluklar, şirketler tarafından sendikalara bilgi verilmemesi ve danışılmaması. Hollanda'da bile sendikalı işçi oranının yüzde 20'den fazla olmadığı belirtildi.
Kuzey Amerika'dan Birleşik Çelik İşçileri Sendikası'nın temsilcileri, Shell ile 2015'te sözleşme görüşmeleri sırasındaki mücadele konusunda toplantıya bilgi verdi. Katılımcılar müzakerelerde iki ana konu olduğunu öğrendiler: taşeron işçileri ve işletmenin devri halinde kazanılmış hakların geçerliğini koruması. Görüşmelerde anlaşmaya varılmaması üzerine 3 bin işçi (ki sektörün yüzde 10'u demek oluyor) greve çıktı. Günlerce süren grev sonucunda taşeron işçileri ve kazanılmış hakların korunması konusunda anlaşmaya varıldı. Ne var ki grevden bu yana ABD'deki Shell işletmelerinde çalışma ilişkileri gergin.

Pakistanlı katılımcıların Insaf Shell İşçileri Sendikası'na Shell'in uyguladığı baskı yöntemlerini anlatması üzerine, bu politika ve yöntemler diğer katılımcılarda yoğun bir öfke yarattı. Pakistan'daki yerel Shell yönetimi, sendikanın tesciline karşı itirazda bulunarak 300 işçinin sendika kurma hakkı olmadığını iddia etmişti. Toplantıda Pakistan'daki durum hakkında bir dayanışma bildirgesi oybirliğiyle kabul edildi.

Küresel sendika ağının kurulmasının yanı sıra, toplantıda bir eylem planı görüşülüp kabul edildi. Eylem planında Shell sendika ağının etkin ve yapıcı bir şekilde kullanılması, e-postalarla ve oluşturulacak facebook sayfasıyla etkin iletişim kurulması ve Shell işletmelerindeki çalışma koşullarıyla ilgili bir veri tabanı oluşturulması yer alıyor. Shell sendika ağı uluslararası dayanışma için kaynak yaratma olanağını da inceleyecek ve şirket yönetimiyle etkileşim sağlamaya çalışacak.

Toplantıdaki delegeler ağ çalışmalarını yürütmek üzere bir Yürütme Kurulu oluşturdu. Kurul Hollanda (Avrupa'yı temsilen ve genel koordinatör olarak), ABD (Kuzey Amerika), Singapur (Asya-Pasifik), Arjantin (Latin Amerika), Irak (Ortadoğu ve Kuzey Afrika) ve Gana (Sahraaltı Afrika) temsilcilerinden oluşacak.

Shell küresel sendika ağının ikinci toplantısı 2016 yılında Hollanda'da yapılacak.

IndustriALL Küresel Sendika Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Özkan şöyle dedi: “Singapur toplantısı bütün dünyadaki Shell işletmelerinde sendikal güç oluşturmak için mükemmel bir başlangıç. Shell işçilerinin zorluklara ve çalışma koşullarının kötüleşmesine karşı mücadele verme zamanı gelmiş bulunuyor.”

Çeviri: Petrol-İş Dış İlişkiler Servisi