Tüpraş, 03.03.2005 Tarihinde Yapılacak Hisse Satışı İşleminin Yürütmesinin Durdurulması ve İptali İstemini İçerir Dava

Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi

Başkanlığına

2.3.2005

3.3.2005 Tarihinde Yapılacak Hisse Satışı İşleminin

Yürütmesinin Durdurulması ve İptali İstemini İçerir Dava

Davacı                           : Petrol İş Sendikası

Vekili                         : Avukat Gökhan Candoğan

                                   Bülten sok.4/9 Kavaklıdere, Ankara

Davalı                        : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Ankara

D.Konusu                   : Kamu şirketi olan Tüpraş’da mevcut %65.76 oranındaki kamu hissesinden %14.76 oranındaki payın İMKB Toptan Satışlar Pazarı’nda 3.3.2005 tarihlinde satılmasına ilişkin davalı idare kararının iptali, 1.3.2003 tarihinde kamuya duyurulan satışın 3.3.2003 tarihinde yapılacak olması karşısında, öncelikle yürütmenin durdurulması kararı verilmesi ve iptal istemi içerir dava dilekçesidir

A. Açıklamalar                     :

Vekili bulunduğum Petrol İş Sendikası, petro kimya sektöründe çalışan işçilerin üyesi bulunduğu, Türk-İş’e bağlı bir işçi sendikasıdır. Sendika, davaya konu şirket olan Tüpraş’da da örgütlü sendika olup toplu iş sözleşmesi imzalama hak ve yetkisine sahiptir.

Davacı Sendika’nın örgütlü bulunduğu şirketin ve işçilerin hak ve menfaatleri doğrultusunda, hukuka aykırı bulduğu işlemlere karşı dava açma hakkı bulunduğu yargı içtihatları ile ortaya konulmuştur. (Son olarak Tüpraş’da bulunan kamu payının blok olarak satılması işlemine karşı Sendika tarafından açılan dava sonucunda ihale ve işlem süreci iptal edilmiş, iptal kararı Danıştay tarafından da onanarak kesinleşmiştir)

B. Dava Konusu İşlem

Dilekçemiz ekinde 1.3.2005 tarihli Borsa Bülteninde Tüpraş ile ilgili açıklamaları içerir bölüm sunulmaktadır. Bu açıklamalar ile, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın, Tüpraş’da bulunan kamu yapından %14.76 oranındaki payı, İMKB Toptan Satışlar Pazarında 15.40 YTL fiyat üzerinden 3.3.2005 tarihinde satmak istediği belirtilmiştir.

Satışa aracılık edecek İş Yatırım Menkul Değerler ve Global Menkul Değerler firmalarının açıklamaları da satışın 3.3.2005 tarihinde belirtilen esaslar dahilinde yapılmasını öngörmektedir.

Dava ile öncelikle yürütmesinin durdurulması akabinde de iptali istenilen karar, %14.76 oranındaki kamu payının 3.3.2005 tarihinde 15.40 YTL bedel üzerinden İMKB Toptan Satışlar Pazarında, yurt dışında yerleşik kurumsal yatırımcılara satılmasına ilişkin davalı ÖİB’nin kararıdır.

C. Hukuka Aykırılıklar

1. Davalı İdare Bu Yöntemle Özelleştirme Yapmak/Hisse Satışı Gerçekleştirmek Hak ve Yetkisine Sahip Değildir

Davalı idare, borsaya bildirdiği açıklamasında bu işlemi hangi yetkiye dayalı olarak yaptığının açıklamasını yapmamıştır. Bilindiği gibi 4046 sayılı yasaya göre, asli karar organı Özelleştirme Yüksek Kurulu olup, ÖİB, sadece, ÖYK tarafından alınan kararları uygulama merciidir.  4046 sayılı yasanın ÖYK’nın görevlerini düzenleyen 3.maddesinde,

             c) Kuruluşların; satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemek,

             d) Özelleştirme programına alınan kuruluşların "satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi" yöntemleriyle (1.8.2003 Tarih ve 4971 sayılı Kanunla Değişik) yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihai kararları onaylamak,

denilerek bu yetki ortaya konulmuştur.

Böylesi bir satış işleminin yetki yönünden değerlendirilmesi için, öncelikle, ÖYK tarafından ÖİB’ye açık bir şekilde işlemin yapılması için yetki verilip verilmediğinin incelenmesi gerekmektedir.

Tüpraş hisselerinin İMKB Toptan Satışlar Pazarında satışının yapılabilmesine ilişkin alınmış bir ÖYK kararı bulunmamaktadır. İŞLEM ÖNCESİNDE BU KONUDA ALINMIŞ VE KAMUYA DUYURULMUŞ BİR ÖYK KARARI YOKTUR. Tüpraş ile ilgili mevcut 12.10.1999 tarihli ÖYK kararı, idareye, genel anlamda 4046 sayılı yasa hükümlerine göre satış yetkisi veren bir karardır.

Oysa, İMKB Toptan Satışlar pazarında satış yapılabilmesi için özel yetki veren bir ÖYK kararının varlığı şarttır.

İdare, 2002 YILINDA PETROL OFİSİ AŞ’NİN %25.8.ORANINDAKİ HİSSESİNİN İMKB TOPTAN SATIŞLAR PAZARINDA SATILABİLMESİ İÇİN İŞLEM YAPTIĞINDA, ÖNCE 2002/41 SAYILI ÖYK KARARI ALINMIŞTIR.

Bu ÖYK kararında, açık bir şekilde, İMKB Toptan Satışlar Pazarında satış yapılabilmesi için idareye yetki verilmiş, satışın hangi fiyattan ve hangi koşullarda olacağı düzenlenmiş ve bu ÖYK kararı sonrası alıcı ile satıcı arasında 31.7.2002 tarihli ‘Hisse Satış Sözleşmesi’ imzalanması sonrası satış yapılabilmiştir.

ŞİMDİYSE, ORTADA YETKİ VEREN ÖYK KARARI OLMADAN, HİSSE SATIŞ SÖZLEŞMESİ İMZALANMADAN İKİ GÜNLÜK BİR SÜREDE HİSSE SATIŞI YAPILMAK İSTENİLMEKTEDİR.

Bu husus, dava konusu işlemin açık bir şekilde 4046 sayılı yasa hükümlerine aykırılığını ortaya koymaktadır.

2. Rekabet Kurumu Onayı Bulunmamaktadır

Satılmak istenilen hisse oranı %14.76’dır. Önemli sayılabilecek oranda bir hisse satılmak istenilmektedir. Böylesi bir satış öncesi 4054 sayılı Rekabet Yasası ve ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde Rekabet Kurumundan onay alınma zorunluluğu bulunmaktadır.

Rekabet Yasası hükümlerine göre bu işlem birleşme/devralma niteliğindedir.  Bu birleşme/devralmanın geçerli olabilmesi için öncesinde Rekabet Kurumu’na bildirim ve onay alınması yasal zorunluluktur. Bu olmadan işlem tesisi hukuka aykırı olacaktır. Bu yönüyle de işlem yetki yönünden sakattır.

3. Satış Kararı ve Başvuru Süreci Borsa Mevzuatına Aykırıdır

İMKB’de toptan satışları içeren en son düzenleme, 21.7.2004 tarihinde İMKB tarafından yayımlanan ‘Toptan Satışlar Pazarının Kuruluş ve İşleyiş Esasları’ ismini taşıyan 207 sayılı Genelge’dir.

Bu genelgenin ‘V. Başvuru ve Başvuruda İstenen Belgeler’ başlıklı maddesinde,

TSP’nda satış başvuruları işlem yapılmasının talep edildiği tarihten asgari 3 iş günü önce Borsa Başkanlığına gerekli tüm bilgi ve belgelerle birlikte tam olarak yapılır. TSP’nda satış başvurularında talep edilen işlem tarihi SPK’nın ilgili düzenlemelerinde belirtilen minimum süreden erken olamaz.

Hükmü bulunmaktadır. Bu düzenleme ile en az asgari üç iş günü öncesinde Borsa’ya başvuru yapılması gerekirken, 3.3.2005 tarihinde yapılmak istenilen satış ile ilgili Borsa’ya 1.3.2005 tarihinde başvuru yapılmıştır. Bu nedenle başvuru süre yönünden hukuka aykırıdır.

Ayrıca, belirlenen satış fiyatı olan 15.40 YTL’ye nasıl ulaşıldığı belirsizdir. Tüpraş hisseleri 1.3.2005 tarihinde 16.80 YTL üzerinden işlem görmüştür. Daha düşük bir satış fiyatı belirlenmesinin gerekçesi bilinmediği gibi, nisan 2005 ayında Genel kurul düzenleyerek 2004 yılı karının ortaklarına dağıtılması kararı alacak TÜPRAŞ’da, bir ay öncesinde, normal işlem fiyatının daha altında bir fiyat ile satış yapılmak istenilmesi, kanımızca kamu yararına aykırı olacaktır.

D. Yürütmenin Durdurulması İstemi Hakkında

Satış kararı kamuoyuna 1.3.2005 tarihinde borsa aracılığıyla duyurulmuştur. Satışın gerçekleştirilmek istenildiği tarih ise 3.3.2005’dir, yani, duyurudan sonra iki gün içinde. Yetki yönünden açık bir şekilde hukuka aykırı olan bu işlemin yürütmesinin durdurulması öncelikli bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. 

Yürütmenin durdurulmaması halinde yurt dışında yerleşik yatırımcılara hukuka aykırı bir şekilde satış gerçekleştirilmiş olacak ve ötesinde, idarenin hukuka aykırı tutumundaki ısrarı nedeniyle ülkemiz güç durumda kalacaktır.

Tüpraş gibi ülkenin gözbebeği ve en büyük şirketinin, üstelik de yoğun bir şekilde tartışılan bir yıllık bir ihale sürecinin ardından, sessiz sedasız ve toplam üç günlük sürede, kim olduğu bilinmeyen ‘yurt dışında yerleşik yabancı kurumsal yatırımcılara’ satılmak istenilmesi bir çok soru işaretini de içeren bir başka ÖİB uygulaması olmaktan öte bir anlam içermemektedir.

Bu nedenle, dosyanın ivedilikle ele alınmasını, bariz hukuka aykırılık ve telafisi mümkün olmayan durumların oluşmasının engellenebilmesi için, idarenin savunması alınıncaya kadar yürütmenin durdurulmasını talep zorunluluğu doğmuştur.

E. Belgeler

Dava dilekçemiz  ekinde sunulan belgeler aşağıda belirtilmiştir;

1. vekaletname

2. 1.3.2005 tarihli borsa bülteni ilgili kısmı

3. POAŞ’da mevcut %25 payın İMKB Toptan satış Pazarında satılmasına ilişkin örnek ÖYK kararı ve bu karara dayalı olarak imzalanan Hisse Satış Sözleşmesi

4. Borsa Toptan satışlar pazarı ile ilgili 207 sayılı genelge

F. Sonuç ve İstem

Yukarıda belirtmeye çalıştığımız hususlar doğrultusunda,

1. Tüpraş’da bulunan kamu hissesinden %14.76 oranındaki hissenin İMKB Toptan Satışlar Pazarında 15.40 YTL bedel üzerinden 3.3.2005 tarihinde yurt dışında yerleşik kurumsal yabancı yatırımcılara satışa dair ÖİB kararının iptaline,

2. Satışın 1.3.2005 tarihinde kamuoyuna duyurulması ve 3.3.2005 tarihinde yapılmak istenilmesi karşısında dosyanın ivedilikle incelenmesi ile idarenin savunması alınıncaya kadar yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini, akabinde, dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasını,

3. Dava masrafı ve vekalet ücretinin davalı idare üzerinde bırakılmasını, Saygıyla müvekkil adına dilerim.

Davacı Vekili

Avukat Gökhan Candoğan