PET- KİM | Kadir Dikbaş-Zaman

Petkim'in yüzde 51'lik hissesinin blok olarak satışına yönelik ihale dün yapıldı. Carmel-Limak, TransCentralAsia Petrochemical, Zorlu Holding AŞ, Hokan Chemicals, Çalık-IOCL, Naksan-Torunlar-Toray-Kiler, Fırat Plastik AŞ ve Socar&Turcas-Injaz gruplarının yarıştığı ihaleyi, 2 milyar 50 milyon dolar fiyat veren TransCentralAsia Petrochemical Holding Ortak Girişim Grubu kazandı. Fiyat, genelde beklentilerin üzerinde. Öyle ki, önceki akşamki Borsa değerine göre, hisselerin yüzde 51'lik kısmı 722,7 milyon dolar ediyordu. Peki fiyat neden bu kadar yüksek çıktı? Şüphesiz, uzunca bir süredir devam eden yüksek petrol fiyatları, petrole dayalı üretim yapan şirketlerin önemini ve değerini artırdı. Bunun yanında Pektim, Türkiye ve Türkiye piyasası için önemli bir tesis. Alanında tek. Bugün 14 fabrika ve aralarında bir liman ve 1 barajın da bulunduğu 10 yardımcı birim ile pek çok sektörün ana girdisi olan 50'nin üzerinde petrokimyasal ürün üretiyor. Türk sanayiinin vazgeçilmez bir kuruluşu. Ürettiği hammaddelerden plastikler ve sentetik kauçuklar; inşaat, otomotiv, tarım, elektrik, elektronik, ambalaj sektörlerinin önemli girdilerinden. Sentetik elyaflar ise tekstil sektöründe kullanılıyor. Ayrıca, ilaç, deterjan, boya, kozmetik gibi birçok sanayi sektörü için hammadde üretilmekte. Özelleştirme kapsamında olmasına rağmen, son yıllarda şirkette önemli yatırımlar yapıldı, verimlilik artışları sağlandı. Pazar sıkıntısı yok. Müşterilerin sıra beklediği nadir tesislerden biri. Üretim yaptığı sektör, hızla büyüyor. Talebe cevap veremediği için pazar payı yüzde 30'un altına inmiş. Geri kalan kısım ithalatla karşılanıyor. Türkiye'de kişi başına plastik tüketimi Avrupa'nın çok gerisinde. Sektör yakın gelecekte iki kat büyüme potansiyeline sahip. Böylesi bir pazarda Pektim gibi bir kuruluşa sahip olmak önemli bir fırsat. Hatırlanacağı gibi Petkim'in yüzde 88,86'lık hissesi için 2003 yılında blok satış kararı alınmış, aynı yıl haziran ayında yapılan ihaleyi, 605 milyon dolarlık teklifle Uzanlar'a ait Standart Kimya AŞ kazanmıştı. Ancak alıcı şirket, tanınan süre içinde yükümlülüklerini yerine getiremediği için ihale iptal edildi. Bir süre sonra yapılan ikinci satış denemesi de, yeterli talep olmaması yüzünden başarısızlıkla sonuçlandı. Dün yapılan ihaledeki fiyattan hemen herkes memnun. Bazıları "rekor" olarak değerlendiriyor. Tek sorun, ihaleyi kazanan şirketlerin kendilerini kamuoyuna anlatmamaları. Özelleştirmeden maksat, satılan tesisin ülke ekonomisine daha fazla katkı yapmasını, alan şirketin teknoloji, bilgi birikimi ve yeni yatırımlar getirmesini sağlamaktır. O bakımdan ihaleyi kimin aldığı, hedeflerinin ne olduğu önemli. Ama ne yazık ki, ihale saatine kadar kamuoyu, hatta basın bile sadece ismini biliyordu ihaleyi alan grubun. İhale sonrasında yapılan kısa açıklama da doyurucu olamadı. Oysa adettendir, ihaleyi alan şirketin sahibi ve yöneticileri çıkıp grubun ortaklık yapısı, planları, hedefleri ve ödeme şekli konusunda açıklama yapar. Bu ihalede bunu göremedik. 2 milyar dolarlık ihaleyi kazanan grubun patronları ortada yoktu. Açıklamayı, Türk danışman yaptı. TransCentralAsia Petrochemical Holding Danışmanı Haluk Ulusoy'un kısa açıklamasına göre, grubu oluşturan üç büyük ortak şunlar: Finansman yatırımcısı olarak Rus bankası Investment Bank Troika Dialog, stratejik yatırımcı olarak Kazakistan merkezli Caspi Neft ile Investment Industrial Group Eurasia. Ulusoy, "Bunların yanı sıra çok ciddi enerji yatırımları yapan Kazak yatırımcılar var." diyor. Evet adı açıklanan şirketler Rusya'da ve Kazakistan'da faaliyet gösteren önemli şirketler. Ama böylesine önemli bir ihalede, alıcılar hakkındaki açıklama habercilerin ısrarı üzerine yapılıp bir de kısaca geçiştirilince ortaya kocaman bir "Kim? ve kimler?" sorusu ortaya çıkıyor. Umarız konsorsiyum ortakları, en kısa zamanda basına ve kamuoyuna tatmin edici bilgi verir, oluşan soru işaretlerini ortadan kaldırır.