ESNEK, KURALSIZ VE GÜVENCESİZ ÇALIŞMA İSTEMİYORUZ!

Geçtiğimiz hafta TBMM’ye sunulan, ardından Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülerek birçok maddesi kabul edilen Torba Kanun içerdiği düzenlemelerle esnekleşme ve güvencesizleşme yoluyla işçi sınıfının temel bazı haklarını ortadan kaldırmaktadır.

Kısaca Torba Kanun olarak ifade edilen ve 43 maddeden oluşan “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, salgın döneminde işçileri değil işverenleri kollayan düzenlemelerden bir yenisidir.

İşverenlere, teşvikler, vergi ve prim ödeme kolaylıkları, şirketlerin ödediği kurumlar vergisinin düşürülmesi yönünde Cumhurbaşkanına yetki verilmesi gibi birçok maddeyi içermektedir. İşverenlere verilecek bu teşvik ve kolaylıkların maliyeti ise İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacaktır. İşçilerin birikimleri ile oluşmuş olan bu Fon, salgın döneminde emekçilerin uğradığı gelir kaybı ve düşen alım güçlerini telafi etmek için kullanılabilecekken tersi yapılmaktadır.

İşsizlik Sigorta Fonu’ndan yararlanma koşullarının işçiler lehine genişletilmesi yerine işverenlere yeni kaynaklar aktarılması hedeflenmektedir.

Ancak bundan daha önemlisi, Torba Kanun düzenlemesi ile çalışanlar bazı temel haklarını kaybedecektir. İşverenlerin esnekleşme yönündeki taleplerinden önemli bir kısmı karşılanmış olacaktır. Düzenleme bu haliyle TBMM’de kabul edildiği takdirde;

- Çalışanların dörtte birinden fazlası, kıdem tazminatı hakkını kaybedecektir. 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanların iki yıl süreyle belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalışmalarının önü açılacaktır. Kanunda belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilmesi için getirilen şartlar ve bu sözleşmelerin üst üste (zincirleme) yapılamayacağı koşulu kaldırılmaktadır. Çalışma çağındaki nüfusun beşte biri ve ücretli/yevmiyeli istihdamın %28’inden fazlası bu yaş grubunda yer almaktadır. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanların kıdem tazminatı ve ihbar hakları olmayacaktır. İş güvenceleri ortadan kalkacak, işe iade davası açamayacaklardır. Ayrıca, bu tür sözleşmelerle çalışanların sendikalı olması zorlaşacak, sendikal örgütlenmenin önüne yeni bir engel çıkarılmış olacaktır.

- Kayıtdışı işçi çalıştıran işveren adeta ödüllendirilmektedir. 2019 başından 17 Nisan 2020 arasında işten çıkarılan ya da kayıt dışı çalışan işçilerin söz konusu kanun yürürlüğe girdikten sonraki 30 gün içerisinde en son çalıştıkları özel sektör işverenine başvurmaları ve fiilen çalışmaya başlamaları halinde işverene her prim günü için günlük 44,15 lira teşvik sağlanacaktır. Bu yolla, kayıtdışı işçi çalıştıran işverenlere bir idari para cezası verilmeyecek aksine Anayasa’ya da aykırı bir düzenlemeyle ödüllendirilmiş olacaklardır.

- 25 yaş altında olan ve ayda 10 günden az çalışan gençlerin, emeklilik hakları ötelenecektir. 10 günden az çalıştırılan 25 yaş altı gençlerin %2 iş kazası ve meslek hastalıkları primi ile %7,5’i işveren %5’i sigortalıya ait olmak üzere %12,5 oranında genel sağlık sigortası primi işveren tarafından ödenecektir. Ancak genç çalışanlar için ihtiyarlık (emeklilik) primi ödenmeyecektir. Bu durumda, bu biçimde çalıştırılan gençlerin 25 yaşına kadar emeklilik hakları ertelenmiş olacaktır.

- Esnek bir çalışma biçimi olan kısmi süreli çalışma teşvik edilecektir. Torba Kanun’da özellikle kısmi süreli istihdamı teşvik eden maddeler bulunmakta ve işçi lehine görünen düzenlemelerle özellikle 25 yaş altı çalışanlar için tam zamanlı çalışma zamanla bir seçenek olmaktan çıkarılmaktadır.

Bu ve benzeri, kabul edilemez düzenlemeler içeren Torba Kanun işçi sınıfının temel haklarını ortadan kaldıracaktır. İstihdamda esnekleşmeyi yaygınlaştıracak, sendikal örgütlenmeyi baltalayacaktır.

Kırmızı çizgimiz kıdem tazminatı hakkımızı, çalışanların önemli bir bölümü için ortadan kaldırmayı hedefleyen bu düzenlemeyi kabul etmiyoruz.

İşçilerin adil ve yeterli bir ücret alabilecekleri, güvenceli ve kurallı bir çalışma düzeni istiyoruz. Salgında işverenler değil asıl işçiler korunmalı, İşsizlik Sigortası Fonu işverenlere teşvikler için değil zor durumdaki emekçilerin desteklenmesi için kullanılmalıdır.

Petrol-İş Sendikası, esnek, güvencesiz ve kuralsız çalışma risklerini arttıracak Torba Kanun’un ilgili maddelerine karşı konfederasyonumuz Türk-İş’in 27 Ekim Salı günü (yarın) yaptığı kitlesel basın açıklamalarına şubelerinin bulunduğu illerde tüm gücüyle katılım sağlayacaktır.

İşçiye ölümü gösterip sıtmaya razı etmeyi amaçlayan düzenlemeye karşı tavrımız, mücadeleyi yükseltmek ve haklarımızı sonuna kadar savunmak olacaktır.

Yaşasın Ekmek, Barış ve Özgürlük Mücadelemiz!

Petrol-İş Sendikası
Merkez Yönetim Kurulu adına
Süleyman Akyüz
Genel Başkan