Sendikal hareket susturuluyor

Bir katılım ve danışma sürecinin ürünü olan yeni anayasa taslağını askeri rejimin bir kenara atmasından hemen sonra, 15 Ocak 2013'te çıkarılan kararname, demokratik ilkeleri ve sendikal hakları ayaklar altına almanın en son örneğini oluşturuyor.

En kötüsü, kararnamenin 14. maddesi, bütün kamu görevlilerinin siyasal bir partiye üyelik için başvurmasını, üye olmasını veya siyasal partide görev üstlenmesini yasaklıyor. 14. madde “kamu görevlisi” terimini, seçilmiş ya da atanmış bütün sendika görevlilerini kapsayacak şekilde tanımlıyor.

Kararnamenin, Fiji Sendikalar Kongresi'nin (FTUC) sendikaları kapsayacak yeni bir muhalefet partisi kurmak üzere düzenlediği özel delege toplantısından birkaç gün sonra çıkarılması tesadüf değil. 14. maddenin bir başka hükmüne göre, bir sendika görevlisi siyasal bir partiyi desteklediğini bile açıklayamayacak.

Bir sendika yöneticisi siyasal bir partiye üyelik için başvurur ya da üye olur veya partide görev üstlenirse, o kişi sendikadaki görevinden istifa etmiş sayılacak. Bu kararnameye aykırı davranan herkes 50 bin dolar para cezası ve 5 yıl hapis cezası ile karşı karşıya kalacak.

Siyasi partilerin tasfiyesi

ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow konuyla ilgili şöyle bir açıklamada bulundu: “Rejim ülkedeki sivil toplumu ve sendikal hareketin de içinde yer aldığı muhalefet güçlerini bir kez daha susturmaya çalışıyor. Bütün Fiji yurttaşları politik sürece serbestçe katılamazsa, 2014'te seçimleri yapma vaadinin anlamsız kalacağını uluslararası topluluk kabul etmek zorundadır. Bu kararname, rejimin gerekli gördüğü her aracı kullanarak 2014'te kendisini seçtirmeyi hedeflediğini açıkça ortaya koyuyor.”

Öyle anlaşılıyor ki kararname mevcut birçok partiyi de tasfiye etmeyi amaçlıyor. Partiler, kararnamenin yayımlanmasından itibaren bir aydan kısa bir sürede, asgari 5 bin üyesi olduğunu kanıtlamak zorunda. Ülkedeki dört idari bölgeden gelmesi gerekecek üyelerin 5 bin dolar aidat ödemesi gerekiyor.

Kararname siyasal partilerin adlarının uzunluğunu bile düzenliyor ve parti adlarının ülkedeki yerel dillerde olmasını yasaklıyor. Öngörülen süreye uymayan partilerin bütün malvarlığıne rejim tarafından el konacak. Yeni kurallara uymayan politik partiler faaliyetlerini buna rağmen sürdürecek olursa, parti yöneticileri 50 bin dolar para cezasına ve 5 yıl hapse çarptırılacak.

Küresel federasyonlar ile ITUC ve TUAC'ı çatısı altında bir araya getiren Küresel Sendikalar Konseyi'nin başkanı Ambet Yuson bu konuda şu açıklamayı yaptı: “Kararname, sendikaların politik faaliyetlere katılımını yasaklayarak örgütlenme özgürlüğü ilkelerini açıkça çiğniyor. Siyasal parti kurmak isteyen her kişi ve grup, yasa önünde eşitlik ilkesi uyarınca, bunu gerçekleştirebilmelidir. Kararname bu sınavda açıkça sınıfta kalıyor.”