Sıra iç bağımlılıkta

Hükümetin hedefinde petrol arama ve üretim faaliyetlerinin özelleştirilmesi var. Petrol Kanunu Tasarısı’nı değerlendiren kurumlar, kanunla petrol arama ve üretim faaliyetlerinin uluslararası tekellere açılacağını söyledi. Petrol-İş Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın, enerjide dışa bağımlılığın hat safhada olduğunu, tasarıyla dış bağımlılığa iç bağımlılığın da ekleneceğini ifade etti. Uluslararası tekeller uzun süredir bu kanun için hükümetle iletişim halindeydi.

Petrol Mühendisleri Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası, Jeofizik Mühendisleri Odası, Türkiye Petrol Jeologları Derneği ve Petrol-İş Sendikası, Türk Petrol Kanunu tasarısının Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) özelleştirmesinin önünü açacağını açıkladı.

Özelleştirmeye karşı bir araya gelen meslek örgütleri ve sendikalar, önceki akşam ekonomi muhabirleriyle bir toplantı düzenleyerek, komisyondan geçerek Meclise gelen Türk Petrol Kanunu tasarısı konusundaki endişelerini dile getirdi.

Yeteri kadar arama yapılmadığı ve Türkiye’de birçok bölgede “petrol var mı yok mu” bilinmediğinin belirtildiği açıklamada, Teksas’da yılda 4 bin arama yapılırken, Türkiye’de bugüne kadar toplam 6 bin arama yapıldığı ifade edildi.

6326 Sayılı Petrol Kanunu’nun, ham petrolün aranması, doğal gazın aranması ve üretimi gibi ruhsata tabi faaliyetlerle birlikte, rafinaj, dağıtım, pazarlama ve boru hatları ile taşıma gibi belgeye tabi faaliyetleri düzenlediğinin hatırlatıldığı toplantıda, Doğal Gaz Piyasası Kanunu, Petrol Piyasası Kanunu ile petrolün aranması ve üretimi dışında kalan faaliyetlerin piyasaya zaten açıldığı kaydedildi.

MİLLİ MENFAAT ARANMAYACAK
Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve Petrol Piyasası Kanunu değişikliklerinin ardından Petrol Kanununun değiştirilmek istendiğini, komisyon toplantılarında meslek örgütleri ve sendikalarının taleplerinin hiçe sayıldığını dile getiren Petrol-İş Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın, tasarının şimdi TBMM’ye gönderildiğini kaydetti.

Türk Petrol Kanunu Tasarısı ile mevcut yasada yer alan ‘Milli Menfaatler’ bölümünün kaldırılarak ülke menfaatlerinin gözetilmesi esasının yok sayıldığına dikkat çeken Öztaşkın, bu düzenleme ile uluslararası tekellerin önünün açıldığını kaydetti.

“Bu yasa tasarısı ile devlet adına petrol arama ve üretim faaliyetlerinde bulunan Türkiye Petrolleri AO’nın mevcut kanunda sahip olduğu haklar geri alınarak, kamu kuruluşumuzun özelleştirmesinin önü açılmıştır” diyen Öztaşkın, bu kanunun ardından asıl hedefin TPAO’nun özelleştirilmesi olduğunu söyledi.

EYLEMLER BAŞLAYACAK
Türk Petrol Kanunu tasarısının geri çekilmesi için diplomasi faaliyetlerinin yürüttüklerini ancak sonuç alamadıklarını belirten Öztaşkın, bundan sonra ise önce yapılmak istenenler konusunda kamuoyunu bilgilendireceklerini sonra da toplumu mücadeleye çağıracaklarını kaydetti. Meslek örgütleri ve sendikaları olarak ise 6 Mayıs’ta Ankara’da stand açacaklarını aktaran Öztaşkın, Meclis gündemine geldiği zaman ise Meclis önünde kitlesel eylemler başta olmak üzere, işyerlerinde üretim gelen güçlerini kullanacaklarını dile getirdi. Öztaşkın, eylemlerin dozunun yaşanan gelişmelere göre artacağını kaydetti.

---------------------------------------------------------------------------------------

TASARIDA DİKKAT ÇEKİLEN BAŞLIKLAR
Tasarıya ilişkin meslek örgütleri ve sendikanın dikkat çektiği konu başlıkları şöyle:

* Petrol Arama ruhsatı için yapılacak başvurularda aranan, teknik yeterliliğe ve tecrübeye sahip olunma şartı kaldırılarak, bilgi, ekip ve ekipman yönünden yetersiz şirketlere ruhsat verilmesi sağlanmış ve sektör piyasasının insafına bırakılmıştır.

* Orman sayılan yerlere ilave olarak milli parklarda dahi petrol arama ve üretimi yapılmasının önü açılmıştır.

* Petrol şirketlerinin mevcut kanunda ödemekte mükellef oldukları yüzde 55 toplam vergi oranı yüzde 40’a indirerek, vergi oranlarında yapılabilecek artışlardan kaynaklanan devlet gelirlerinin önüne geçilmiştir.

* Bir şirketin sahip olabileceği arama ruhsat sayısındaki kısıtlama kaldırılırken, tek bir şirketin tekel oluşturabilecek şekilde tüm ülke kara ve deniz alanlarında hak sahibi olmasının riski yaratılmıştır.

MESLEK ÖRGÜTLERİNİN VE SENDİKANIN TALEPLERİ
* Milli menfaatler bölümü yeni yasada da yer almalıdır.

* TPAO’nun devlet adına petrolle ilgili araştırma izni, arama ve işletme ruhsatı alma hakkı yeni yasa metnine konmalıdır.

* TPAO’nun özelleştirilmesinin önünü açacak düzenlemelerden vazgeçilmeli, dünya örneklerinde olduğu gibi arama, üretim, taşıma, rafinaj ve dağıtım faaliyetlerini içeren entegre yapısına yeniden kavuşturularak güçlendirilmelidir.

* Süresi dolan üretim sahalarının devlete dönmesi sağlanmalı, TPAO’ya devrine imkan veren mevcut yasadaki hükümler aynen korunmalıdır.

* Petrol faaliyeti sonucunda elde edilen gelirin vergilendirilmesinde vergi mevzuatı hükümleri uygulanmalı, petrol şirketlerinin gelecekteki vergi ödemeleri sınırlandırılmamalıdır.

* Petrol şirketlerine, istihdam ettikleri yabancı personel sayısının iki katı oranında yerli personel çalıştırma şartı getirilmelidir. (İstanbul/EVRENSEL)