Eşitsizlikle mücadele

Ocak 2014'teki Dünya Ekonomik Forumu'nun ana temalarından biri eşitsizlikti. Şimdi ise IMF ve Dünya Bankası aynı sorun konusunda kaygılarını dile getiriyor, ama bu kurumlardaki seçkinler pek bir çözüm sunmuyor. 

Zenginler ile yoksullar arasındaki uçurum hemen hemen her ülkede genişliyor. En zengin insanların parasının büyük bir bölümünün kaynağı miras yoluyla edinilmiş servettir. Fransız iktisatçı Thomas Piketty [bunu vurgulamak için] “patrimonyal kapitalizm”den söz ediyor ve en zengin on Amerikalı'nın kendi çabalarıyla değil, miras yoluyla girişimci olduğunu vurguluyor. 

Bu  oligarkların ulusal ekonomiye katkısı da devede kulaktır. Cumhuriyetçiler kâr paylarına uygulanan en üst vergi oranlarını yüzde 39,6'dan yüzde 15'e indirdi ve emlak vergisini kaldırdı. Sağcıların yeni yol haritası faiz, kâr payı ve sermaye gelirleri üzerindeki vergilerin toptan kaldırılmasını öngörüyor. Vergisiz tatlı hayat; yoksullar kimin umurunda!

Nobel ödüllü iktisatçı Paul Krugman, sermaye gelirinin ABD'de bir avuç insanın elinde toplandığını vurguluyor. 1979'da hane halkının en tepedeki yüzde 1'i işletme kârlarının yüzde 17'sini alıyordu. 2007'de, aynı dar çevre işletme kârlarının yüzde 43'ünden, sermaye gelirlerinin ise yüzde 75'inden yararlanıyordu.
Tek örnek ABD değil. Rusya'da, 1990'larda, oligarklar şaibeli özelleştirmeler sırasında komik fiyatlarla ulusal petrol, gaz ve maden kaynaklarının kontrolünü ele geçirdiler. Çin'de bile iş dünyasında yeni bir seçkinler kesimi doğuyor ve bunlar vergilerin düşük olduğu Endonezya'daki, Tayland'daki ve diğer Asya ülkelerindeki milyarderler kervanına katılıyorlar.

Demokrasi açısından sorun, bu oligarkların ellerinde büyük bir güç bulunmasıdır. Bu kesimler, kamu yararına katkılarını asgaride tutmak için gereken nüfuzu satın alacak paraya sahipler.

Bununla birlikte, çözüm bir yönüyle, altyapının, eğitimin, sosyal korumanın ve kaliteli kamu hizmetlerinin finansmanına tahvil kuponlarından kazanç sağlayanların, mirasçıların ve şirketlerin hakkaniyet çerçevesinde katkıda bulunmasıyla ilgilidir. Bu kesimlerin sıradan ücretlilerden daha az vergi ödemesinin hiçbir açıklaması yoktur.

Sınırların kalktığı bir dünyada, sermaye bir yerden öbürüne kolayca hareket edebiliyor. IndustriALL vergi adaleti için ve vergi cennetlerine karşı düzenlenen uluslararası kampanyayı destekliyor. Hükümetlerin aldığı bazı sınırlı önlemlere rağmen, varlıklı kişiler ve büyük çokuluslu şirketler vergiden kaçmanın yollarını buluyorlar.

Yoksulların koşullarının iyileştirilmesi eşitsizliği etkin bir şekilde azaltıyor. IndustriALL Bangladeş, Kamboçya ve Endonezya gibi ülkelerde asgari ücreti artırmaya yönelik eylemi aktif olarak destekliyor. Buralarda son iki yılda yüzde 50-80 oranındaki artışlardan sonra on milyonlarca insanın yaşamı iyileşti. Geçinebilecek bir ücret düzeyine ulaşmak için daha fazla harekete geçilecek.

Evrensel sosyal koruma da aynı ölçüde önemli. ITUC Küresel Anketi 2013'e göre, bütün dünyada insanlar keselerine uygun sağlık hizmetleri (yüzde 97), eğitim (yüzde 97), insana yakışır emeklilik geliri (yüzde 96) ve keselerine uygun çocuk bakım hizmetleri (yüzde 92) istiyorlar. Bununla birlikte, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 80'i yeterli sosyal korumaya sahip değil.

Eşitsizliği azaltmak siyasi irade, değerler ve mücadele sorunudur. Hep birlikte sendikaları güçlendirelim ve ekonomik ve sosyal adalet için harekete geçelim!