Madencilerin çalışma koşulları da 'göçük altında'

İktidarın temsilcilerine göre madencilerin göçük altında kalması fıtrat iken, yapılan araştırmalar madencilerin sadece göçüklerde can vermediğini çalışma koşullarının da 'göçük altında kaldığını' gösterdi. Madenciler ülkemizde gelişmiş ülkelere oranla daha fazla çalışıyor, daha az kazanıyor ve hakları daha sınırlı.

Soma, Ermenek, Amasra ve daha niceleri madenciler için mezar olurken, yapılan araştırmalar madencilerin çalışma koşullarının da 'göçük altında kaldığını' gösteriyor.

ORTALAMA ÜCRETLER 4 İLE 12 KAT AŞAĞI

Madenlerde çalışan işçilerin yıllık ortalama ücretleri gelişmiş ülkeler ile kıyaslandığında Türkiye’de ortalama ücretlerin 4 ila 12 kat altında olduğu kaydediliyor. Madencilerin yüksek maaş aldığı ABD ve Avusturalya’da madencilerin yıllık ortalama ücretleri 90 bin ile 100 bin dolar arasında. Maaşların göreceli olarak daha az, sosyal hakların daha çok olduğu Almanya’da 35 bin ile 40 bin dolar arasında. Türkiye’de ise ortalama yıllık ücret 8 bin 503 dolar olarak hesap edildi. Türkiye’de aylık ortalama ücretler ise 1.600 lirayı buluyor.

Türkiye’de bu oranı yükselten ise Zonguldak havzasında çalışan işçiler olduğu gözlemleniyor. Zonguldak havzasında TKİ bünyesinde çalışmakta olan işçilerin maaşları kıdemli olanlar için 3 bin liraya kadar çıkıyor. Ancak bu oranlar kıdemsiz olanlar için hızlı ortalama ücretlere yakınsıyor. Bu oranın yüksek oluşu 1991’de gerçekleşen ünlü Zonguldak Madenci Yürüyüşü ile alakalı. Sermaye bu havzada da kademeli olarak sendikalı işçileri azaltırken, kazanılmış hakları törpülüyor.

KAZANILMIŞ HAKLAR TÖRPÜLENİYOR

Madencilerin tek sorunu ücretlerin düşüklüğü değil, aynı zamanda çalışma saatlerinin uzunluğu ve sosyal hakların azalması. Son dönemde çalışma saatleri hızla yükselirken, Türkiye’de madenciler gelişmiş ülkelere oranla yıllık ortalama 800 saat daha fazla çalışıyor. Sendikalaşma oranları da azalma eğiliminde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre madenlerde sendikalaşma oranı 2003 yılında yüzde 67 civarındayken, 2014 yılında bu oran yüzde 19 civarında. OECD ülkeleri ile kıyaslandığında bu oran ortalamanın altında.

Bu durumun açığa çıkmasında en önemli neden ise madencilik sektöründe son yıllarda özel sektörün hızlı büyümesi olarak gözlemleniyor. Son on yılda rödovans yoluyla hizmet alımı artarken, kamunun payı hızla azaldı. Sonuç olarak ise madenciler için yalnızca ölüm oranları değil, aynı zamanda sömürü oranları da hızla artmış oldu.

Kaynak: İleri Haber