BDT bölgesinde IndustriALL sendikalarının gündemi birlik

Bölgenin beş ülkesinden 21 IndustriALL sendikasının yöneticileri, Mayıs 2014'te yapılan son bölge konferansından sonraki gelişmeleri görüştüler ve yapılacak çalışmalardaki öncelikleri belirlediler.

Toplantıyı açan Moldova Ulusal Sendikalar Konfederasyonu'nun başkan yardımcısı Mikhail Kinku konfederasyonun yapısından, iş mahkemeleri kurulması karşısındaki tutumundan ve kayıtdışı ekonomi konusundaki yasa tasarısıyla ilgili çalışmalarından söz etti.

IndustriALL Küresel Sendika genel sekreteri Jyrki Raina, IndustriALL'un beş stratejik hedefini (örgütlenme, sendikal ağların kurulması, sendikal hakların korunması, güvencesiz çalışmaya karşı mücadele ve sürdürülebilir sanayi politikası) hatırlattı. Ayrıca, Ekim 2016'da Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde yapılacak IndustriALL'un ikinci kongresinin hazırlık çalışmalarından söz etti.

Genel sekreter yardımcısı Kemal Özkan örgütlenmenin önemini vurgulayarak dünyadaki işçilerin yüzde 40'ının kayıtdışı ekonomide çalıştığını söyledi. İşçilerin kayıtiçi ekonomide istihdam edilen yüzde 60'ından ancak yüzde 11,5'i sendikalıydı. Bütün dünyada ise toplam 2,9 milyar işçiden sadece yüzde 7'si sendikalı ve işçilere sorun yaratan sisteme etkin bir şekilde karşı çıkmak için bu yeterli değil.

Kemal Özkan, “Ulusal düzeyde sendikal kapasitenin artırılması ve güçlü sendikalar yaratılması önemli önlemlerdir” dedi.

IndustriALL bölge temsilcisi Vadim Borisov Kırgızistan ve Gürcistan'ın örgütlenmede öncelikli ülkeler olduğunu vurgulayarak Mayıs 2014-Ağustos 2015 döneminde bölgedeki etkinlikleri ve yıl sonuna kadar yapılması planlanan eylemleri anlattı.

BDT sendikalarının yöneticileri bölgede işçi haklarının saldırı altında olduğunu açıkladılar.

IndustriALL'un Beyaz Rusya'dan üyesi olan sendikaların temsilcileri, işçilerin çoğunluğu için ağır bir sorun kaynağı olan kısa süreli istihdam sözleşmesi sistemi ve işten çıkarmada yasal bildirim süresinin bir aydan bir haftaya indirilmesi gibi işçiler aleyhine olan değişiklik ve uygulamalar hakkında bilgi verdiler.

Sendika yöneticileri Beyaz Rusya sendikaları için sendikal hakların ve sendika özgürlüğünün tanınmasının önemli olduğunu vurguladılar. Yıllardır, Beyaz Rusya'da sendikalar, devlet yetkilileri izin vermediği için, 7 Ekim İnsana Yakışır Çalışma İçin Küresel Eylem Günü'nde eylemler düzenleyemiyordu. Bu koşullarda, Beyaz Rusya'da sendikal örgütlenme mümkün olmuyordu.

Kırgızistan Maden ve Metalurji Sendikası başkanı Eldar Tadzibayev, hükümetin 2012'den bu yana iş mevzuatında işçi haklarını kısıtlamaya yönelik değişiklik girişimleri hakkında bilgi verdi. Sözgelimi son üç yıldır, işçilerin işletme faaliyetlerini durdurması suç haline getirilmek, fazla çalışma ve gece çalışması için fazladan ücret ödenmesi yasaklanmak isteniyordu. Kampanyalar ve uluslararası dayanışma sayesinde, İş Yasası'nı değiştirmeye yönelik bu girişimler engellendi.

Rusya'daki ITUWA'nın (Bölgelerarası Sendika Birliği) başkanı Aleksey Etmanov, işletmelerdeki yerel sendikalar yerine bölgesel yerel sendikaların kurulması yönündeki değişim hakkında katılımcılara bilgi verdi. Şu an, Rusya'da Leningrad bölgesi ile Kaluga bölgesindekiler dahil, dört bölgesel sendika var. Üye aidatlarının yüzde 80'i bölgede kalıyor ve sendika komitesinin kararına bağlı olarak değişik işletmelerde kullanılıyor. Aidatın yüzde 20'si ise sendikanın merkez komitesine aktarılıyor. Bu sayede sendika şimdi daha fazla olanağa sahip. Sendika aktivistleri ve koordinatörleri işletmeler dışında faaliyet gösteriyorlar ve bu da işverenleri baskı uygulama ve etkileme olanağından yoksun kılıyor. Ayrıca, bir işçi işini değiştirir ve bölge içinde bir otomotiv fabrikasından bir başkasına geçerse, o işçinin sendika üyeliği sürüyor.

Aleksey Etmanov, ayrıca, otomobil üretimindeki düşüş sonucunda, Rusya'da işverenlerin sendikalara karşı tutumunun değiştiğinden söz etti. İşverenler şimdilerde, otomotiv sektöründeki krizin etkilerini hafifletebilecek önlemler konusunda sendikaların önerilerine daha açık bir tutum takınıyor.

Rusya Bağımsız Kömür İşçileri Sendikası'nın başkanı Ivan Moknaçuk, Rusya'da kömür madenciliği sektöründen ve sendikanın iş güvenliği konusundaki çalışmalarından ve kazanımlarından söz etti. Rusya Maden ve Metalurji İşçileri Sendikası'nın başkanı Aleksey Bezimyannik ise sendikaların federasyonlar kurmak üzere birleşmesinin sendikaları daha da güçlendireceğini söyledi.

Ukrayna sendikaları ülkedeki sosyal ve ekonomik koşulların zorluğundan söz etti. Ukrayna Otomobil ve Tarım Makineleri İşçileri Sendikası'nın başkanı Vasili Dudnik, Ukrayna'da GSYH'nin 2015'in ilk altı ayında yüzde 16, sanayi üretiminin ise yüzde 22 gerilediğini, ücret ödemelerinde gecikmelerin hızla yaygınlaştığını,ulusal paranın devalüasyonu nedeniyle gerçek ücretlerde büyük bir düşüş yaşandığını açıkladı. Ücretler, sosyal yardımlar ve emekli maaşları dondurulmuş durumda, buna karşılık elektrik, su ve doğalgaz faturalarında artış var.

Ukrayna Bağımsız Kömür İşçileri Sendikası'nın başkanı Mikhail Volinets, Ukrayna'da halen işverenlerle sendikalar arasında sosyal diyalog olmadığını vurguladı. Ayrıca, Temmuz ayında parlamentodan geçen bir yasayla sendikaların tescili prosedürünün değiştirildiğini belirtti. Kurulan bir sendikanın tescili için bildirim yeterliyken, şimdi artık yetkili makamların onayı gerekiyor. Bu yasal düzenleme, sendikaların kurulması için önceden izin gerekmediğini belirten Ukrayna anayasasına aykırı olduğu gibi, Ukrayna'nın onayladığı 87 sayılı ILO sözleşmesine de aykırı. Bu yasal rejimin uygulanması, birçok sendikanın hiç tescil edilmemesine yol açabilecek. 

Ukrayna Metalurji ve Maden İşçileri Sendikası'nın (PMGU) başkanı Sergey Komişev, Donetsk ve Lugansk bölgelerindeki cephenin bölgesel sendikaları iki parçaya böldüğünü söyledi. PMGU'nun Donetsk bölge sendikasının 120.000 üyesinin yarısı ve PMGU Lugansk bölge sendikasının 30.000 üyesinin tamamı, Kiev'in kontrolünde olmayan bölgede çalışıyor. Yine de bu işçilerin hepsinin PMGU üyeliği sürüyor. Kontrol dışındaki bölgede faaliyet gösteren işletmeler Kiev'e gelir vergisi ve sosyal güvenlik primlerini ödemeye devam ediyor, ama işçiler devletten ne emekli maaşlarını ne de sosyal hizmet yardımlarını alabiliyorlar. Sendika özellikle işyerinde ölüm hallerini inceledi ve devlet, askeri operasyonlar sona erdiğinde, işyerinde öldürülen işçilerin ailelerine ödeme yapılacağı vaadinde bulundu.

Toplantı sonuçlarını özetleyen Kemal Özkan, sendika özgürlüğü, toplu pazarlık ve grev hakları gibi sendikal hakların bütün dünyada tehdit altında olduğunu kaydetti. Kazakistan, Özbekistan ve Azerbaycan'da IndustriALL üyesi sendikaların uluslararası düzeydeki faaliyetlerinin azalmasından duyulan kaygıyı dile getirdi ve şöyle dedi:

“BDT bölgesinde IndustriALL üyesi 50 sendika var. Üye sendikaların birlikte davranması, bilgi alışverişinde bulunması ve ortak görüş oluşturmak için konferanslar düzenlemeye devam etmesi önemlidir.

Örgütlenme sendikaların güçlenmesi için şarttır ve sendikal faaliyetin önceliği olmalıdır. IndustriALL işçilerin yaşamını iyileştirmek için elinden geleni yapmaya devam edecek.”

Kaynak: IndustriALL Küresel Sendika