Enerji Bakanlığı, BOTAŞ'ın üçe bölünmesini öngören Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda değişiklik öngören yasa teklifini sektörün görüşüne açtı. Tasarı, doğal gaz piyasasının serbestleştirilmesi ve sektörde kamunun rolünün küçültülmesi, buna karşılık özel sermayenin inisiyatifinin arttırılması ve BOTAŞ'ın yeniden yapılandırılarak özelleştirilmesinin önünün açılmasını öngörüyor.
Enerji Bakanlığı, BOTAŞ'ın üçe bölünmesini öngören Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda değişiklik öngören yasa teklifini sektörün görüşüne açtı. Enerji Bakanlığı'nın web sitesinde yayımlanan ve 10 Ekim'e kadar görüş alınacak olan taslak, BOTAŞ'ın bütünleşik yapısının, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl süreyle devam etmesini öngörüyor.
Bu tarihten sonra BOTAŞ; iletim faaliyeti, LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri ve diğer faaliyetleri gerçekleştirmek üzere üç ayrı tüzel kişilik olarak yeniden yapılandırılacak. Bunlardan iletim ve LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri dışındaki faaliyetleri gerçekleştirecek olan şirket BOTAŞ olarak kalacak.
Yeniden yapılandırma sürecinde yeni şirketlerin kurulması, söz konusu şirketlerin faaliyet konularının kapsamının belirlenmesi, merkezleri ve sermayelerinin belirlenmesi, personel, varlık, kaynak, menkul, gayrimenkul, araç, gereç ve malzemeleri ile hak ve alacaklarına ilişkin devir işlemleri, BOTAŞ'ın taraf olduğu dava ve icra takiplerinin hangi şirketler tarafından yürütüleceği gibi hususlara ilişkin işlemler Enerji Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'nın görüşleri alınarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak.
Taslağa göre BOTAŞ, ithalatı ulusal tüketimin yüzde 20'ye düşünceye kadar, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatı haricinde yeni doğalgaz alım sözleşmesi yapamayacak.
BOTAŞ süresi biten mevcut doğalgaz alım sözleşmelerini yenileyemeyecek. Ancak Bakanlar Kurulu kararıyla, doğalgaz arz güvenliğinin sağlanması veya ihraç etmek amacıyla yeni doğalgaz alım sözleşmesi yapabilecek.
Bu kanunun yayım tarihi itibariyle BOTAŞ mevcut doğalgaz satış sözleşmeleri haricinde yeni doğalgaz satış sözleşmesi yapamayacak, ancak süresi biten sözleşmeler yenilenebilecek.
BOTAŞ tarafından devredilen doğalgaz alım veya satım sözleşmeleri için kontrat veya miktar devrine imkan tanıyan ihaleler yapılabilecek.
BOTAŞ'ın yıllık ithalat miktarı ulusal tüketimin yüzde 20'sine düşünceye kadar, BOTAŞ'ın mevcut sözleşmelerinin devam ettiği ülkelerden ithalat yapmak için lisans başvurusunda bulunulması halinde, ithalat için başvurulan miktarın yüzde 50'sinin BOTAŞ'ın mevcut yükümlüklerinden düşürülmesi şartı aranacak.
İGDAŞ'I ÖİB ÖZELLEŞTİRECEK
Taslağa göre, İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İGDAŞ), mülkiyet ve kâr payı haklarına halel gelmemek ve pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları İstanbul Büyükşehir Belediyesi 'nde kalmak kaydıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından özelleştirilecek.
Özelleştirme işleminde uygulanacak yöntem, usul ve esaslar, süreler ve şirketin hisselerinin hangi oranda özelleştirileceği ÖİB tarafından belirlenecek.
İGDAŞ'ın özelleştirilmesinden elde edilecek gelirden öncelikle ÖİB tarafından yapılan özelleştirme giderleri düşüldükten sonra kalan tutardan; Hazine garantisi altında ve dış borcun ikrazı sureti ile İGDAŞ'a doğalgaz uygulama projeleri kapsamında sağlanan dış kredilerden, anlaşmalar çerçevesinde Hazine tarafından kreditörlere ödenen tutarlar, kreditörlere yapılan ödeme döviz cinsleri üzerinden ödemenin yapılacağı tarihte geçerli olan TCMB döviz satış kuru esas alınarak Hazine'ye ödenecek ve arta kalan tutar İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne aktarılacak.
Botaş'da özelleştirmenin önü açılıyor
4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nun bazı maddelerinde değişiklik yapılmasını öngören yasa tasarısı, doğal gaz piyasasının serbestleştirilmesi ve sektörde kamunun rolünün küçültülmesi, buna karşılık özel sermayenin inisiyatifinin arttırılması ve BOTAŞ'ın yeniden yapılandırılarak özelleştirilmesinin önünün açılmasını öngörüyor.
Hükümet ilgili kanunu 2012 yılının sonuna kadar değiştirmek istiyor. Tasarıda temel olarak;
Doğal gaz piyasa faaliyetlerini yapabilmek için aranan şartlar hafifletilmekte ve özel sektörün piyasaya girişini kolaylaştıracak düzenlemelere yer verilmektedir. (SERBESTLEŞME)
Özel sektörün piyasada sürdüreceği faaliyetlerde tekelleşmeyi önleyici bazı kısıtlamalar kaldırılmaktadır. (TEKELLEŞME)
Sektörün temel bileşeni olan kamu kuruluşumuz BOTAŞ, yeniden yapılandırılarak parçalanmaktadır. (ÖZELLEŞTİRME)
Tasarının içerdiği düzenlemeler, sektörde sermaye çevrelerinin özlem ve taleplerini karşılamak üzere serbestleşmenin arttırılmasına ve tekelleşmeye yol açacak, özelleştirmeye zemin hazırlayacaktır.